Ζάχαρη: ο μεγάλος… εχθρός της υγείας

zaxari-o-megalos-exthros-tis-ugeias-megalos-exthros-tis-ugeias

ΤΡΙΤΗ, 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013

Όσο κι αν την «αγαπάμε», αξίζει να δούμε κάποιες δυσάρεστες αλήθειες για τη ζάχαρη που ίσως να μην ξέραμε και που μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που την χρησιμοποιούμε στη διατροφή μας.

Ότι η ζάχαρη προκαλεί κακό στην υγεία μας δεν αποτελεί καινούργια είδηση. Αυτό που δε γνωρίζουμε είναι ίσως το πόσο κακό προκαλεί και με ποιους τρόπους. Οι οδοντίατροι και οι διαιτολόγοι μας προειδοποιούν από όταν είμαστε παιδιά για τις επιπτώσεις της. Ας δούμε ποιες είναι αυτές.

Η ζάχαρη επηρεάζει αρνητικά την υγεία μας με πολλούς τρόπους. Άλλοι εμφανίζονται σε βάθος χρόνου κι άλλοι πιο γρήγορα. Αξίζει να δούμε κάποιες αλήθειες για τη ζάχαρη που ίσως να μην ξέραμε και που μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που την χρησιμοποιούμε στη διατροφή μας.

Το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης δεν είναι χειρότερο από την επιτραπέζια ζάχαρη

Το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης έχει αποκτήσει μια αρνητική φήμη εξαιτίας της εξαιρετικά συμπυκνωμένης μορφής γλυκαντικής ουσίας που διασπά το σάκχαρο στο αίμα πιο γρήγορα από τη ζάχαρη σε στέρεα μορφή. Κάτι τέτοιο πάντως δεν ισχύει, αφού όπως αποδεικνύουν έρευνες η ζάχαρη και το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης είναι ίδια μόλις εισχωρήσουν στο σώμα. Η ζάχαρη είναι κατά το ήμισυ φρουκτόζη και κατά το άλλο ήμισυ γλυκόζη, ενώ το σιρόπι είναι 50% φρουκτόζη και 45% γλυκόζη. Η φρουκτόζη και η γλυκόζη μεταβολίζονται διαφορετικά, αλλά και τα δύο καταλήγουν στην κυκλοφορία του αίματος.

Η υγρή με τη στέρεα μορφή ζάχαρης έχουν διαφορά

Το να κόψετε τα ανθρακούχα ποτά είναι ό,τι καλύτερο μπορείτε να κάνετε για την υγεία σας. Το έχετε ακούσει αρκετές φορές, αλλά θα πειστείτε μόλις μάθετε το λόγο. Η ζάχαρη σε υγρή μορφή φτάνει στο συκώτι γρήγορα αφού δεν περιέχει ίνες για να την καθυστερήσουν. Αυτό κάνει το συκώτι να «εργάζεται» πιο σκληρά και γρηγορότερα. Έτσι, μετατρέπει το μεγαλύτερο μέρος της ζάχαρης σε λίπος και οδηγεί στην αντίσταση στην ινσουλίνη, πάθηση η οποία είναι πιο γνωστή ως προδιαβήτης.

Βλάπτει την καρδιά

Το πιο γνωστό πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με τη ζάχαρη, είναι ο διαβήτης. Σίγουρα αυτό είναι ένα σοβαρό θέμα, ωστόσο η ζάχαρη αυξάνει και τον κίνδυνο παθήσεων στις αρτηρίες και στην καρδιά πολύ πριν εμφανιστεί ο διαβήτης. Στα πρώτα στάδια αντίστασης στην ινσουλίνη, το σώμα αντιστέκεται και δημιουργεί υπερπαραγωγή ινσουλίνης, με πρόσφατες έρευνες να θεωρούν την υπερινσουλιναιμία ως έναν από τους κυριότερους παράγοντες καρδιοπάθειας. Πολλές έρευνες έχουν συνδέσει τη ζάχαρη με υψηλή αρτηριακή πίεση, χαμηλά επίπεδα καλής χοληστερόλης και υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων τα οποία συμβάλλουν στις καρδιοπάθειες.

Μας… κουράζει

Τις περισσότερες φορές που μας… χτυπά την πόρτα η απογευματινή ραστώνη, εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία για να φάμε μια μπάρα ζαχαρωτών ή σοκολάτας, καθώς αυτός μοιάζει να είναι ο γρηγορότερος τρόπος να ανακτήσουμε ενέργεια. Αυτό είναι αλήθεια για περίπου ένα μισάωρο, αλλά από εκεί και πέρα έρχεται ξαφνική κόπωση, με το σάκχαρο στο αίμα να πέφτει απότομα καθώς το σώμα απελευθερώνει περισσότερη ινσουλίνη για να επεξεργαστεί της ζάχαρη.

Προκαλεί βλάβη στα νεφρά

Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα οδηγούν σε υπερλειτουργία των νεφρών, προκαλώντας τους δυσκολία στη λειτουργία, σε βάθος χρόνου. Ενώ συνδέουμε τα υψηλά επίπεδα σακχάρου με διαβήτη, πολλοί άνθρωποι αναπτύσσουν επίσης ελαφρώς υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα ή προδιαβήτη χωρίς να το γνωρίζουν. Αυτός είναι και ένας από τους τρόπους που η ζάχαρη δρα ως τοξίνη. Τα νεφρά λειτουργούν ως φίλτρα για το αίμα, διαχωρίζοντας τις τοξίνες που υπάρχουν σε αυτό και μετά τις αποβάλλουν. Όσο περισσότερη «δουλειά» έχουν τα νεφρά, τόσο γρηγορότερα θα αρχίσουν να χάνουν την αποτελεσματικότητά τους. Έρευνες έχουν επίσης αποδείξει ότι η υψηλή πρόσληψη φρουκτόζης σχετίζεται με τη νεφρική ανεπάρκεια και το λιπώδες ήπαρ.

Μπορείτε να κόψετε τη ζάχαρη χωρίς να κόψετε τελείως τα γλυκά

Ένας εύκολος τρόπος να μειώσετε την πρόσληψη ζάχαρης είναι να διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες με τα συστατικά. Θα εντυπωσιαστείτε από το πόσα προϊόντα που δεν έχουν γλυκιά γεύση περιέχουν ζάχαρη. Για παράδειγμα οι σάλτσες για τις σαλάτες και για τα ζυμαρικά περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης που δε θα φανταζόσαστε ποτέ. Φτιάξτε λοιπόν μια σος από λάδι και ξύδι ή μια απλή σάλτσα από φρέσκες ντομάτες. Τα φαγητά χωρίς λιπαρά είναι διαβόητα για την προσθήκη επιπλέον ζάχαρης για να αντισταθμίσουν την έλλειψη λιπαρών. Τα υποκατάστατα ζάχαρης είναι μια επιλογή, αλλά θα πρέπει να γνωρίζετε ότι έχουν και τους δικούς τους κινδύνους. Για αυτό δώστε γεύση με άλλους τρόπους, όπως η προσθήκη λεμονιού και μπαχαρικών ή βοτάνων. Στις συνταγές για γλυκά, δοκιμάστε να κόψετε τη ζάχαρη κατά το ένα τρίτο και προσθέστε σταφίδες, καρύδια, ψιλοκομμένα μήλα ή κάποιο άλλο συστατικό που να τονώνει τη γεύση.