Η Παναγία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις τέχνες ανά τους αιώνες, με πιο χαρακτηριστική ωστόσο την περίοδο της Αναγέννησης στην Ιταλία όπου εξέχουσες προσωπικότητες της ζωγραφικής τέχνης απεικόνισαν το πρόσωπο της Παναγίας στους δικούς τους καμβάδες.

«Η Παναγία με το αδράχτι»

«Η Παναγία με το αδράχτι» ανήκει στον Leonardo Da Vinci, και σύμφωνα με πληροφορίες ξεκίνησε να φτιάχνεται το 1499. Ο συγκεκριμένος πίνακας, πέρα από το γεγονός ότι είναι έργο του Da Vinci διεύρυνε τη φήμη του επειδή για πολλά χρόνια αγνοούνταν.

Ωστόσο δεν κλάπηκε από κάποιο μουσείο αλλά από το κάστρο του Δούκα του Μπάκλου, ο οποίος διαθέτει μια συλλογή αξίας πάνω από 700 εκατ. δολάρια. Τον Αύγουστο του 2003 εισέβαλαν στο κάστρο του 4 άνδρες και άρπαξαν τον πίνακα. Τέσσερα χρόνια αργότερα ο πίνακας εντοπίστηκε σε ένα δικηγορικό γραφείο στην Γλασκώβη και συνελήφθησαν τέσσερα άτομα, οι οποίοι αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι καθώς δεν υπήρξαν αρκετές αποδείξεις που να τους τοποθετούν στον χώρο και τον τόπο της ληστείας.

Σήμερα υπάρχουν περισσότεροι από 30 όμοιοι πίνακες, δημιουργίες μαθητών ή θαυμαστών του Da Vinci.

«Η Παναγία των Βράχων»

Έχοντας αφιερώσει μεγάλο μέρος της τέχνης του στην απεικόνιση της Παναγίας, ο Leonardo Da Vinci, έχει να παρουσιάσει δύο πίνακες με την ίδια θεματική.

Η «Παναγία των βράχων» αποδίδεται ως τίτλος σε δύο πίνακές του, εκ των οποίων ο ένας φιλοξενείται στο Μουσείο του Λούβρου και ο άλλος στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. Με ελάχιστες διαφορές μεταξύ τους οι δύο πίνακες διαφέρουν σε ορισμένες λεπτομέρειες κυρίως στα χρώματα και στην τεχνική. Τα δύο έργα εκτέθηκαν μαζί για πρώτη φορά σε έκθεση στην Πινακοθήκη του Λονδίνου με τίτλο «Leonardo da Vinci: Painter at the Court of Milan», από τις 9 Νοεμβρίου 2011 ως τις 5 Φεβρουαρίου 2012.

Και οι δύο πίνακες απεικονίζουν την Παναγία και τον Ιησού βρέφος, με τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή σε παιδική ηλικία και έναν Άγγελο. Πρόσωπα διατεταγμένα με γεωμετρική σύνθεση, πέτρες και φυτά με ακριβέστατες λεπτομέρειας σε ένα σύμπαν, που απεικονίζεται ως ένα άριστα οργανωμένο σύστημα, ο Leonardo Da Vinci, δημιούργησε…δύο αριστουργήματα με την τεχνική του «σφουμάτο», που επινόησε ο ίδιος.

Καθένας πίνακας έχει ύψος περίπου 2 μ., και είναι ελαιογραφίες επάνω σε ξύλο. Το συγκλονιστικό βέβαια και με τους δύο πίνακες είναι ότι ακόμα και σήμερα η ιστορία τους παραμένει άγνωστη. Μάλιστα είναι άλυτο μυστήριο ποιον ζωγράφισε ο Da Vinci πρώτο.

Επιπλέον έχει από χρόνια ξεκινήσει ανοικτή αμφισβήτηση σχετικά με το αν ο Da Vinci είναι ο αποκλειστικός δημιουργός των έργων ή αν αυτά εκτελέστηκαν από μαθητές του κάτω από την επίβλεψή του, ιδιαίτερα για το έργο της Εθνικής Πινακοθήκης. Πιο πιθανό ενδεχόμενο είναι ότι τον πίνακα που βρίσκεται στο Λονδίνο, τον φιλοτέχνησε ο Ambrosio de Prentis κατά το χρονικό διάστημα 1495 - 1508 υπό την επίβλεψη του Da Vinci.

«Η Παναγία του Σίξτου»

Ο πίνακας «Η Παναγία του Σίξτου» αποτελεί την πιο διάσημη εκδοχή του ιταλού ζωγράφου της Αναγέννησης, Raffaello Sanzio, γνωστoύ ως Raphael. Η «Sistine Madonna» χρονολογείται μεταξύ 1513-1514 και είναι μία ελαιογραφία η οποία όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί προσδίδει περισσότερο θρησκευτική αξία στο έργο από ότι οι πίνακες των άλλων ζωγράφων.

Έχοντας περάσει μεγάλο μέρος της ζωής του στη Φλωρεντία, ο Raphael επηρεάστηκε από την τάση της εποχής και κατά καιρούς δημιούργησε αρκετούς πίνακες με θέμα την Παναγία μεταξύ αυτών οι «Madonna del Prato», «Esterházy Madonna», «The Madonna of the Beautiful Garden».

Ωστόσο πιο γνωστό έργο του είναι «Η Παναγία του Σίξτου» με αναμφίβολη χαρακτηριστική λεπτομέρεια τους δύο αγγέλους, που έχουν γίνει και σύμβολο.. της pop κουλτούρας. Ο συγκεκριμένος πίνακας βρίσκεται στην «Alte Meister Gallerie» στη Δρέσδη της Γερμανίας.

«Η Παναγία με το φίδι»

Ο Michelangelo Merisi da Caravaggio, γνωστός ως Καραβάτζιο, ζωγράφισε κάπου μεταξύ 1605 και 1606, τον περίφημο πίνακα «Η Παναγία με το φίδι», ο οποίος βρίσκεται στην Πινακοθήκη Μποργκέζε της Ρώμης. Έχοντας μία αντισυμβατική ζωή και αρκετά μπλεξίματα με το νόμο, γύρω στα 1604 του ανατέθηκε να ζωγραφίσει μία Παναγία, έργο που θα αποτελούσε μία πολύ σημαντική ευκαιρία για την καταξίωση κάθε ζωγράφου.

Παρόλα αυτά, ο Καραβάτζιο επέλεξε να ολοκληρώσει το έργο υιοθετώντας μία πλήρως αντισυμβατική προσέγγιση, η οποία χαρακτηρίστηκε ως ιερόσυλη και ασεβής. Στον πίνακα που παρέδωσε, με τον τίτλο «Η Παναγία με το φίδι» αποτύπωσε την Παναγία ως μία κοινή θνητή, την Αγία Άννα σαν μια άσχημη γερασμένη γυναίκα και τον Χριστό εντελώς γυμνό παρότι δεν ήταν σε βρεφική ηλικία. Το έργο φυσικά απορρίφθηκε, στερώντας από τον Καραβάτζιο την ευκαιρία να λάβει επίσημη αναγνώριση ως ζωγράφος.

«Η Παναγία με το Κεράκι»

Ίσως όχι τόσο γνωστός πίνακας όσο αυτοί του Da Vinci αλλά «Η Παναγία με το κεράκι» που φιλοτέχνησε κάποια στιγμή μετά το 1488, ο βενετσιάνος ζωγράφος Carlo Crivelli, έχει το δικό της μερίδιο στην τέχνη της ζωγραφικής απεικόνισης του προσώπου της Παναγίας.

Ο πίνακας, που αποτελεί μέρος ενός πολύπτυχου έργων με την ίδια θεματική, ανήκει στη συλλογή της Πινακοθήκης της Μπρέρα, στο Μιλάνο και ο τίτλος του οφείλεται στο κεράκι, που διακρίνεται στο δάπεδο δίπλα από την πινακίδα με την υπογραφή του ζωγράφου.

«Η Παναγία με το Βρέφος με το αχλάδι»

Ο συγκεκριμένος πίνακας ανήκει στον γερμανό ζωγράφο Albrecht Dürer, και χρονολογείται από το 1512. Σήμερα ανήκει στη συλλογή του Μουσείου Ιστορίας της Τέχνης, που βρίσκεται στη Βιέννη και σύμφωνα με πηγές αγοράστηκε πιθανώς από τον αυτοκράτορα Ροδόλφο Β’ γύρω στα 1600, μάλλον από την οικογένεια Pirchkeimer.

Η διαφορετικότητα του έργου έγκειται στο γεγονός ότι ο ζωγράφος χρησιμοποίησε δύο τεχνικές για να το φιλοτεχνήσει. Έτσι έχουμε από την μία της απεικόνιση αυτή της Παναγίας με τρυφερότητα, που προέρχεται από την φλαμανδική παράδοση, σύμφωνα με τους ειδικούς, και από την άλλη τη στάση του μωρού, Ιησού σε περιστροφή γύρω από τον άξονα του σώματος, κάτι που αναγάγει στην πρώιμη ιταλική Αναγέννηση.

φωτογραφίες: www.wikipedia.com