Ποιες είναι οι πιο ανταγωνιστικές χώρες του κόσμου όσον αφορά στην επίδοση της οικονομίας, την κυβερνητική αποδοτικότητα, την απόδοση των επιχειρήσεων και τις υποδομές και που βρίσκεται η Ελλάδα;

Τα τελευταία 25 χρόνια, το International Business School (IMD) στη Λωζάνης ( www.imd.org/uupload/IMD.WebSite/wcc/WCYResults/1/scoreboard.pdf ), δημοσιεύει μια λίστα με τις πιο ανταγωνιστικές χώρες του κόσμου. Στη φετινή λίστα των 60 θέσεων, ο κεντρικός άξονας της κατάταξης ήταν το «κατά πόσο οι χώρες και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτές, κατάφεραν να αυξήσουν το τζίρο και την ευημερία τους». Η κατάταξη βασίζεται σε 333 μεταβλητές που συνοψίζονται σε 4 κατηγορίες: την επίδοση της οικονομίας, την κυβερνητική αποδοτικότητα, την απόδοση των επιχειρήσεων και τις υποδομές. Το 1/3 της έρευνας βασίστηκε σε συνεντεύξεις 4.200 στελεχών διεθνών επιχειρήσεων, ενώ το υπόλοιπο κομμάτι βασίστηκε σε στατιστικά στοιχεία οργανισμών, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα, τα οποία διατηρούν αναλυτικό αρχείο παραμέτρων όπως είναι οι ευθείες επενδύσεις σε κάθε χώρα, οι πλεονασματικοί προϋπολογισμοί, τα έσοδα από τον τουρισμό και τα επίπεδα της ανεργίας.

Το περιοδικό Forbes ( www.forbes.com ) μίλησε με τον Καθηγητή Stephane Garelli, διευθύνοντα του Διεθνούς Κέντρου Ανταγωνιστικότητας του IMD, σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας και την τελική κατάταξη της λίστας.

Αρχικά, οι 10 κορυφαίες χώρες στη λίστα της ανταγωνιστικότητας είναι οι εξής:

1. Η.Π.Α.

2. Ελβετία

3. Χονγκ-Κονγκ

4. Σουηδία

5. Σιγκαπούρη

6. Νορβηγία

7. Καναδάς

8. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

9. Γερμανία

10. Κατάρ

Πριν περάσουμε στην ανάλυση των υπόλοιπων θέσεων της λίστας ας δούμε τη θέση της Ελλάδας, συγκριτικά με την περυσινή της κατάταξη και πως αντιμετωπίζεται αυτή η εξέλιξη από τον καθηγητή.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Η Ελλάδα στη φετινή λίστα βρίσκεται στο νούμερο 54 ενώ ανέβηκε, από πέρυσι, 4 θέσεις. Σύμφωνα με τον Garelli, το παράδοξο της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας μιας χώρας, που βρίσκεται σε βαθιά ύφεση τα τελευταία πέντε χρόνια, οφείλεται στις μαζικές απολύσεις που ανάγκασαν τις επιχειρήσεις να επιβιώσουν με λιγότερο προσωπικό σε δυσμενέστερες συνθήκες. «Μετά από όλα αυτά τα χρόνια λιτότητας και αυστηρών οικονομικών μέτρων, η Ελλάδα επανέρχεται σιγά σιγά. Από τη στιγμή που οι επιχειρήσεις απέλυσαν κόσμο, έγιναν μεν πιο αποτελεσματικές και αποδοτικές αλλά την ίδια στιγμή ο άνεργος πληθυσμός δεν θέλει και δεν δύναται να καταναλώσει και να κινήσει ο ίδιος την αγορά. Το 58% των νέων, ηλικίας 16-24 ετών είναι άνεργοι την ίδια στιγμή που η χώρα δίνει βάση στις εξαγωγές και σε κάθε μορφή λιτότητας. Τα έχουν καταφέρει (στην Ελλάδα) στα νούμερα αλλά το κοινωνικό κόστος είναι τεράστιο. Λίγες χώρες τα καταφέρνουν σε τόσο λίγο χρόνο και πιστεύω πως μετά το παράδειγμα της Ελλάδας θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια της λιτότητας στην οικονομία».

Οι ΗΠΑ και πάλι στην πρώτη θέση

Οι Ηνωμένες Πολιτείες επανήλθαν στην πρώτη θέση της κατάταξης, αφού είχαν εκτοπιστεί τα τελευταία 3 χρόνια, ως αποτέλεσμα της οικονομικής και τραπεζικής κρίσης. Οι αγορές όμως επανήλθαν και οι επιχειρήσεις ανέκτησαν τον χαμένο τζίρο τους. Εκτός αυτού, οι αμερικανικές εταιρείες παραμένουν εξαιρετικά καινοτόμες στον εκάστοτε τομέα τους, η ενέργεια παίρνει τα πάνω της, καθώς οι προβλέψεις θέλουν οι ΗΠΑ το 2015 θα παράγουν περισσότερο φυσικό αέριο απ’ ότι η Ρωσία και το 2020 περισσότερο πετρέλαιο απ’ ότι η Σαουδική Αραβία. Μέχρι τότε, το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας στη Βόρεια Αμερική θα έχει πέσει στο μισό από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό που της δίνει ακόμα ένα ισχυρό πλεονέκτημα. Τέλος, οι υποδομές που απαιτούνται για όλα τα παραπάνω θα αποτελέσουν από μόνες τους ώθηση για την αμερικανική οικονομία.

Η χαμηλές θέσεις της Κίνας (21η) και της Ινδίας (40η)

Η Ασιατική οικονομία δεν μπορεί να αυτοσυντηρηθεί γι’ αυτό και έχει επιβραδύνει σημαντικά. Είναι άμεσα εξαρτώμενη από τις εξαγωγές σε Αμερική και Ευρώπη. Συνεπώς, τη στιγμή που υπάρχει η κρίση στην Ευρώπη, επηρεάζει ευθέως τις εξαγωγές της Κίνας, της Ταιβάν (11η) και της Σιγκαπούρης (5η). Χώρες, όπως η Σιγκαπούρη, των οποίων η ανάπτυξη μέχρι πρότινος έφτανε στο 6-7% ετησίως, έχουν πέσει στο 0,2% στο πρώτο κιόλας τρίμηνο του έτους. Η ανάπτυξη της Ταιβάν έχει μειωθεί στο 1,5% και της Κορέας στο 1,4%.

Όσον αφορά στην περίπτωση της Κίνας, η χώρα, παρά τις αλλαγές που έχει περάσει τα τελευταία χρόνια, παραμένει γεωργική. Η Κίνα βιομηχανοποιήθηκε ουσιαστικά μόλις τα τελευταία 15 χρόνια ενώ η εξέλιξή της περιορίζεται στις ακτές της χώρας όπου διαμένουν 400 εκατομμύρια Κινέζοι. Τα υπόλοιπα 700 εκατομμύρια όμως, που συνεχίζουν να μένουν στην ενδοχώρα, είναι αγρότες και εκεί οι ρυθμοί παραγωγής και ανάπτυξης είναι σε τελείως διαφορετικά επίπεδα και μεγέθη.

Το Χονγκ-Κονγκ όμως, παρ’ ότι είναι κομμάτι της Κίνας, βρίσκεται στην υψηλή 3η θέση της λίστας, καθώς η οικονομία του αναπτύσσεται από την εποχή που ακόμα ήταν βρετανική αποικία.

Η ευρωπαϊκή «ψαλίδα»

Η Ελβετία βρίσκεται στη 2η θέση της ανταγωνιστικότητας ενώ άλλες χώρες της Ευρώπης σε πολύ χαμηλότερες θέσεις όπως είναι η Ιταλία (44η), η Ισπανία (45η) και η Πορτογαλία (46η). Όσον αφορά την Ελβετία και σύμφωνα με τον καθηγητή Garelli, η χώρα δε βασίζεται μόνο στο τραπεζικό σύστημα και τις σοκολάτες, όπως αδαώς πιστεύουν οι περισσότεροι. Τα είδη πολυτελείας, οι εταιρείες τροφίμων και οι φαρμακοβιομηχανίες παίζουν σημαίνοντα ρόλο στην ανάπτυξη, όπως επίσης και ο τομέας τη μηχανικής. Η Ελβετία εμπλέκεται σχεδόν σε κάθε τομέα της αγοράς, εκτός των αυτοκινήτων. Επιπλέον οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι οικογενειακές με προτεραιότητα τη διατήρησή τους στο χρόνο και δίνουν έμφαση στις καλές σχέσεις με τους εργαζομένους τους.

Όσον αφορά στις υπόλοιπες χώρες, αναλύει συγκεκριμένα ο Garelli:

Το πρόβλημα με την Ιταλία είναι η κυβέρνησή της, καθώς έχει μεν ονόματα όπως είναι η Fiat και η Gucci και ανεπτυγμένη μηχανική βιομηχανία, που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν αρκετή για να κάνει τη χώρα περισσότερο ανταγωνιστική. Δυστυχώς όμως η ιταλική κυβέρνηση δεν διευκολύνει τα ανοίγματα για νέους επιχειρηματίες και αυτό είναι σημαντική τροχοπέδη.

Το πρόβλημα της Ισπανίας είναι το βαθύ χρέος ενώ οι Πορτογάλοι, όταν έγιναν μέλη της Ένωσης, πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να πετύχουν διατηρώντας το χαμηλό κόστος ενώ έδειξαν να ξεχνούν τις σχέσεις τους με τη Βραζιλία. Η πορτογαλική βιομηχανία είναι σχεδόν ανύπαρκτη και αντ’ αυτού στράφηκαν προς τον τουρισμό και τα ακίνητα.

Τέλος, η Γαλλία από την 29η θέση του 2013 ανέβηκε μια θέση, στην 28η, για το τρέχον έτος. Το πρόβλημα της Γαλλίας όμως εντοπίζεται στο πλήθος των δημοσίων υπαλλήλων. Το 27% του πληθυσμού είναι δημόσιοι υπάλληλοι ενώ, ακόμα χειρότερα, μόλις το 45% του συνολικού πληθυσμού είναι επαγγελματικά ενεργό.

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Η περίπτωση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων είναι και η πιο εντυπωσιακή, αφού από την 16η θέση που κατείχε η χώρα πέρυσι, ανέβηκε στην 8η για το 2013. Το 80% της οικονομίας της ομοσπονδίας συγκεντρώνεται στο Ντουμπάι, ενώ η δανειακή κρίση που χτύπησε τα Εμιράτα, πριν από τρία χρόνια, ξεπεράστηκε και το μέλλον μοιάζει πια πολύ αισιόδοξο. Η γεωγραφική θέση της ομοσπονδίας την βοηθάει να επωφεληθεί κάνοντας ανοίγματα, όχι μόνο στις αγορές της Ευρώπης και της Ασίας αλλά και της Αφρικής ακόμα.