Λίγο μετά τη διάκρισή τους στα βραβεία ΕΒΓΕ, μιλάμε με τους Beetroot, το κορυφαίο αυτή τη στιγμή design agency στην Ελλάδα.

Με έδρα τη Θεσσαλονίκη, 16 χρόνια αστείρευτης δημιουργίας, πάνω από 15 άτομα προσωπικό και αναρίθμητα βραβεία, η Beetroot είναι η ομάδα οπτικής επικοινωνίας και δημιουργικού σχεδιασμού που έχει φέρει τα πάνω κάτω στο design, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Το όνομα της ομάδας προέκυψε από το βιβλίο του Τομ Ρόμπινς «Το άρωμα του ονείρου», στο οποίο το παντζάρι (beetroot) εξυμνείται για το ανεξίτηλο χρώμα του, τις μυρωδιές που αναδύει και τις «αειθαλείς» του ιδιότητες. Ρίχνοντας μια ματιά στα έργα της Beetroot, το συγκεκριμένο όνομα μοιάζει ιδανικό.

Beetroot

Οι Beetroot έχουν όλα τα διαπιστευτήρια για να χαρακτηριστούν οι πιο διάσημοι Έλληνες designers αυτή τη στιγμή στη χώρα. Έχουν ταξιδέψει μέχρι τη Νέα Υόρκη με τα εντυπωσιακά μυθολογικά τέρατα της έκθεσης The Greek Monsters, έχουν σταθεί πλάι σε ονόματα-κολοσσούς σε διαγωνισμούς παγκόσμιας φήμης, ενώ το 2011 κατάφεραν να λάβουν τη μεγαλύτερη διάκριση που θα μπορούσε να φαντασιωθεί ένας designer κατακτώντας το βραβείο Agency of The Year στα διεθνή Red Dot Awards.

Στην Ελλάδα, τους γνωρίσαμε μέσα από τα χαρακτηριστικά έργα τους που συναντώνται σε κάθε πιθανή έκφανση της ημέρας: από τα μέσα μαζικής μεταφοράς της Αθήνας, τα οποία έντυσαν με στίχους του Καβάφη, και την καμπάνια του ΕΟΤ όπου ουσιαστικά εκτέλεσαν χρέη brand makers, μέχρι τα συχνά αμφιλλεγόμενα πρότζεκτ της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Ποιος δε θυμάται άλλωστε την καρδιά του Faust που κοσμούσε την αφίσα του ομώνυμου θεατρικού που ανέβασε η Στέγη πριν από δύο χρόνια; Με κύρια συστατικά την ομαδικότητα, τη φαντασία και τα δυνατά αντανακλαστικά, οι Beetroot πηγαίνουν την έννοια του design ένα βήμα παραπέρα, λειαίνοντας έτσι το έδαφος για τις επόμενες γενιές σχεδιαστών.

beetroot1

Λίγες μέρες αφότου σάρωσαν (και) τα βραβεία ΕΒΓΕ - φεύγοντας μάλιστα με το ΜΕΓΑ ΕΒΓΕ της βραδιάς- μιλήσαμε με τον Γιάννη Χαραλαμπόπουλο, ιδρυτικό μέλος της Beetroot, για τη σημασία του «ομαδικού παιχνιδιού» και το πάντρεμα ιδεών, την ανάπτυξη του εγχώριου design και φυσικά τη μεγάλη διάκριση.

Καταρχάς, πώς προέκυψε η Beetroot σε μια εποχή που το design δεν είχε τη θέση που έχει σήμερα;

Το κατά πόσο το design είναι εδραιωμένο σήμερα (μιλώντας για την Ελλάδα) είναι μια μεγάλη συζήτηση. Σε κάθε περίπτωση πάντως η Beetroot είναι η πραγμάτωση του κοινού οράματος, αρχικά των τριών ιδρυτών της και στη συνέχεια όλων των μελών που την απαρτίζουν, να δημιουργούμε, να ζούμε μαζί το δημιουργικό ταξίδι και να είμαστε περήφανοι για αυτό που κάνουμε. Η Beetroot δεν ακολούθησε καμία «αγορά» και κανένα «ύφος». Ίσως όμως ακούσια να βοηθήσαμε στη δημιουργία τους.

Παρότι πολλά άτομα, παρατηρούμε ότι τα έργα σας διακρίνει μια κοινή εικαστική γραμμή. Πώς καταφέρνετε να «παντρεύετε» τις διαφορετικές σας ματιές;

Με την ομαδικότητα. Όποιος έχει παίξει οποιοδήποτε ομαδικό παιχνίδι ή άθλημα ή έχει κάνει κάποια ομαδική εργασία, γνωρίζει πως για να κερδίσει μια ομάδα πρέπει να εκμεταλλεύεται τα δυνατά σημεία κάθε παίχτη και να υποστηρίζει οποιονδήποτε συμπαίκτη, όταν βρίσκεται στην καίρια στιγμή να «σκοράρει». Στην ομάδα μας οι ρόλοι και οι ευθύνες μας εναλλάσσονται ανάλογα με το εκάστοτε έργο. Επαναπροσδιορίζουμε την ομάδα μας γύρω από κάθε έργο και αποφασίζουμε ποιος θα είναι ο «επιθετικός», ποιος θα παίξει άμυνα, ποιος θα προπονήσει κλπ. Δεν ξέρουμε αν έχουμε μια κοινή εικαστική γραμμή. Αν όμως εσείς διακρίνετε κάτι τέτοιο, μάλλον είναι κάτι που προκύπτει μόνο του. Μας αρέσει πάντως να προσθέτουμε χιούμορ όπου μπορούμε.  

Καταρχήν η ανάπτυξη που αναφέρετε δεν παρουσιάζεται σε όλες τις πτυχές του design. Παρόλο που μεμονωμένα έχουμε σπουδαίες περιπτώσεις σχεδιαστών που έχουν ως έδρα τους την Ελλάδα, στη μόδα, το αντικείμενο, κλπ, μόνο στον τομέα της οπτικής επικοινωνίας μπορούμε να μιλήσουμε για ανάπτυξη. Η ανάπτυξη αυτή είναι το αποτέλεσμα της σκληρότατης δουλειάς μια γενιάς που είχε και έχει στραμμένα τα μάτια της στο εξωτερικό, αγαπά όμως παθολογικά τη χώρα της και κατορθώνει να αντιστέκεται με τεράστιο κόστος στην περιρρέουσα αντιαναπτυξιακή ατμόσφαιρα που συντηρεί πεισματικά η προηγούμενη γενιά. Η ανάπτυξη των ελληνικών γραφείων βασίζεται σε πολλές μεμονωμένες περιπτώσεις που, ενώ παραμένουν μειοψηφία, τελικά κάνουν τη διαφορά.

Πώς νιώθετε κάθε φορά που βλέπετε τα έργα σας τυπωμένα (πχ. αφίσες Στέγης, μετρό Αθήνας, ΕΟΤ κτλ);

Έχουμε ανάμεικτα συναισθήματα. Αφενός γιατί είμαστε αρκετοί και δεν έχουμε πάντα την ίδια εντύπωση για τα αποτελέσματα της εργασίας μας, κάτι που είναι αφάνταστα καλό για το μέλλον της ομάδας, αλλά κυρίως γιατί κάθε φορά που υλοποιείται και τίθεται προς χρήση μια καλή ιδέα, τελειώνει ένα ταξίδι μέσα από το οποίο έχουμε αλλάξει.

Σχεδιάζουμε κάθε μας έργο με την ίδια προσήλωση και επιθυμία να ξεπεράσουμε τους εαυτούς μας και να ανακαλύψουμε και να αναπτύξουμε την ιδέα πίσω από τις προδιαγραφές. Στo The Greek Monsters το πετύχαμε. Είναι ένα από τα έργα που μέχρι σήμερα μάς χαρακτηρίζει, όχι μόνο ως αποτέλεσμα, αλλά κυρίως ως φιλοσοφία και ως τρόπο εργασίας. Παρόλα αυτά, αν είμαστε υποχρεωμένοι να ξεχωρίσουμε κάποιο έργο για το οποίο είμαστε περήφανοι, αυτό είναι το έργο που ετοιμάζουμε αυτό τον καιρό!

Ποια είναι η συνεργασία των ονείρων σας; Για ποιον πελάτη θα θέλατε να δημιουργήσετε κάποιο πρότζεκτ;

Θα θέλαμε να δημιουργήσουμε για πολύ κόσμο. Η λειτουργία του design είναι να βελτιώνει τις συνθήκες και τις πρακτικές των ανθρώπων στους οποίους απευθύνεται. Θα θέλαμε να συνεργαστούμε με δήμους, νομαρχίες, κράτη, εταιρίες που ενδιαφέρονται να βελτιώσουν τις ζωές των ανθρώπων που τις αποτελούν. Από εκεί και πέρα, ο πελάτης για τον οποίο θέλουμε και έχουμε ανάγκη να εξακολουθούμε να δημιουργούμε, είναι η Beetroot.

Το design βασίζεται στην ευαισθησία με την οποία μπορεί ο άνθρωπος να παρατηρήσει, να αναπτύξει και να προσδιορίσει οποιαδήποτε ανθρώπινη πρακτική. Οπότε, παρότι έννοια, αν είχε γένος, θα ήταν σίγουρα γυναίκα. Η σύνθεση της ομάδας μας είχε και έχει γυναίκες αλλά όχι όσες θα θέλαμε. Αυτό έχει να κάνει πυρηνικά με το ότι η βάση της ομάδας μας ήταν και παραμένει «αρσενική». Παρότι μας ενδιαφέρει να έχουμε γυναίκες στην ομάδα, θεωρούμε ότι το φύλο, η φυλή, η καταγωγή κλπ ενός designer πρέπει να επηρεάζουν τη δημιουργία του, μόνο όταν το θέλει και πιστεύει ότι η συγκεκριμένη εμπειρία μπορεί να ωφελήσει το εκάστοτε έργο.

Κατά καιρούς έχουμε δει σπουδαία δημιουργικά γραφεία να διαλύονται. Εσείς φοβάστε κάτι τέτοιο; Κατά πόσο η τριβή επηρεάζει μια συνεργασία πολλών ανθρώπων;

Η τριβή φθείρει την ύλη αλλά παράγει και ενέργεια. Αν μπορείς να συλλέξεις την ενέργεια, να την πολλαπλασιάσεις, μπορείς και να ξαναφτιάξεις «ύλη». Ακούστε, η Beetroot είναι σαν το γαλατικό χωριό του Αστεριξ όπως το συνέλαβε έξοχα ο Γκοσινί και ο Ουντερζό. Μπορεί να τσακωνόμαστε μεταξύ μας ακόμη και για τα πιο ανούσια πράγματα, αλλά είμαστε πάντα ενωμένοι όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα έργο, ένα πρόβλημα. Μερικές φορές τα δημιουργικά γραφεία είναι σαν τους ερωτευμένους. Μεγαλουργούν στην αρχή και όταν ο έρωτας φύγει, ή μεταλλάσσονται σε οικογένεια, ή χωρίζουν, αφού πρώτα έχουν αλληλοκατηγορήσει ο ένας τον άλλον ότι εκείνος φταίει που χάθηκε ο έρωτάς τους. Εμείς είμαστε οικογένεια. Η οικογένεια έχει πολλά άλλα προβλήματα, αλλά δεν χωρίζεται.

Όταν κερδίσαμε το Red Dot ως Agency of the Year, κάναμε μια μεγάλη κουβέντα σχετικά με το αν έχει νόημα να συνεχίσουμε να διαγωνιζόμαστε. Το δέλεαρ να σταματήσουμε να διαγωνιζόμαστε εφόσον κατακτήσαμε μια φορά την κορυφή ήταν μεγάλο. Συνειδητοποιήσαμε όμως πως ο λόγος που κατακτήσαμε τη κορυφή δεν είχε να κάνει ούτε με τη κορυφή, ούτε με τη κατάκτηση. Εμείς κάναμε απλώς τη δουλειά μας όσο μπορούμε καλύτερα. Ε, αυτό έγινε και τώρα. Στα ΕΒΓΕ συμμετέχουμε γιατί είμαστε φανατικοί υποστηρικτές της καταγραφής της ιστορίας της ελληνικής οπτικής επικοινωνίας που γίνεται στο πλαίσιο του διαγωνισμού. Επίσης εκτιμάμε πολλούς Έλληνες σχεδιαστές και θέλουμε να γνωρίζουμε νέους, να βλέπουμε τη δουλειά τους και να τους δείχνουμε τη δική μας. Από εκεί και πέρα μια νίκη είναι πάντα μια ευχάριστη στιγμή.

Τι σημαίνει ένας θεσμός όπως τα ΕΒΓΕ για τη γραφιστική τέχνη στην Ελλάδα και τους Έλληνες δημιουργούς; Πόσο σημαντικός είναι ο θεσμός για την ανάπτυξη και των δύο;

Ο διαγωνισμός είναι μια εξαιρετική αφορμή για συνάντηση των δημιουργών, για επικοινωνία και για σύνδεση με την ελληνική κοινωνία που, παρόλη την ανάπτυξη που συζητούσαμε πριν, δεν γνωρίζει καλά ούτε το έργο, ούτε τις δυνατότητες του ελληνικού σχεδιασμού. Ως γραφείο στηρίζουμε τα ΕΒΓΕ και τους ανθρώπους που τα οργανώνουν με υπεράνθρωπες προσπάθειες όλα αυτά τα χρόνια και τα θεωρούμε έναν από τους σημαντικότερους επικοινωνιακούς πόλους για την οπτική επικοινωνία στη χώρα μας.

Ποια είναι τα όνειρα της Beetroot για το μέλλον; Υπάρχει κάποιο πρότζεκτ που ετοιμάζετε μόνοι σας και όχι στα πλαίσια ανάθεσης;

Αυτή τη στιγμή η Beetroot γνέθει ένα «κουκούλι» μέσα στο οποίο συντελείται ήδη η νέα της μεταμόρφωση. 

Σοφία Κανελλοπούλου
[email protected]