περίληψη

Η άνοδος και η πτώση του Τρίτου Ράιχ, το φαινόμενο Αδόλφος Χίτλερ. Η ταινία εξερευνεί τον ψυχισμό των Γερμανών και πώς αυτοί δέχτηκαν τον Χίτλερ στην ηγεσία τους, στον νου τους. Είναι χωρισμένη σε τέσσερα μέρη, καθένα από τα οποία μπορεί να «σταθεί» αυτόνομα, ως ξεχωριστό έργο (εξ ου και οι τίτλοι αρχής και τέλους σε κάθε ένα από τα τέσσερα μέρη ξεχωριστά), γνήσιο δείγμα avant-garde αισθητικής.

υπόθεση

Δεν είναι ένα κλασικό ντοκιμαντέρ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο Ζίμπερμπεργκ δεν είχε στη διάθεσή του τόνους αρχειακού υλικού. Γνήσιο, όμως, καλλιτεχνικό τέκνο του Βάγκνερ, του Μπρεχτ, αλλά και του σουρεαλισμού, προσεγγίζει το μεγάλο θέαμα, που ονομάζεται Ιστορία, με μια ποικιλία τεχνικών: παραμύθια, τσίρκο, θρησκευτικά δράματα, μαγικές τελετουργίες, φιλοσοφικούς διαλόγους. Ο Ζίμπερμπεργκ χρησιμοποίησε ένα μικρό συνεργείο, λίγους ηθοποιούς που ο καθένας έπαιζε πολλούς ρόλους, ενώ πολύ συχνά οι ηγέτες των ναζί παρουσιάζονται ως μαριονέτες. Περισσότερο ακούγονται ηχητικά ντοκουμέντα (λόγοι των Χίτλερ, Χίμλερ, Γκέμπελς, Σπέερ) παρά προβάλλονται φωτογραφίες και ταινίες της εποχής, κι αυτές μάλλον σαν ένα απόκοσμο ντεκόρ, παρά σαν πραγματικότητα. Οι μαρτυρίες πότε είναι γνήσιες (όπως ενός Εβραίου που επέζησε του Ολοκαυτώματος) και πότε τολμηρές καλλιτεχνικές αναφορές. Για παράδειγμα, ένας υστερικός SS απαγγέλλει τον παθιασμένο μονόλογο-απολογία του δολοφόνου παιδιών από το «Μ» του Λανγκ και ο Χίτλερ αναδύεται από τον τάφο του Βάγκνερ ως άλλος Σάιλοκ, αναρωτώμενος εάν οι Εβραίοι δεν ματώνουν όταν τους τρυπούν…