Εγκλωβισμένος με τους ήρωες του Τζο Όρτον σε μια ψυχιατρική κλινική, χωρίς φως, ο Τάσος Παλαντζίδης περιμένει το «από μηχανής» κράτος να τους καθοδηγήσει, και μιλά στο click@Life.

Η επανίδρυση της Ποντιακής Σκηνής από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), εγκαινιάζεται με την καυστική σουρεαλιστική κωμωδία «100 λογιών ζαντίας», που βασίζεται στο έργο «Αυτά που είδε ο μπάτλερ» του Τζο Όρτον και παρουσιάζεται στην ποντιακή διάλεκτο με ελληνικούς υπέρτιτλους, στη Σκηνή Σωκράτης Καραντινός της Μονής Λαζαριστών, στη Θεσσαλονίκη, έως τις 30 Δεκεμβρίου.

Ο Τάσος Παλαντζίδης υπογράφει τη σκηνοθεσία και πρωταγωνιστεί σε αυτό το έργο, όπου το κωμικό και το σοβαρό συνυπάρχουν, αναδεικνύοντας τον παραλογισμό της καθημερινότητας, την υποκρισία και την αδυναμία μας να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά με τους γύρω μας και μιλά για την παράσταση και για τον δρόμο της αλήθειας, που μπορεί να μας οδηγήσει στην έξοδο του τούνελ.

Ποια είναι η ιστορία της Ποντιακής Σκηνής;

Η Ποντιακή Σκηνή του ΚΘΒΕ καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1979, με το έργο του Γεωργίου Κ. Φωτιάδη, «Τα σκοτάδια ή ο Λαζάραγας». Έκτοτε, έχουν παρουσιαστεί, στο πλαίσιο αυτής, τα εξής έργα: «Η προξενεία» (1980), «Πουγαλεμένα ψήα» (2000), «Οι πρόσφυγες στην Ελλάδα» (2002) και «Της Τρίχας το Γεφύρ'» (2005). Τον Οκτώβριο του 2012, εγκαινιάστηκε η επανίδρυση της «Ποντιακής Σκηνής», με το έργο «100 λογιών ζαντίας». Επιλέξαμε μια καυστική, σουρεαλιστική κωμωδία, που παρουσιάζεται στην ποντιακή διάλεκτο, με υπέρτιτλους βέβαια.

Τι σηματοδότησε την επανίδρυση της;

To ΚΘΒΕ αποφάσισε να επανιδρύσει την Ποντιακή Σκηνή, αναγνωρίζοντας τη συμβολή της ποντιακής παράδοσης στη διαμόρφωση του νεοελληνικού πολιτισμού, αλλά και θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής σε αυτό το σημαντικό κομμάτι της νεοελληνικής κοινωνίας. Είναι η πρώτη φορά, που επιχειρείται από κρατική σκηνή να παρουσιάσει στην ποντιακή διάλεκτο ένα διαφορετικό είδος ρεπερτορίου, πέρα από τα παραδοσιακά κείμενα του ποντιακού θεάτρου. Επιθυμία δική μου, αλλά και φιλοδοξία -από όσο ξέρω- του Σωτήρη Χατζάκη, Καλλιτεχνικού Διευθυντή του ΚΘΒΕ, είναι η Ποντιακή Σκηνή να αποτελέσει, μεταξύ άλλων, το εφαλτήριο για μια ουσιαστική μελέτη του ποντιακού ελληνισμού και να εξελιχθεί σε κέντρο έρευνας της ποντιακής διαλέκτου και του ποντιακού πολιτισμού γενικότερα.

Τι σημαίνει για σας αυτό το εγχείρημα;

Συναισθηματικά, αυτή η παράσταση έχει μεγάλη σημασία για μένα, λόγω της ποντιακής καταγωγής μου, αλλά και της επιθυμίας που είχα πάντα να κάνω κάτι σχετικό με τις ρίζες μου. Είναι ένα εγχείρημα, που πιστεύω ότι σηματοδοτεί το άνοιγμα του ποντιακού θεάτρου σε κανόνες, με τους οποίους λειτουργεί γενικά και διαχρονικά το θέατρο. Ταυτόχρονα, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μένα το γεγονός, ότι καλούμαι να παίζω τριπλό ρόλο στην παράσταση: του ηθοποιού και του σκηνοθέτη, ενώ υπογράφω και την ελεύθερη απόδοση του έργου από τα αγγλικά στην ποντιακή διάλεκτο. Το βασικό κριτήριο της επιλογής της συγκεκριμένης παραγωγής, λοιπόν, ήταν το ενδιαφέρον, που είχε για μένα το ίδιο το έργο. Άλλωστε, ως ηθοποιό πάντα με γοήτευαν οι χαρακτήρες που σε ιντριγκάρουν να τους εκθέσεις, να τους ξεμπροστιάσεις και, σε αυτό το έργο, μόνο τέτοιους βρήκα.

Πού βασίζεται η παράσταση «100 λογιών ζαντίας»;

Βασίζεται στο έργο «Αυτά που είδε ο μπάτλερ», του Τζο Όρτον, ενός ανατρεπτικού Bρετανού συγγραφέα. Ο συγγραφέας τοποθετεί τη δράση σε μια βρετανική ψυχιατρική κλινική, όπου κάποια απρόοπτα περιστατικά έχουν ως αποτέλεσμα μια σειρά παρεξηγήσεων, που οδηγούν σε σπαρταριστές σκηνές γέλιου. Οι χαρακτήρες του Όρτον σε αυτό το έργο εξελίσσονται μέσα από κωμικές καταστάσεις και διαλόγους. Ο θεατής δεν βλέπει ασθενείς, αλλά βλέπει την ασθένεια. Και όταν στον χώρο που βρίσκονται τους κόβεται το φως, έρχεται το από «μηχανής κράτος» να τους καθοδηγήσει.

Ποιες ανθρώπινες αδυναμίες αναδεικνύει αυτή η κωμωδία;

Την υποκρισία που όλοι -λίγο ή πολύ- κρύβουμε, την έλλειψη ανθρώπινης επικοινωνίας και την υποταγή των ανθρώπων σε ένα σύστημα, που οφείλει την ύπαρξή του σε συμπεριφορές, οι οποίες στηρίζουν την ανάδειξη του γελοίου ως τρόπο ζωής.

Πώς παραπέμπει η παράσταση στη σύγχρονη πραγματικότητα μας;

Θα απαντήσω ανατρέποντας την ερώτηση: Πώς, δηλαδή, η παράσταση παραπέμπει στην εποχή που γράφτηκε το έργο; Και αυτό, γιατί φαντάζει προφητικό για την εποχή του, αφού σήμερα είναι ακόμη πιο εμφανείς οι προβληματισμοί του συγγραφέα.

Το έργο έχει ένα σαρκαστικό «ευτυχισμένο τέλος», όπου όλα βρίσκουν τον «σωστό» δρόμο. Εμείς ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσουμε, για να βγούμε από αυτό το τέλμα;

Τον δρόμο της αλήθειας που κρύβεται πίσω από αυτά, τα οποία συμβαίνουν γύρω μας. Θεωρώ ότι πρέπει να παίρνουμε θέση απέναντι στα πράγματα και όχι να στεκόμαστε σαν απλοί θεατές απέναντι σε όλον αυτόν τον παραλογισμό της καθημερινότητας. Αυτό είναι και το βασικό μήνυμα του έργου. Ο Όρτον δεν προτείνει λύσεις. Δείχνει, όμως, τις αιτίες του κακού και τα αποτελέσματα. Σαρκάζει με έναν κριτικό τρόπο το σαθρό κοινωνικό δημιούργημα και προτείνει να πάρουμε θέση. Η έλλειψη επικοινωνίας των ηρώων, οι διάλογοι, ο σαρκασμός για το γελοίο και η κριτική του συγγραφέα για το σάπιο σύστημα είναι μέρος από αυτά που προκαλούν τη σκέψη. Και όταν κάποιος σκέφτεται, μπορεί να επιλέξει το περιεχόμενο και όχι το περιτύλιγμα.

Ταυτότητα παράστασης: ελεύθερη απόδοση - σκηνοθεσία: Τάσος Παλαντζίδης, σκηνικά – κοστούμια - φωτισμοί: Αντώνης Χαλκιάς, βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Τσερκεζίδου, οργάνωση παραγωγής: Αθηνά Σαμαρτζίδου. Διανομή (με σειρά εμφάνισης): Τάσος Παλαντζίδης, Ιωάννα Τσερκεζίδου, Ροδούλα Τσολερίδου, Νίκος Κανατάς, Χρόνης Παυλίδης, Γιάννης Τοπαλίδης. Παίζουν επί σκηνής οι μουσικοί: Γιώργος Μωυσιάδης (ποντιακή λύρα), Τάσος Σαββόπουλος (νταούλι), στίχοι τραγουδιών: Τάσος Παλαντζίδης - Τάσος Σαββόπουλος, απόδοση κειμένου στα νέα ελληνικά: Ροδούλα Τσολερίδου.

Πληροφορίες: Μονή Λαζαριστών - Σκηνή Σωκράτης Καραντινός, Κολοκοτρώνη 25 - 27, Σταυρούπολη - Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 288000. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, Κυριακή: 19.00, Πέμπτη, Παρασκευή: 21.00, Σάββατο: 18.00 και 21.00. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 15 ευρώ, ομαδικό: 10 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: ταμεία και ιστοσελίδα ΚΘΒΕ, τηλ.: 2315 200200, 13855, viva.gr. Ώρες λειτουργίας ταμείων: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (Εθνικής Αμύνης 2): Τρίτη - Κυριακή: 9.30 - 21.30, Βασιλικό θέατρο (Πλατεία Λευκού Πύργου): Τρίτη - Κυριακή: 9.30 - 21.30, Μονή Λαζαριστών: Τρίτη - Κυριακή: 9.30 - 13.30 και 17.30 - 21.30.

ΓΙΩΡΓΟΣ Σ. ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ