Ο συνθέτης Νότης Μαυρουδής γιορτάζοντας στο Half Note πέντε δεκαετίες δυναμικής μουσικής παρουσίας, μιλά στο click@Life για τον νέο του δίσκο, την τέχνη, την κοινωνία μας και την ανθρώπινη εξέλιξη.

Ο συνθέτης Νότης Μαυρουδής, γιορτάζοντας πέντε δεκαετίες δυναμικής παρουσίας σε όλα τα κιθαριστικά δρώμενα της χώρας -παράλληλα με τη διδακτική του καριέρα, μας χαρίζει ένα νέο μοναδικό ταξίδι… «Στου χρόνου τις καταπακτές». Η πρώτη επιβίβαση των ταξιδιωτών θα γίνει στις 5 Μαρτίου στο Half Note Jazz Club.

Από εκεί θα ξεκινά το ταξίδι του τις Δευτέρες του Μαρτίου και του Απριλίου με μια διαδρομή γεμάτη τραγούδια του συνθέτη από διαφορετικές εποχές, με οδηγό τις κιθάρες, με χρώματα, ψιθύρους και σκιρτήματα και με συνοδοιπόρους αγαπημένους ερμηνευτές.

Ποιο είναι το ύφος του νέου σας δίσκου;

Να μια δύσκολη ερώτηση! Πώς να προσδιορίσω έναν δίσκο που περιέχει «έντεχνα», λαϊκά, μπαλάντες, παλαιό ήχο, σύγχρονο ήχο, μορφή λιντ, χορωδιακά, κιθαριστικά ντουέτα; Ομολογώ πως αδυνατώ να απαντήσω, όταν οι ορολογίες και οι προσδιορισμοί είναι τόσο ασαφείς, που στο τέλος μάς μπερδεύουν… Πάντως, στον δίσκο «Στου χρόνου τις καταπακτές» συνυπάρχουν σπουδαίοι ερμηνευτές: Ασλανίδου, Νέγκα, Πασχαλίδης, Τσακνής, Τσέρτος, Χαρούλης, Κωνσταντόπουλος, Μαργιολά, Τάτση, Τοσικιάν. Δεκαοχτώ κομμάτια με διαφορετικό ύφος, αλλά σε ενιαία ατμόσφαιρα.

Η μουσική είναι ένας ηχηρός εσωτερικός μονόλογος που κοινοποιείται, αναζητώντας συντρόφους;

Αναζητά συντρόφους ακροατές με τη φιλοσοφική έννοια. Το ότι είναι «ηχηρός εσωτερικός μονόλογος» είναι αναμφισβήτητο. Η μουσική, ως κατά αρχήν άυλη τέχνη, χωρίς το ηχογράφημα, δεν θα μπορούσε να μην είναι «εσωτερική» τέχνη. Αυτή είναι και η έγνοια της: να ανακαλύψουμε το βάθος της, ώστε να απογειωθεί, να λάβει υπόσταση μέσα από την ενορχήστρωση και την ερμηνεία, για να μεταμορφωθεί σε απόλαυση.

Ποιο είναι το πιο δημιουργικό συναίσθημα;

Δεν μπορεί να είναι ένα μόνο. Είναι πολλά, τόσα όσα και η ανθρώπινη πολυπλοκότητα και λειτουργούν παράλληλα, κινητοποιώντας τη δημιουργική διάθεση…

Υπάρχει διαπλοκή στην τέχνη;

Ουουου… Αφού είναι ανθρώπινη και γήινη, πώς θα μπορούσε να εξαιρεθεί από τις κακοδαιμονίες της ανθρώπινης φυλής; Μόνο τη δισκογραφία να πιάσεις, θα τη βρεις ως μόρφωμα, μέσα στη ραδιοφωνική και τηλεοπτική πρακτική. Κυκλώματα της δισκογραφίας που λυμαίνονται τα ΜΜΕ, πολλές φορές σε κραυγαλέα μορφή. Δεν παλεύεται αυτή η ιδιότυπη διαπλοκή! Αισθάνομαι ηττημένος μπροστά σε τέτοιες μορφές… καλλιτεχνικής διεκδίκησης.

Τι θεωρείτε αντιαισθητικό στον χώρο της μουσικής και του τραγουδιού;

Το «αντιαισθητικό» είναι μια πολύ υποκειμενική κρίση που βάζει τους ανθρώπους πάντα σε περιπέτειες και δεν περιορίζεται στον χώρο της μουσικής και του τραγουδιού… Ακόμα και η πολιτική υπόκειται σε ανάγκες αισθητικής, πέρα από τις ιδεολογίες και τις κομματικοποιήσεις. Ακόμα και ο συνδικαλισμός εκπέμπει το αντιαισθητικό, ως «σήμα κατατεθέν». Το ΠΑΣΟΚ, και όχι μόνο, μας βομβάρδισε επί δεκαετίες με αντιαισθητικά προϊόντα και συνέβαλλε κατά πολύ στο να παραμορφώσουμε τις πόλεις, τα χωριά, την καθημερινότητα, τα ΜΜΕ, τα μαγαζιά της νύχτας, καθώς και τις κατά καιρούς μπουρδολογίες, γύρω από ζητήματα τέχνης. Μπουρδολογίες και μηχανισμοί που δεν επέτρεψαν στα ΔΗΠΕΘΕ, στην ΚΟΑ και, όπου αλλού θα έπρεπε, να παράγεται πολιτισμός και αισθητική. Στον χώρο του τραγουδιού, επικράτησε κυρίως το αντιαισθητικό, που έγινε κάτι σαν… ελληνική υπόθεση! Από άκρου εις άκρον, η χώρα κατακλύστηκε από ένα είδος τραγουδιού τόσο αντιαισθητικό, που με φέρνει στο σημείο να θεωρώ πως όλη η χώρα διακατέχεται από μια κακογουστιά, που δεν ξέρω αν θα καταφέρουν κάτι οι όποιες εστίες αντίστασης…

Πόσο ικανοποιητικό είναι το επίπεδο της μουσικής παιδείας στη χώρα μας;

Με συγχωρείτε, αλλά για ποια μουσική παιδεία μπορούμε να μιλάμε, όταν ωδεία, μουσικολογικές πανεπιστημιακές σχολές, ορχήστρες, χορωδίες, φεστιβάλ, βρίσκονται σε σημείο πλήρους χρεοκοπίας; Ως δημοσιογράφος, πείτε μου αν λειτουργεί τίποτε από αυτά, για να μάθω. Ας μη γίνονται τέτοιες ερωτήσεις, γιατί φτιάχνουν ένα μαύρο τοπίο στις απαντήσεις μου και δεν θέλω να ψάξω κι εγώ να βρω τα χάπια μου…

Λίγες σκέψεις σας για την οικονομική κρίση. Πού «αποσκοπεί»;

Η οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα της λάθος ζωής και της ανικανότητας του συστήματος να οργανώσει μια κοινωνία, που βρισκόταν υπό το κράτος ενός τυφλού και κυρίως δανεικού καταναλωτισμού. Αυτά οι οικονομολόγοι τα ξέρουν καλύτερα από μένα. Ποτέ μια κρίση δεν είναι τυχαία. Πάντα υπάρχουν οι αιτίες που την προκαλούν, ιδιαίτερα, όταν αντιλαμβανόμαστε πως μια τέτοια κρίση που βιώνουμε εδώ, είναι και μέρος μιας ευρωπαϊκής πραγματικότητας που δεν γνωρίζουμε την κατάληξή της. Το πινγκ πονγκ μεταξύ ευρώ και δραχμής καλά κρατεί, τόσο, όσο για μια κατάλληλη ατμόσφαιρα αβεβαιότητας που είναι ικανή να μας σπάει τα νεύρα και να μην επιτρέπει τα όνειρα και τις προοπτικές των απλών ανθρώπων. Πού αποσκοπεί λοιπόν; Σίγουρα σε γεωστρατηγικές ανακατατάξεις και σε ανακατανομή εξουσιών των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων. Από κει και πέρα, το αποτέλεσμα θα είναι μια πολιτισμική τούμπα που θα φέρει τα πάνω κάτω. Εμείς, πολίτες πλέον μιας παρηκμασμένης ευρωπαϊκής συνείδησης, με απαξιωμένο ήδη έναν σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, καλούμαστε να πορευτούμε ξυπόλυτοι στα αγκάθια, σε ένα τοπίο που, πλέον, νιώθουμε ξένοι! Σαν να μη μας αφορά… Και τούτο ισοδυναμεί με το απόλυτο σύγχρονο δράμα…

Σε μια ηθικά παρηκμασμένη κοινωνία που στηρίζεται στην υποκρισία και τη διαφθορά, ποια είναι η πιο ειρηνική επαναστατική πράξη;

Παρά την προηγούμενη προσωπική μου κατάθεση, θεωρώ πως η πιο ειρηνική επαναστατική πράξη είναι η δημιουργία και η παραγωγή πολιτισμού και εκπαίδευσης… Είναι καιρός τώρα, που δεν πείθομαι πως «επαναστατική πράξη» είναι οι μολότοφ και το ξήλωμα των μαρμάρων απέναντι στον μπάτσο. Τέτοιες… αριστερές «λύσεις» με βρίσκουν απέναντι, ιδιαίτερα μετά από την τραγωδία της Μαρφίν που εξακολουθεί να βρίσκει αδιάφορους τους επαναστάτες… νταβάριτς. Επιμένω πως σε μια τέτοιου είδους τριτοκοσμική… αστική δημοκρατία ελληνικού τύπου, η κοινωνία θα πρέπει να εξελιχτεί κυρίως με αυτογνωσία και περίσκεψη. Εάν όλα αυτά φαντάζουν μάταια, ας ανατρέξετε στις εργατικές κατακτήσεις, να κάνετε έναν απολογισμό και να δούμε τί έχει απομείνει ως φαιά ουσία… Εγώ βλέπω ερείπια! Μήπως έχω αχρωματοψία; Μην ξεχνάτε πως η κρίση, πέρα από τη συρρίκνωση των συντάξεων και το χτύπημα στους μισθούς, κονταίνει τα πόδια στα όνειρα, στον πολιτισμό της δημιουργίας των έργων τέχνης (βιβλία, μουσικές, τραγούδια, εικαστικά κλπ), στην παιδεία. Εάν λοιπόν αυτά μας λείψουν, μπορούμε όλοι μαζί να βροντοφωνάξουμε: «Πού πας ρε Καραμήτρο;»

Πότε ένας άνθρωπος παύει να εξελίσσεται;

Όταν εκλείψουν τα προαναφερόμενα. Η εξέλιξη έχει σχέση με την πνευματικότητα και το όνειρο. Είναι τα στοιχεία που θα μας πάρουν από το χέρι και θα μας πάνε στο παραπέρα. Είναι το οξυγόνο που θα επιτρέψει τις αναπνοές. Είναι αυτονόητο να ζητάμε τον επαναπροσδιορισμό της παιδείας, αλλά ποιος είπε πως εδώ λειτουργούν τα αυτονόητα; Αιτούμαστε έναν σεβασμό της πολιτείας απέναντι στις τέχνες και τα γράμματα και μας λένε πως δεν είναι η εποχή που χρειάζεται να τεθούν τέτοια ζητήματα, όταν τείνει ο μισός πληθυσμός της χώρας να είναι άνεργος. Η εξέλιξη της χώρας έχει σταματήσει πολύ πριν από την κρίση. Στον χώρο της μουσικής, οι δυο κρατικές ορχήστρες ασφυκτιούν από έλλειψη χρημάτων, οι φοιτητές της μουσικολογίας στα πανεπιστήμια παλεύουν να βρουν μια προοπτική, οι δισκογραφικές χάθηκαν μέσα σε φορολογικές παρεκτροπές, τα καταστήματα δίσκων έκλεισαν το ένα μετά το άλλο, οι δισκογραφικές παραγωγές περιορίστηκαν στις προσωπικές πρωτοβουλίες, οι υποτροφίες για τις νέες παρουσίες μουσικών εξαφανίστηκαν, τα ωδεία εγκαταλείφτηκαν στο έλεος των ωδειαρχών, ο υπουργός ζει στη δική του πραγματικότητα και αμφιβάλλω αν γνωρίζει κάτι περί αυτών… Πώς να αναζητήσουμε τρόπους εξέλιξης; Με ποια όπλα και ποιους στόχους; Ας πούμε πως η εξέλιξή μας εξαρτάται από το βάθος της συλλογικής αυτογνωσίας. Να ένα στοιχείο που μπορεί να μας βοηθήσει να δούμε το βάθος του τούνελ…

Πληροφορίες: Half Note Jazz Club, Tριβωνιανού 17, Μετς, 210 9213310, www.halfnote.gr , τη Δευτέρα 5 Μαρτίου και κάθε Δευτέρα, είσοδος 10-20 ευρώ.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης