Μιχάλης Κ. Γριβέας: «Οι καιροί μας σπέρνουν βία και θερίζουν βαρβαρότητα»

profiteia
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2024

Ο συγγραφέας του βιβλίου «Η προφητεία της Ατλαντίδας» από τις εκδόσεις Αγγελάκη μας μιλά για το μυθιστόρημα και για την τέχνη της αφήγησης.

Απ’ ό,τι καταλαβαίνουμε, στο βιβλίο υπάρχει πολύ έντονη η σημειολογία. Ήταν δύσκολο αυτό το εγχείρημα;

 

Πράγματι χρησιμοποιώ τη σημειολογία στα συγγραφικά μου έργα. Κατά τη γνώμη μου το πράττω λελογισμένα έτσι ώστε να ενσωματώνω γνώσεις με «υποδόριο» τρόπο που να μην «καταπλακώνουν» τον αναγνώστη. Θεωρώ όμως ότι το καίριο ερώτημα δεν είναι αν αυτό το εγχείρημα είναι δύσκολο για τον συγγραφέα αλλά αν αποβαίνει αποτελεσματικό στον αναγνώστη. Λέγοντας δε αποτελεσματικό δεν εννοώ να αποκρυπτογραφήσει ο αναγνώστης το σημαίνον. Αυτή είναι δουλειά επαϊόντων όπως οι κριτικοί λογοτεχνίας, αν το βιβλίο αξιωθεί να μπει στο «μικροσκόπιό» τους…Αντιθέτως, όσο λιγότερο ασχοληθεί ο αναγνώστης με την αποκωδικοποίηση των σημαινόντων τόσο περισσότερο πετυχημένη είναι η λογοτεχνική ένταξη της σημειολογίας στο έργο. Γιατί το κρίσιμο είναι οι αναγνώστες να εισπράξουν, νοητικά και συναισθηματικά, το σημαινόμενο! Και όσο πιο αβίαστα γίνει αυτό τόσο πιο βαθύ αποτέλεσμα έχει!

Στο πρώτο  κεφάλαιο με τίτλο «Δεν μπορώ να αναπνεύσω!», αναφέρεστε στα τραγικά γεγονότα  που συνέβησαν το 2020 στην Αμερική και πυροδότησαν μια εξέγερση. Θέλετε να μας πείτε τι σας ώθησε να ξεκινήσετε το βιβλίο σας από αυτό το γεγονός;

Οι καιροί μας σπέρνουν βία και θερίζουν βαρβαρότητα! Τα τελευταία χρόνια μάλιστα οι «καρποί» τους απλώνονται παγκοσμίως. Όμως εκεί που παίρνουν τη μορφή τσουνάμι, είναι στο καλλιεργημένο με ιδεολογικοποίηση και εξιδανίκευσή της βίας, έδαφος των Η.Π.Α. Μια από τις χειρότερες μορφές αυτού του βάρβαρου κύματος είναι η κρατική βία. Ένα από τα πολυπληθή τέτοιου είδους περιστατικά, το οποίο ξεσήκωσε παγκόσμια κατακραυγή, ήταν η δολοφονία του έγχρωμου George που τον έπνιξε ένας Αμερικάνος αστυνομικός πατώντας του το λαιμό επί 8 λεπτά, παρότι αυτός εκλιπαρούσε απελπισμένα «I can’t breath»…  Επέλεξα να ενσωματώσω με καθαρόαιμη μυθοπλασία (όχι να αντιγράψω) στην πλοκή του βιβλίου το συγκινησιακά φορτισμένο αυτό γεγονός. Το τοποθέτησα μάλιστα στην αρχή με στόχο το μυθιστόρημά μου να ξεκινήσει σαν «κραυγή» ενάντια στη βία και τη βαρβαρότητα, να εξελιχθεί σε «κατάρα» ενάντια στον πόλεμο και τον επεκτατισμό των απανταχού ισχυρών και να καταλήξει σε μια «προφητεία» για μια νέα κουλτούρα οικουμενικής ειρήνης και πολιτισμού!  

Η χρήση της εγκιβωτισμένης αφήγησης και των πολλών αφηγητών ήταν μια συνειδητή επιλογή από την αρχή ή προέκυψε κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

Σε όλα τα μυθιστορήματά μου χρησιμοποιώ μια παρόμοια αρχιτεκτονική γραφής. Ένα ιδιαίτερο, προσωπικό θα μπορούσε να πει κανείς, λογοτεχνικό style. Την διπλή εναλλάξ αφήγηση κατά την οποία  εξιστορούν, σε πρώτο πρόσωπο, οι δύο κεντρικοί ήρωες/δες, όπως συμβαίνει και στο παρόν βιβλίο. Σε ορισμένα μάλιστα έργα μου την διευρύνω σε τριπλή αφήγηση προσθέτοντας, σε τρίτο πρόσωπο, και έναν αφηγητή. Όμως και οι δύο παραλλαγές της δομής των μυθιστορημάτων μου δεν αποτελούν κυριολεκτικά  εγκιβωτισμένη αφήγηση γιατί οι εναλλαγές γίνονται σε ξεχωριστές παραγράφους. Ίσως καταλληλότερος χαρακτηρισμός του δικού μου ύφους γραφής θα ήταν «αντικριστή – εναλλασσόμενη αφήγηση».  Βεβαίως  στην «Προφητεία της Ατλαντίδας» υπάρχουν κάποια κομμάτια εγκιβωτισμένης αφήγησης τα οποία μάλιστα παρατίθενται με διαφορετική γραμματοσειρά.  Αυτά όμως δεν αποτελούν δομικά στοιχεία τoυ είδους της γραφής γιατί είναι αποσπάσματα από τον ίδιο τον Πλάτωνα ή από επιστημονικά βιβλία για τις «περί Ατλαντίδας θεωρίες». Τα έγραψα εγκιβωτισμένα, προσαρμόζοντάς τα στο λόγο των ηρώων του μυθιστορήματος, για να ονοματίσω ξεκάθαρα τις ιστορικές και ερευνητικές  πηγές που ενσωμάτωσα στην  μυθοπλασία του έργου μου.  

Μπορεί ο έρωτας να σώσει τον κόσμο από την καταστροφή;

Αναρωτιέμαι κάποιες φορές αν ζούσαμε σε μια επικράτεια απόλυτης λογικής, αφαιρώντας από τον κόσμο την ουτοπία - το ανεξερεύνητο - τη μαγεία, θα υπήρχε άραγε έστω και ένας λόγος να επιβιώσουμε; αφού μοναδική βεβαιότητα είναι ο θάνατος…. Η μόνη απόλυτη αλήθεια είναι πως ότι σήμερα υπάρχει σίγουρα κάποτε θα καταστραφεί! Ευτυχώς όμως στο σύμπαν μας υπάρχει και το ανεξήγητο: η ομορφιά, η ηδονή, η αγάπη, ο έρωτας. Μπορείτε να φανταστείτε ένα κόσμο χωρίς αυτά; Δίχως έρωτα; Αν δεν καταστρεφόταν μόνος του θα τον τελειώναμε εμείς - τα έλλογα όντα - από αφόρητη πλήξη, απουσία κάθε χαράς και δυστυχία… Το πραγματικό ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν «μπορεί ο έρωτας να σώσει τον κόσμο;» αλλά αν «ο κόσμος – ο ανθρώπινος κόσμος μας - μπορεί να σώσει τον έρωτα;»…!

Το βιβλίο

Δυο παράλληλες ιστορίες, φαινομενικά ασύνδετες, εκτυλίσσονται την πρώτη εικοσαετία του 21ου αιώνα. Η Σίλα Ταντ, μια σκληροτράχηλη Αμερικανίδα πεζοναύτης, πολεμάει ως εθελόντρια μισθοφόρος στο Ιράκ. Ο Αριστοκλής Ναπλωτάς, Έλληνας ιστορικός, αφιερώνεται στην έρευνα του κρυμμένου μυστικού της Ατλαντίδας, με αφορμή ένα μεταφυσικό όραμα. Οι ζωές τους συνδέονται με έναν απροσδόκητο έρωτα, που εξελίσσεται όμως δραματικά ως το απρόσμενο τέλος.

Πέντε πνιγμοί αποτελούν τον κορμό της σημειολογίας του έργου σαν κόμβοι που ξεδιπλώνουν ένα δίχτυ πλεγμένο από μυστήρια. Το μεγάλο μυστικό της Ατλαντίδας κορυφώνεται αγκαλιά με την ανθρώπινη τραγωδία των ηρώων! Ένα μυθιστόρημα εμπνευσμένο από βίαια γεγονότα που  συγκλόνισαν την εποχή  μας και από σύννεφα πολέμου που σηκώνονται στον ουρανό της οικουμένης. Με απρόβλεπτη μυθοπλασία καταργεί τα όρια ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το  φανταστικό αγκαλιάζοντας φιλοσοφικά το μέλλον ολάκερης της ανθρωπότητας. Καινοτόμο, τολμηρά αντισυμβατικό, ρεαλιστικά σκληρό, βαθιά ανθρώπινο και  ανατριχιαστικά προφητικό.

Ο συγγραφέας

Ο Μιχάλης Γριβέας γεννήθηκε το 1955 στην Αθήνα και κατοικεί στην Αγία Παρασκευή Αττικής. Είναι παντρεμένος με την Μανίνα Μπαζαίου και πατέρας του Κωνσταντίνου και της Χρυσάνθης. Σπούδασε στο τμήμα Τοπογράφων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές Περιφερειακής Ανάπτυξης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα. Εργάστηκε ως μελετητής Τοπογράφος μηχανικός – χωροτάκτης. Δραστηριοποιήθηκε κοινωνικά από φοιτητής μέχρι σήμερα. Δύο μυθιστορήματα, δύο νουβέλες και επτά διηγήματά του έχουν βραβευτεί σε ισάριθμους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, με τέσσερα από αυτά να αποσπούν το πρώτο βραβείο. Έχει τέσσερις θεατροποιήσεις λογοτεχνικών έργων του, με βάσει διηγήματα ή αποσπάσματα βιβλίων του. Διήγημά του  έχει γίνει ραδιοφωνικό Audio. Έχει λάβει μέρος ως κριτής σε εννέα λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.

Προηγούμενα έργα του

Φάρος Σκιών, νουβέλα, 2022, εκδοτικός οίκος «ΕΛΚΥΣΤΗΣ».

Λίλιθ και Λασθινία, μυθιστόρημα, 2020, εκδοτικός οίκος «ΕΛΚΥΣΤΗΣ».

Ανελκύστε τη Σελήνη, συλλογή διηγημάτων, 2019, εκδοτικός οίκος «ΙΩΛΚΟΣ». Δεύτερη έκδοση 2021, εκδοτικός οίκος «ΑΤΤΙΚΟΣ»

Άκρον, μυθιστόρημα, 2016, εκδοτικός οίκος «ΙΩΛΚΟΣ».

Ο θεός της ρουλέτας, μυθιστόρημα, 2015, εκδοτικός οίκος «ΙΩΛΚΟΣ». Δεύτερη έκδοση 2018, εκδοτικός οίκος «ΙΩΛΚΟΣ».

Η γυάλα, μυθιστόρημα, 2014, εκδοτικός οίκος «ΙΩΛΚΟΣ».

Μνημοσύνη, συλλογική ανθολογία διηγημάτων & ποιημάτων, 2023, εκδοτικός οίκος «ΠΗΓΗ»