Κριτική ταινίας: Παζολίνι

pasolini-dafoe
ΠΕΜΠΤΗ, 14 ΜΑΙΟΥ 2015

Ο Abel Ferrara ως όνομα δεν είναι και το πλέον πρωτοκλασάτο. Και γι’ αυτό δεν ευθύνεται ούτε το πορνό πρωτόλειό του, ούτε το κλασσικό (στους κύκλους του) splatter διαμάντι που ακούει στο όνομα Driller Killer.

Ούτε, όμως, και οι πιο προσβάσιμες μεσαίες δουλειές του με έντονο το νουάρ στοιχείο και πρωταγωνιστές τα γκέτο της Αμερικής. Υπαίτιος ήταν ανέκαθεν ο ίδιος ο Ferrara, ο οποίος υιοθέτησε για τα καλά το ρόλο του underdog σκηνοθέτη και εξιστορούσε τη ζωή του περιθωρίου. Κύριος και αφέντης του στην επιλογή να σκηνοθετήσει, σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου πάντα, ήταν ένας άλλος σκηνοθέτης που, παρά την εκπληκτική του μόρφωση, την πολυπραγμοσύνη του και τις ανατρεπτικές του θεωρίες, ουδέποτε μέχρι το θάνατό του σταμάτησε να ανήκει στην κατηγορία του «παρία» (κάτι που εν τέλει τον οδήγησε στο θάνατο): ο Pasolini.

Ο Ferrara στο τελευταίο του φιλμικό πόνημα, επιλέγει να μεταφέρει στο πανί σκόρπιες βινιέτες από τις τελευταίες μέρες του μεγάλου δημιουργού, μια επιλογή ιδιαιτέρως απαιτητική, ειδικά από τη στιγμή που αφορά σε ένα τόσο σημαντικό για την ιστορία της Τέχνης εν γένει πρόσωπο. Και ως συμβατικός βιογράφος δε δείχνει να τα πηγαίνει καθόλου καλά. Ήδη από την αρχή είναι δεδομένο πως ο Pasolini είναι μεγάλος και τρανός, έχει μόλις τελειώσει το Salo και παραθέτει καυστικές συνεντεύξεις με φιλοσοφικό βάθος. Ούτε το συγγραφικό/ποιητικό/θεωρητικό του μεγαλείο καταφέρνει να αναδειχθεί, αλλά ούτε και η καθαρά πολιτικοποιημένη του πλευρά.  Ήδη αυτά αρκούν για να χαρακτηρίσει κανείς το Pasolini ως μια αποτυχημένη απόπειρα.

Ωστόσο, αν κοιτάξουμε βαθύτερα, θα δούμε πως ο Ferrara έχει κατανοήσει σε μεγάλο μέρος τα «μαθήματα» που έλαβε στην Παζολίνεια σχολή. Και αυτό του επιτρέπει, όχι μόνο να παίξει με τη ροή της αφήγησης και τον τρόπο της σκηνοθεσίας όπως ένας μεγάλος Ιταλός «μάστορας» του κινηματογράφου θα μπορούσε (χωρίς να αγγίζει το μεγαλείο του δασκάλου του), αλλά και να αξιοποιεί συνεργάτες του Pasolini και μισοτελειωμένες ιδέες του, βγάζοντάς τες από τη σκόνη και εντάσσοντάς τις σε μια δική του αφηγηματική ενότητα. Να αποδώσει ένα συγκινητικό «ευχαριστώ» σε αυτόν που πότισε το μυαλό και το μάτι του με ιδέες, εικόνες και να δώσει μια ζωντάνια, μια θερμότητα στο εγχείρημά του, ξεφεύγοντας από τα στεγανά του, αποστειρωμένου και βασιζόμενου μόνο στην αξία του σκιαγραφούμενου προσώπου, βιογραφικού «συγγράμματος».

Μη το δείτε απλά σαν μια εξιστόρηση ενός άδοξου τέλους ή σαν μια ημιτελή προσπάθεια βιογραφίας, μα σαν έναν ενδοκαλλιτεχνικό διάλογο με ένα όραμα μαγικό, σαν μια συναισθηματική ευχαριστήρια επιστολή και θα αποζημιωθείτε.

Δείτε το τρέιλερ, όπως κυκλοφόρησε στο youtube.

Σκηνοθεσία: Abel Ferrara. Πρωταγωνιστούν: William Dafoe, Ninetto Davoli, Adriana Asti. Στους κινηματογράφους από τη Strada Films.

Φοίβος Κρομμύδας