Δεν έχει σημασία η άποψή σου για το «Black Panther»

black-panther
ΤΕΤΑΡΤΗ, 21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018

Η νέα ταινία της Marvel εξελίσσεται σε ένα πολιτιστικό γεγονός-ορόσημο που ξεπερνά τον καθένα.

Οι τελευταίες ταινίες της Marvel έχουν καταφέρει με κάποιον παράξενο αλλά και πολύ ενδιαφέροντα τρόπο να δημιουργήσουν μια θεματική συνέχεια με το κεντρικό ζήτημα που τις ενώνει να είναι οι συνέπειες του αποικισμού. Είναι κάτι που δεν περιμένεις από ταινίες με σούπερ ήρωες που είναι προορισμένες να σπάσουν τα ταμεία ακόμη και στον αυτόματο πιλότο, αλλά φαίνεται πως τη στιγμή που αυτές οι περιπέτειες έφτασαν στο σημείο να μην έχουν τίποτα να αποδείξουν, άρχισαν να διηγούνται τις πιο σημαντικές ιστορίες.

Τόσο στη δεύτερη περιπέτεια των Guardians of the Galaxy όσο και στην τρίτη ταινία του Thor, η βασική ιδέα του σεναρίου στηριζόταν στο σπάσιμο των δεσμών με κάποια κεντρική αυτοκρατορία που κάποτε στο μακρινό παρελθόν προώθησε τον αποικισμό και συνέχιζε να απολαμβάνει εις βάρος άλλων αυτά τα οφέλη που δημιούργησε για την ίδια. Φτάνοντας στο «Black Panther», αυτή η ιδέα γίνεται η ραχοκοκαλιά ολοκλήρου του φιλμ, με την έννοια του αποικισμού να περιπλέκεται και να γίνεται πιο σύνθετη για να μιλήσει για ζητήματα επίκαιρα που αφορούν το εδώ και το τώρα και που καταδικάζουν ζωές σε ανυπαρξία απλά και μόνο επειδή έχουν διαφορετικό χρώμα δέρματος.

Το «Black Panther» είναι μια ταινία που και μόνο η ύπαρξή της τη δεδομένη χρονική στιγμή είναι κομβική. Έρχεται σε μια περίοδο που η μαύρη κουλτούρα βρίσκεται σε δημιουργικό οίστρο, ίσως επειδή έχει να μιλήσει για τόσα πολλά ζητήματα, μερικά από τα οποία είναι ζωής και θανάτου. Για αυτό δεν έχει και τόση σημασία αν η βασική πλοκή είναι Marvel 101, στο βαθμό που τα πάντα μοιάζουν τόσο προβλέψιμα αν έχεις δει τις περισσότερες ταινίες του κινηματογραφικού σύμπαντός της. Οι αλλαγές είναι ουσιαστικές και βρίσκονται εκεί που έχει σημασία. Θα μπορούσε το σενάριο να ήταν σε σημεία πιο ευρηματικό; Σίγουρα ναι, αλλά αυτή είναι μια παραξενιά που αφορά αποκλειστικά το προνομιούχο λευκό κοινό που πήγε να παρακολουθήσει την ταινία και για αυτό τελικά δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία.

Ο Ryan Coogler αποδεικνύει μετά και από το «Creed» πως είναι ο ιδανικός άνθρωπος για να προσδώσει νέα επικαιροποιημένη πνοή σε franchise που ίσως να μην πίστευες πως είχαν κάτι να πουν πέρα από την εμπορική διασκέδαση που προσφέρουν. Δεν ξέρουμε αν είναι ο Steven Spielberg της γενιάς του όπως έχουν αρχίσει και λένε πολλοί, αλλά αν πάρουμε ως δεδομένο ότι στον κόσμο του σινεμά που σπάει ταμεία η πρωτοπορία αυτή τη στιγμή δεν ορίζεται από τις ρηξικέλευθες φρέσκες ιδέες, αλλά από την ανανέωση που έρχεται εκ των έσω, τότε αυτή η άποψη δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα. Σπάνια συναντάς έναν δημιουργό που να αφήνει χαραγμένη τόσο έντονη τη σφραγίδα του σε παραγωγές τέτοιου επιπέδου, με τις δημιουργικές ελευθερίες που υπάρχουν διαθέσιμες να είναι εκ προοιμίου περιορισμένες.

Στο «Black Panther» η δράση τοποθετείται στο φανταστικό αφρικανικό κράτος της Wakanda, πολύ μακριά από το αμερικανικό έδαφος που λαμβάνουν χώρα όσες προηγούμενες ταινίες της Marvel βρίσκονται στην Γη. Και είναι μια ταινία που μιλάει ανοιχτά για σύγχρονη πολιτική και για τον ρατσισμό που προκύπτει από πεπαλαιωμένα στερεότυπα του αποικισμού τα οποία επιμένουν ακόμη, ενώ διαθέτει τέσσερις δυνατούς και τρισδιάστατους γυναικείους χαρακτήρες, από τη στιγμή που σε άλλες ταινίες της Marvel αναζητάς έστω και έναν με τα κιάλια. Και φυσικά διαθέτει τον καλύτερο villain που μας έχει δώσει ως τώρα η Marvel, με τον Michael B. Jordan να δίνει μυθικές διαστάσεις στον χαρακτήρα του Killmonger, καθιστώντας τον ένα σύμβολο της εποχής. Γιατί πολύ απλά δεν έχουμε να κάνουμε με έναν «κακό» που γεννήθηκε έτσι και ο μοναδικός σκοπός της ύπαρξής του είναι να καταστρέψει τον «καλό» πρωταγωνιστή και ο οποίος δε θα υπήρχε χωρίς αυτόν. Υπάρχει μια παράλληλη ταινία μέσα στο «Black Panther» στην οποία ο Killmonger είναι ο πρωταγωνιστής και ο Black Panther είναι ένα εμπόδιο σαν τον χαρακτήρα του Ra’s al Ghul που βρίσκεται εκεί ως ένα εμπόδιο που απλά θα κάνει τον πρωταγωνιστή της ιστορίας πιο δυνατό. Ίσως επειδή οι επιδιώξεις του είναι τόσο αληθινές, ίσως γιατί και ο Jordan παίζει σαν να ερμηνεύει κάποιον αντιήρωα από ένα κλασικό θεατρικό έργο, στο τέλος βρίσκεις τον εαυτό σου να υποστηρίζει τα δικαιώματα του villain της ιστορίας και το μοναδικό λάθος είναι ότι δεν έχεις αυτή τη δυνατότητα πιο συχνά.

Πολύς κόσμος παρακολούθησε το «Black Panther» στις πρώτες μέρες κυκλοφορίας του και στην Ελλάδα και ανά τον κόσμο, με την ταινία να καταγράφει ήδη ρεκόρ στο μποξ όφις. Και ξέρετε τι είναι το ωραίο; Μπορεί να σας αρέσει, μπορεί και όχι, αλλά σίγουρα κανείς μας δεν μπορεί να αντιληφθεί ακριβώς πώς είναι να είσαι μαύρος στην Αμερική ή και σε άλλα μέρη του κόσμου σήμερα και να βλέπεις ξαφνικά μια ταινία τόσο μαζική η οποία να σε εκφράζει σε προσωπικό επίπεδο στο μέγιστο βαθμό. Ο καθένας φυσικά μπορεί να έχει την άποψή του και είναι προφανέστατα καθόλα σεβαστή, αλλά σε καμία περίπτωση αυτή η γνώμη του δεν είναι πιο σημαντική από την ίδια την ύπαρξη της συγκεκριμένης ταινίας τη δεδομένη χρονική στιγμή -ο ορισμός του timing. Η ποπ κουλτούρα μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα από το να προσφέρει απλώς τετραγωνισμένη άκακη διασκέδαση και αυτό είναι που έχει τη μεγαλύτερη σημασία.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ

Θέλεις βραβευμένες ταινίες; Δες Nova!

Απόλαυσε ταινίες που σάρωσαν τα βραβεία σε Αμερική και Ευρώπη. Και ταινίες που ήδη κλέβουν την παράσταση στο χορό των φετινών βραβείων σε Α' προβολή: Τρεις Πινακίδες έξω από το Εντινγκ, έξω από το Μιζούρι, Wonder, Το Σχήμα του Νερού, The Disaster Artist, The Greatest Showman.