Το Euro της Γαλλίας είναι λίγες μέρες μακριά και εμείς εξετάζουμε τη διοργάνωση με σινεφίλ ματιά.

Το μεγάλο ποδοσφαιρικό γεγονός του φετινού καλοκαιριού είναι το Euro της Γαλλίας. Η Ισπανία θα κληθεί να υπερασπιστεί τους δύο σερί τίτλους της, ενώ η Γερμανία έρχεται με… φόρα από την κατάκτηση του Μουντιάλ του 2014, ενώ η γηπεδούχος Γαλλία κάνει ήδη όνειρα για τον τελικό της 10ης Ιουλίου.

Εκτιμάμε το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό όσο το σινεμά και την ποπ κουλτούρα, συνεπώς μιας και οι μέρες για την έναρξη της διοργάνωσης αρχίζουν (η πρώτη σέντρα θα δοθεί στις 10 Ιουνίου), οπότε είπαμε να συνεχίσουμε την τακτική που ξεκινήσαμε το περσινό καλοκαίρι με το Κόπα Αμέρικα και να αντιμετωπίσουμε το Euro… με σινεφίλ διάθεση.

Κάπως έτσι λοιπόν, αποφασίσαμε να επιλέξουμε μια ταινία από την κάθε χώρα (24 στον αριθμό) και στη συνέχεια να κάνετε την επιλογή σας για το ποια χώρα θα αποφασίσετε να υποστηρίξετε. Η αρχή γίνεται με την παρουσίαση των τριών πρώτων ομίλων, ενώ θα ακολουθήσει και συνέχεια με τους τρεις τελευταίους.

Α' ΟΜΙΛΟΣ

«Rosetta» των Ζαν-Πιερ και Λικ Νταρντέν

Εύκολα η χώρα που είναι πιο δύσκολο να επιλέξεις μόνο μια ταινία. Για την ακρίβεια θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα σινεφίλ Euro μόνο με γαλλικό σινεμά. Η επιλογή μας λοιπόν είναι καθαρά προσωπική. Οι Νταρντέν εδώ εισήγαγαν ένα ακατέργαστο και άμεσο είδος κοινωνικού ρεαλισμού, ακολουθώντας κατά πόδας την καθημερινότητα μιας 17χρονης κοπέλας που ζει στην εξαθλίωση και προσπαθεί να βρει μια δουλειά ώστε να ξεφύγει από τη δυσλειτουργική και αλκοολική μητέρα της. Η Εμιλί Ντεκέν ήταν μια αποκάλυψη στο ρόλο της Ροζέτα. Η ερμηνεία της καθοδηγείται από τα ένστικτά της και αυτό λειτουργεί καθοριστικά στο τελικό αποτέλεσμα, το οποίο είναι απρόσμενα μινιμαλιστικό και καθηλωτικό, με τα 90 λεπτά να ρέουν «μονορούφι».

«4 μήνες, 3 εβδομάδες και 2 μέρες» του Κριστιάν Μουνγκίου

 Μεταφερόμαστε στην Ρουμανία του 1987, κατά τα τελευταία χρόνια του Κομμουνισμού του Τσαουσέσκου και παρακολουθούμε την εποχή να ξετυλίγεται μέσα από την ιστορία δύο κοριτσιών στο πανεπιστήμιο, όταν η μία μένει έγκυος και προσπαθεί να κάνει έκτρωση, η οποία απαγορευόταν ρητά από το καθεστώς. Πέρα από την ανθρώπινη ιστορία και τις εξαιρετικές ερμηνείες που παίρνει ο Μουνγκίου, ξεχωρίζει η μινιμαλιστική φόρμα που αποτέλεσε σήμα κατατεθέν του σύγχρονου ρουμανικού σινεμά, με τη σταθερή κάμερα, τα μακρά σε διάρκεια πλάνα και τους νατουραλιστικούς διαλόγους να δημιουργούν μια από τις κορυφαίες ταινίες της περασμένης δεκαετίας.

«More than Honey» του Μάρκους Ίμχουφ

 Πόσο ενδιαφέρον μπορεί να έχει ένα ντοκιμαντέρ για τις αποικίες μελισσών ανά τον κόσμο; Στην περίπτωση του «More than Honey», πολύ μεγάλο. Μη φανταστείτε ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ντοκιμαντέρ παλαιάς κοπής σαν αυτά που είχαμε συνηθίσει για χρόνια και τα οποία απευθύνονται μόνο σε όσους ενδιαφέρονται για το θέμα. Η φωτογραφία είναι πανέμορφη και η δουλειά στο μοντάζ επίσης εξαιρετική, με τη ροή να λειτουργεί σαν σε ταινία και να μη βαριέσαι ούτε στιγμή.

«Αμνηστία» του Μπουγιάρ Αλιμάνι

 Η πρώτη αλβανική ταινία που συμμετείχε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες βαλκανικές κινηματογραφικές προτάσεις της τρέχουσας δεκαετίας. Ένας άνδρας και μια γυναίκα που επισκέπτονται κάθε μήνα τους συζύγους τους στη φυλακή αναπτύσσουν ερωτικό δεσμό και οι ζωές τους αλλάζουν όταν η αλβανική κυβέρνηση προσφέρει γενική αμνηστία. Δυνατό και ανθρώπινο δράμα με κοινωνικές προεκτάσεις, το οποίο ξεχωρίζει για την προσεγμένη φεστιβαλική αισθητική του.

Β' ΟΜΙΛΟΣ

«Fish Tank» της Αντρέα Άρνολντ

Το «Fish Tank» κατάφερε να είναι μια εξαιρετική ταινία ενηλικίωσης, αλλά και ένα ρεαλιστικό πορτρέτο των κατώτερων τάξεων στη Βρετανία, λίγο πριν ξεσπάσει η γνωστή σε όλους κρίση. Τα πάντα εδώ στηρίζονται στην πρωταγωνίστρια Κέιτι Τζάρβις. Χωρίς να έχει καμία σχέση με την υποκριτική (την ανακάλυψαν μέσω ενός τυχαίου τσακωμού με το αγόρι της στο δρόμο!), η 16χρονη τότε κοπέλα κάνει όλη την ιστορία να φαίνεται τόσο μα τόσο αληθινή. Δίπλα της βρίσκουμε τον Μάικλ Φασμπέντερ σε έναν από τους πρώτους του ρόλους, έχοντας αποσπάσει τα καλύτερα σχόλια ένα χρόνο νωρίτερα για το «Hunger» και η άποψή μας είναι πως παραμένει μια από τις κορυφαίες ερμηνείες της καριέρας του. Σκληρό φιλμ που όμως επιβραβεύει το θεατή με τις αρετές του.

«Η κιβωτός των ανθρώπων» του Αλεξάντερ Σοκούροφ

Ο Σοκούροφ μπαίνει σε θέση αφηγητή-θεού και μας παρουσιάζει τη σχέση του Ζακ Ζοζάρ, διευθυντή του Λούβρου, και του Κόμη Φραγκίσου Βολφ-Μέτερνιχ, αξιωματικού των κατοχικών δυνάμεων των Ναζί. Μέσα από αυτή τη συμμαχία διασώθηκαν οι θησαυροί του μουσείου και δια μέσω αυτής ο Ρώσος εξερευνά τη δύναμη της τέχνης σε ένα γενικότερο πλαίσιο και πώς υπερτερεί έναντι οποιασδήποτε εξουσίας. Είναι ένα πολύ σωστό και απόλυτα δεκτό συμπέρασμα, ναι, απλά η πορεία για να φτάσουμε εκεί ήταν κατευθυνόμενη από τον ίδιο τον Σοκούροφ χωρίς να σου αφήνει ελεύθερα περιθώρια. Αρκετά προσωπικό πρότζεκτ που εξαρτάται από το πώς θα «κάτσει» στον καθένα ξεχωριστά.

«Under Milk Wood» του Κέβιν Άλεν

Το ουαλικό σινεμά χωνεύεται στο αγγλικό ως μέρος του βρετανικού συνόλου, παρόλα αυτά επειδή οι διαφορές της κουλτούρας της Ουαλίας είναι σημαντικές σε σχέση με τα υπόλοιπα βρετανικά κράτη, ο κινηματογράφος της χώρας έχει βγάλει μερικές πολύ ιδιαίτερες ταινίες. Μια από αυτές είναι το «Under Milk Wood», βασισμένο στο ομότιτλο θεατρικό του Ντίλαν Τόμας. Ο σκηνοθέτης Κέβιν Άλεν διατηρεί την παραισθησιογόνα ατμόσφαιρα της ταινίας του 1972 και υπερτονίζει το παράλογο χιούμορ, εμπλουτίζοντας το περιεχόμενο με έναν έκλυτο αισθησιασμό. Κάπως έτσι, η καθημερινότητα μιας φανταστικής ουαλικής παραθαλάσσιας κοινότητας γίνεται ένα ξεχωριστό κινηματογραφικό ταξίδι, με οδηγό έναν εκ των σημαντικότερων ηθοποιών της χώρας, τον Ράις Ίφανς.

«The Garden» του Μάρτιν Σούλικ

Ο Μάρτιν Σούλικ είναι ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της Σλοβακίας και μια από τις καλύτερες δουλειές του θεωρείται το «The Garden». Το φιλμ παρακολουθεί έναν άνδρα λίγο μετά τα 30, ο οποίος βρίσκεται χωρίς σπίτι όταν ο πατέρας του τον διώχνει εξαιτίας της τεμπελιάς του. Του συστήνει να πουλήσει τον παλιό κήπο του παππού του και να αγοράσει ένα διαμέρισμα και αντ αυτού αυτός αποφασίζει να μείνει στον κήπο και να αποσυρθεί από τον κόσμο και τα προβλήματά του. Κάπου εκεί αρχίζει μια μυστηριώδης και ποιητική αλληλουχία πραγμάτων, με αυτή την αλληγορία για την αξία των καθημερινών μικρών μυστηρίων της ζωής να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην ανατολική Ευρώπη.

Γ' ΟΜΙΛΟΣ

«Everyone Else» της Μάρεν Άντε

Το δεύτερο φιλμ της Άντε παρακολουθεί τα τελευταία στάδια της σχέσης ενός ζευγαριού από την Γερμανία που βρίσκεται λίγο μετά τα 30 και προσπαθεί να διασώσει την κατάσταση μεταβαίνοντας για διακοπές στην Σαρδηνία. Όσο απλοϊκό και αν φαίνεται το πρότζεκτ αρχικά, τόσο πολυδαίδαλο εμφανίζεται στη συνέχεια, χωρίς να προσφέρει οδηγίες στο κοινό, το οποίο πρέπει να μάθει όσα περισσότερα μπορεί για τη ζωή των δύο πρωταγωνιστών μέσα από τις σημαντικές λεπτομέρειες που αποκαλύπτονται. Εν τέλει, έχουμε να κάνουμε με μια ταινία που είναι αληθινή όσο η ζωή και που αποδεικνύει με τον πιο σκληρό τρόπο πως όταν κάτι έχει τελειώσει, τότε έχει τελειώσει για τα καλά.

«Η φυλή» του Μίροσλαβ Σλαμποσπίτσκι

Από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις σύγχρονου ευρωπαϊκού σινεμά που τολμάει. Ο Σεργκέι θα μπει σε ένα ουκρανικό σχολείο για κωφαλάλους και θα καταλάβει με άσχημο τρόπο ότι εκεί κουμάντο κάνει μια συμμορία, οπότε θα κάνει τα πάντα για να εισχωρήσει σε αυτή. Παράλληλα, ερωτεύεται μια από τις συμμαθήτριές του που δουλεύει ως πόρνη, παραβιάζοντας τους κανόνες της ιεραρχίας. Όλο το φιλμ λειτουργεί χωρίς λόγια και σοκάρει με τον ωμό ρεαλισμό του και τη διεισδυτική σκηνοθετική ματιά, ξεμπροστιάζοντας παράλληλα την κοινωνία που εγκαταλείπει αυτούς τους ανθρώπους στην τύχη τους.

«11 λεπτά» του Γέρζι Σκολιμόφσκι

Όλη η ταινία διαδραματίζεται μέσα σε 11 λεπτά, στα οποία παρατηρούμε πώς εμπλέκονται οι ζωές κάμποσων ανθρώπων μέσα σε ένα οικοδομικό τετράγωνο. Οι χαρακτήρες δεν αναπτύσσονται σε κανένα σημείο, αλλά δεν έχει καμία σημασία γιατί το νόημα εδώ βρίσκεται στη δύναμη της στιγμής και στο καταιγιστικό filmmaking. Ο Σκολιμόφσκι τονίζει την αβεβαιότητα του σύγχρονου κόσμου και ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο σε αυτόν ούτε για τα επόμενα 11 λεπτά. Και αυτό δεν το κάνει ως ένας ηλικιωμένος τύπος (78 ετών παρακαλώ) που σιχτιρίζει την τεχνολογία και τη νέα τάξη πραγμάτων, αλλά με νεανική ματιά και τη σοφία να κρατήσει τα απολύτως απαραίτητα, αφήνοντας έξω ο,τιδήποτε περιττό.

«’71» του Γιαν Ντεμάνζ

Μπορεί να προέρχεται από Γάλλο σκηνοθέτη, αλλά το «’71» είναι ό,τι πιο βορειοιρλανδικό μπορούμε να σκεφτούμε στο σινεμά. Μεταφερόμαστε στο Μπέλφαστ του 1971 και παρακολουθούμε την περιπέτεια ενός νεαρού Βρετανού στρατιώτη ο οποίος βρίσκεται αποκλεισμένος και άοπλος σε μια περιοχή που ελέγχεται από τον IRA. Και καθώς προσπαθεί να επιστρέψει στη μονάδα του, εκτυλίσσεται ένα καταιγιστικό και αγωνιώδες θρίλερ, το οποίο δε μένει στη δράση αλλά εντάσσει εύστοχα και ένα επίκαιρο κοινωνικοπολιτικό σχόλιο. Πραγματικά δυνατό ντεμπούτο που τιμήθηκε με τη «Χρυσή Αθήνα» στις Νύχτες Πρεμιέρας.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]