Η German Hefeweizen είναι η γνωστή μας «λευκή» μπύρα με το γνωστό θολό χρώμα. Παρ’ όλο που έχει επικρατήσει να λέγεται «λευκή» ή αλλιώς Weiss (που είναι η αντίστοιχη γερμανική λέξη) αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό. Στην πραγματικότητα οι Weisse είναι πολύ περισσότερα είδη και όλες ανήκουν στην κατηγορία των «Σταρένιων Μπυρών» (Wheat Beers) όπου υπάγονται όσες μπύρες έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε σιτάρι. Συγκεκριμένα, στις German Hefeweizen το ποσοστό του σιταριού σε σχέση με τη βύνη πρέπει να είναι τουλάχιστον 50%. Επίσης η ζύμωση γίνεται στον αφρό καθιστώντας την Ale σε αντίθεση με την πλειοψηφία των γερμανικών ειδών μπύρας που είναι τύπου Lager.

Η ιστορία της
Αν θέλουμε να βρούμε τα πρώτα δείγματα σταρένιας μπύρας στη Γερμανία πρέπει να ανατρέξουμε πολύ πίσω. Για την ακρίβεια στην εποχή του Χαλκού, αφού στον πυθμένα αμφορέα ηλικίας 2.800 ετών που ανακαλύφθηκε το 1934 σε αρχαίο τάφο του χωριού Kasendorf βρέθηκαν ίχνη σκούρας σταρένιας μπύρας! Ο αμφορέας αυτός βρίσκεται σήμερα στο μουσείο Μπύρας Kulmbach.

Στη συνέχεια η παραγωγή Hefeweizen είχε τα πάνω και τα κάτω της μέχρι το 1447 όταν λόγω απανωτών καταστροφών στις εσοδείες σιταριού στο Μόναχο απαγορεύτηκε τοπικά η χρήση του στη μπύρα. Νόμος που το 1516 επεκτάθηκε σε όλη τη Βαυαρία, δημιουργώντας τον γνωστό μας Νόμο για την Καθαρότητα της Μπύρας (Reinheitsgebot) σύμφωνα με τον οποίο η μπύρα έπρεπε να αποτελείται μόνο από: μαγιά, βύνη, λυκίσκο και νερό.

Η απαγόρευση στη Βαυαρία κράτησε για λίγα χρόνια (μόλις 4) αφού ο Δούκας του Degenberger κατάφερε να αποκτήσει τα αποκλειστικά δικαιώματα (από τους Δούκες του Wittelsbach που ήταν οι κυρίαρχη οικογένεια στη Βαυαρία) να φτιάχνει Weissbier στη Βαυαρία έναντι αδράς ανταμοιβής φυσικά. Το 1602 όμως ο τελευταίος της οικογένειας των Degenberger πέθανε χωρίς να αφήσει κληρονόμο οπότε και το μονοπώλιο της Weissbier πέρασε στους ίδιους τους Wittelsbach και συγκεκριμένα στον Δούκα Μαξιμιλιανό Α’ ο οποίος συνέχισε το κερδοφόρο μονοπώλιο. Έφερε στο Μόναχο τον ζυθοποιό Siegmund Bettl και το 1605 άνοιξε η πρώτη Ζυθοποιία Wittlesbach. H Weissbier είχε πολύ μεγάλη ζήτηση και σιγά σιγά κάθε περιοχή στη Βαυαρία αποκτούσε τη δική της Ζυθοποιία Wittlesbach. Τα κέρδη ήταν τεράστια. Αυτό συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια μέχρι που στα τέλη του 18ου αιώνα ο κόσμος άρχισε να χάνει το ενδιαφέρον του για Weissbier, αναγκάζοντας τους Wittlesbach να νοικιάζουν τις ζυθοποιίες σε ζυθοποιούς άλλων ειδών μπύρας.

Φτάνοντας στο 1798 όπου έσπασαν το μονοπώλιο και επέτρεψαν σε άλλους ευγενείς και μοναστήρια να φτιάχνουν Weissbier. Ούτε αυτό το μέτρο όμως βοήθησε να αναθερμανθεί η ζήτηση για το είδος και κατά συνέπεια το 1812 υπήρχαν μόλις 2 ζυθοποιίες που παρασκεύαζαν το συγκεκριμένο είδος μπύρας. Έτσι παρέμεινε η κατάσταση μέχρι το 1856 όταν η Ζυθοποία Wittelsbach πουλήθηκε σε εξευτελιστική τιμή στον George Schneider I ο οποίος βοήθησε την Weissbier να ανακάμψει γρήγορα και δημιούργησε τη δική του δυναστεία (η Ζυθοποία Schneider και Υιοί υπάρχει ακόμα και σήμερα και είναι και πολύ πετυχημένη).

Από το 1960 μέχρι σήμερα η πορεία της German Hefeweizen βρίσκεται σε ανοδικούς ρυθμούς και η ζήτηση έχει εξαπλωθεί παγκοσμίως.

Τα χαρακτηριστικά της
Οι German Hefeweizen έχουν κατά μέσο όρο έχουν περιεκτικότητα σε αλκοόλ 4,5% με 6%, χωρίς να αποκλείουμε και λίγες εξαιρέσεις. Το πιο συνηθισμένο χρώμα που έχουν είναι θολό χρυσαφί ή θολό πορτοκαλί (η θολότητα οφείλεται στην παρουσία της μαγιάς μέσα στο μπουκάλι). Ο αφρός (αν η μπύρα μάλιστα σερβιριστεί σωστά όπως θα δούμε παρακάτω) είναι συνήθως λευκός και πολύ πλούσιος. Τα αρώματα και οι γεύσεις που συνήθως συναντάμε είναι μαγιάς, βύνης, σταρένιου ψωμιού, μπανάνας, βανίλιας και πιο σπάνια λεμονιού, κίτρου και μπαχαρικών. Ο λυκίσκος είναι ελάχιστα έως καθόλου αισθητός γι’ αυτό οι Hefeweizen δεν έχουν σχεδόν καθόλου πικράδα. Συνιστώμενη θερμοκρασία σερβιρίσματος είναι οι 5 με 8 βαθμοί κελσίου.

Το ποτήρι της
Οι German HefeWeizen προτείνεται να πίνονται στο δικό τους εντυπωσιακό ποτήρι και μάλιστα ακολουθώντας μια αποκλειστική διαδικασία σερβιρίσματος. Το ποτήρι είναι πολύ ψηλό και θυμίζει αρκετά βάζο. Έχει λεπτότερη βάση και η διάμετρός του μεγαλώνει όσο ανεβαίνει. Συνήθως χωράει 500ml + αρκετό περιθώριο για αφρό. Υπάρχουν όμως και ποτήρια 1 και 2 λίτρων (συνήθως σε γιορτές μπύρας) για πιο «άγριες διαθέσεις».

Η διαδικασία σερβιρίσματος είναι η ακόλουθη:
Κρατάμε το ποτήρι σε γωνία 45 περίπου μοιρών, ακουμπάμε το μπουκάλι στο στόμιο και αφήνουμε τη μπύρα να πέφτει αργά στο τοίχωμα. Όσο γεμίζει σηκώνουμε σταδιακά το ποτήρι και όταν έχουμε αδειάσει το μεγαλύτερο μέρος του μπουκαλιού σταματάμε. Μέχρι τώρα έχουμε λίγο αφρό και όλη η μαγιά (που είναι απαραίτητη για την γεύση) παραμένει στο μπουκάλι. Με περιστροφικές κινήσεις αναδεύουμε την μικρή ποσότητα μπύρας με τη μαγιά που έχει μείνει στο μπουκάλι και με μία κίνηση τη ρίχνουμε στο κέντρο του όρθιου ποτηριού. Έτσι γεμίζει με την μαγιά και ο αφρός γίνεται πολύ πιο πλούσιος!

Στην Αμερική συχνά σερβίρεται και με μία φετούλα λεμόνι (ή σπανιότερα πορτοκάλι) στο στόμιο, πρακτική η οποία φυσικά απορρίπτεται από τους Γερμανούς.

Οι συνδυασμοί της με το φαγητό
Οι γερμανικές Weissbier ταιριάζουν υπέροχα με τη γερμανική και ειδικότερα την βαυαρέζικη κουζίνα: λουκάνικα, κρέας, κότσι, παϊδάκια, ψητό κοτόπουλο, πανσέτα. Από τυριά συνδυάζεται πολύ καλά με λευκά, κρεμώδη και λιπαρά τυριά όπως η δική μας φέτα, το μπρι καθώς και όλα τα κατσικίσια. Είναι επίσης ένα είδος μπύρας που ταιριάζει πάρα πολύ στα διατροφικά έθιμα των Ελλήνων, αφού ταιριάζει με κατεξοχήν ελληνικές γεύσεις όπως παϊδάκια, πανσέτες, μπιφτέκια, μπριζόλες και άλλα κρέατα στη σχάρα, γύρο, ψητό κοτόπουλο, σουβλάκια, αλλά και απογειώνει μια πλούσια τυρόπιτα ταψιού (δοκιμάστε το και θα μας θυμηθείτε!). Ακόμα και τα θαλασσινά και ψάρι συνδυάζονται πολύ καλά, όπως και σαλάτες που περιέχουν αυτά που αναφέραμε. Γενικά είναι ένα είδος που προσφέρεται για φαγητό (και συνήθως σε μεγάλες ποσότητες).

Η παλαίωση
Η German Hefeweizen δεν προσφέρεται για παλαίωση. Συνήθως όσο πιο φρέσκια είναι τόσο καλύτερα (το ιδανικό είναι να πίνεται απο βαρέλι στα γραφικά εστιατόρια της Βαυαρίας, αλλά αυτό βέβαια δεν είναι και ό,τι πιο εφικτό). Σε κάθε χώρα είναι πια εύκολο να βρει κανείς μεγάλη ποικιλία φρέσκιας hefeweizen σε βαρέλι.

Τα γνωστότερη είδη
Κατεξοχήν χώρα παραγωγής καλών Hefeweizen είναι φυσικά η Γερμανία και ακόμα ειδικότερα η περιοχή της Βαυαρίας. Πολύ καλά και αντιπροσωπευτικά δείγματα έχουμε από Weihenstephaner, Paulaner, Franziskaner, Schneider, Maisel Bayereuth, HB, Ayinger, Augustiner, Erdinger κ.ά. Στις Η.Π.Α επίσης είναι αρκετά διαδεδομένο είδος αν και παρεκλίνει λίγο απο τα γερμανικά είδη (όχι τόσο όμως ώστε να χαρακτηριστεί διαφορετικό είδος όπως γίνεται για παράδειγμα με τις βελγικές Witbiers). Καλοί αμερικανοί παραγωγοί του είδους: Denison’s , New Glarus και Live Oak. Οι αμερικάνικες τείνουν να είναι και δυνατότερες (με αποκορύφωση την New Glarus Unplugged Imperial Weizen με 9,6% !).

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, ευτυχώς το είδος είναι πολύ διαδεδομένο έτσι έχουμε την τύχη να έχουμε και ντόπιες παραγωγές, αλλά και εισαγωγή καλών γερμανικών ετικετών. Από Έλληνες παραγωγούς έχουμε: Craft Weiss, Genesis Weiss, Vergina Weiss και Stadelbräu Weiss. Απο εισαγώμενες σε βαρέλι βρίσκουμε πολύ συχνά: Paulaner, HB, Erdinger, Maisel’s Weisse, Franziskaner, Tucher κ.ά. Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι συνήθως σερβίρονται και σε σωστό ποτήρι ενώ στα Beer Restaurants σερβίρονται στο σωστό ποτήρι και με τον σωστό τρόπο που αναφέραμε πιο πάνω. Erdinger μπουκάλι (330ml και 500ml) βρίσκει κανείς ακόμα και σε περίπετρα πια, ενώ σε supermarket βρίσκουμe σχεδόν παντού Weihenstephaner, Paulaner, Franziskaner, Maisel’s Weisse και αν ψάξει κανείς καλύτερα βρίσκει και ποιο μικρές ετικέτες καθώς και Bio (οργανικές).
Ποτήρια συνήθως δίνονται σε συσκευασίες δώρου μαζί με μπoυκάλια μπύρας (Erdinger, Paulaner, Franziskaner τις περισσότερες φορές).

Αλέξανδρος Σερέζης
www.beer.gr