Αν η φράση «θερμός» όζος θυροειδούς βγήκε από τα χείλη του γιατρού σας, τότε θα πρέπει να διαβάσετε το παρακάτω άρθρο για να τον αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά.

Ο «θερμός» όζος είναι μια οζώδης διαμόρφωση του θυροειδούς αδένα (ένας όζος) που, στο σπινθηρογράφημα του θυροειδούς, προσλαμβάνει μεγάλες ποσότητες ραδιενεργού φαρμάκου (τεχνήτιου ή ιωδίου) σε σχέση με τον υπόλοιπο αδένα, εξ ου και απεικονίζεται εντονότερα.

Η πλειοψηφία των θερμών όζων λειτουργεί αυτόνομα, δηλαδή τα κύτταρά τους έχουν χάσει την φυσιολογική τους ιδιότητα να ρυθμίζονται από τη θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH). Λόγω αυτής της κατάστασης συχνά παράγουν μεγάλη ποσότητα θυροειδικών ορμονών, και, αν οι όζοι είναι μεγάλοι, η πληθώρα παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη υπερθυρεοειδισμού με συνέπεια την αναστολή παραγωγής TSH από την υπόφυση (χαμηλές τιμές TSH).

Σε ήπιες περιπτώσεις, στις οποίες οι όζοι καλούνται «χλιαροί όζοι», δεν μπορούν να παράγουν επαρκή ποσά ορμονών ώστε να καταστείλουν την TSH, εξ ου και η TSH μπορεί να είναι φυσιολογική ή προς το χαμηλότερο άκρο της φυσιολογικής περιοχής. Όσο όμως ο όζος αυτός μεγαλώνει και καθίσταται πιο μεταβολικά δραστικός, παράγει αυξάνομενα ποσά ορμονών, με συνέπεια σταδιακή μείωση της TSH ή και πλήρης καταστολή.

Τότε το υπόλοιπο τμήμα του θυροειδούς αδένα μπορεί στην πραγματικότητα να «απενεργοποιηθεί» και να εμφανίζεται απόν στο σπινθηρογράφημα του θυροειδούς. Η χρήση ιωδιούχων σκευασμάτων (αντισηπτικά, απεικονιστικά υλικά κλπ) μπορεί να οδηγήσει σε υπερλειτουργία ενός ήδη υπάρχοντος χλιαρού όζου (ειδικά σε ασθενείς που παρουσιάζουν αρχικά ένδεια ιωδίου).

Αν ο θερμός όζος είναι ένας καλείται αυτόνομο αδένωμα, αλλά αν στο σπινθηρογράφημα παρουσιάζονται πολλαπλές θερμές εστίες σε έδαφος πολυοζώδους βρογχοκήλης αναφερόμαστε σε τοξική πολυοζώδη βρογχοκήλη ή Νόσο του Ρlummer. Ο υπερθυρεοειδισμός που οφείλεται σε θερμούς όζους δεν συνοδεύεται από θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια και δεν συνοδεύεται από αντισώματα έναντι υποδοχέα της TSH (TSH-R-abs).

Ένας θερμός όζος μπορεί να ανακαλυφθεί είτε κατά τη διερεύνηση όζου στο λαιμό είτε κατά τη διερεύνηση υπερθυρεοειδισμού. Στην περίπτωση του θερμού όζου η κυτταρολογική εξέταση μπορεί να είναι παραπλανητική (θυμίζοντας μια μορφή κακοήθειας θυλακιώδους τύπου).

Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να παρέχεται πάντα το αποτέλεσμα της TSH κατά τη διερεύνηση ενός ασθενούς. Επίσης στις περιπτώσεις τέτοιων αποτελεσμάτων, για έναν όζο με ασυνήθη κυτταρολογική εικόνα στην παρακέντηση, οι ιατροί μπορεί να ζητήσουν σπινθηρογράφημα πριν από την συνιστώμενη χειρουργική αφαίρεση. Οι θερμοί όζοι είναι πολύ σπάνια κακοήθεις.

Η διερεύνηση των θερμών όζων περιλαμβάνει τον απεικονιστικό έλεγχο (υπέρηχος, σπινθηρογράφημα), τη μέτρηση θυρεοειδικών ορμονών και αντισωμάτων αλλά και την παρακέντηση σε ειδικές περιπτώσεις.

Η θεραπεία των θερμών όζων είναι αρχικά φαρμακευτική (αντιθυρεοειδικά φάρμακα), αλλά μονιμότερα αποτελέσματα παρέχονται με τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου ή τη χειρουργική αφαίρεση. Η θεραπευτική επιλογή θα αποφασιστεί από το θεράποντα ιατρό ανάλογα με το ιστορικό και τα ειδικά χαρακτηριστικά του εκάστοτε ασθενούς.

Από τον Κυριάκο Αλουμάνη, Ενδοκρινολόγο και επιστημονικό συνεργάτη του www.iator.gr .