Κάνοντας - μέσα από έναν πολυφωνικό μονόλογο - τον απολογισμό μιας σύντομης αλλά αντισυμβατικής ζωής, αυτήν της ποιήτριας Μαρίας Πολυδούρη, η συγγραφέας Ρούλα Γεωργακοπούλου μάς μιλά για την παράσταση «Οδός Πολυδούρη».

Αφιερωμένο στη Μαρία Πολυδούρη (1902 – 1930) και στον δρόμο που τον «περπατούν» όλες οι γυναίκες, το νέο έργο της Ρούλας Γεωργακοπούλου παρουσιάζεται από τον Θεατρικό Οργανισμό «Ακροπόλ», σε συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, στο θέατρο Βασιλάκου, από τις 8 Μαΐου και για 16 μόνο παραστάσεις.

Με ψυχοπομπό ένα αντιφυματικό ραδιοφωνικό μήνυμα να της μετράει τις ώρες, η Μαρία Πολυδούρη, λίγο πριν πεθάνει, ξηλώνει το φόρεμά της μέχρι να μείνει γυμνή και, ταυτόχρονα, μονολογεί, χορεύει, τραγουδάει και απευθύνεται με κοριτσίστικο θυμό σε όσους έχουν φτιάξει τον «μύθο» της, συχνά χωρίς τη συγκατάθεσή της. Η Ρούλα Γεωργακοπούλου προσπαθεί να ανατρέψει αυτόν ακριβώς τον «μύθο» μέσα από το έργο της, και μιλά για την παράσταση αλλά και  για τη σημερινή  Ελλάδα.

Πώς ξετυλίγεται στο έργο η ζωή της Μαρίας Πολυδούρη;

Το έργο δεν είναι ακριβώς αυτό, που θα λέγαμε βιογραφικό.  Η ζωή της ποιήτριας, άλλωστε, είναι πασίγνωστη κι έχει περάσει προ πολλού στον μύθο, πατώντας συχνά πάνω σε αυθαιρεσίες. Αυτό είναι, που προσπαθεί να ανατρέψει η δική μας θεατρική Μαρία Πολυδούρη, λίγη ώρα πριν από τον θάνατό της. Ας πούμε, λοιπόν, ότι είναι κάτι σαν τον απολογισμό μιας σύντομης, αλλά αντισυμβατικής ζωής.

Το βασικό γεγονός είναι ο πρώιμος θάνατος. Αυτός φωτίζει τα πεπραγμένα της και απελευθερώνει τον θυμό της για τις παρεξηγήσεις, που δημιούργησαν τον μύθο της. Ο έρωτάς της με τον Καρυωτάκη, επί παραδείγματι, που φώτισε για ένα διάστημα τη ζωή της, συσκότισε, όμως, την  "περίπτωση Πολυδούρη" ως εξεγερμένης γυναίκας και ποιήτριας.

Στο έργο, σοβαρό ρόλο παίζει, επίσης, η σχέση της Πολυδούρη με τη μητέρα της, η οποία υπήρξε πρώιμη φεμινίστρια. Η αναγκαστική της συνάφεια με την ιατρική και τον σωματικό πόνο. Η Καλαμάτα, η θάλασσα και οι σεισμοί της, η τρέλα της παριζιάνικης αυτοεξορίας της που επιδείνωσε την υγεία της. Η συνάντησή της με την ποίηση σαν πνιγμός μεσοπέλαγα. Και μια γάτα, η ίδια γάτα που μπαινόβγαινε στο δωμάτιο της, στη «Σωτηρία», και για την οποία έγραψε ένα από τα καλύτερα ποιήματά της, αλλά σε έναν πολύ διαφορετικό ρόλο. Στον ρόλο της επίσημης βιογράφου της.

Σε ποιους απευθύνεται ο λόγος της και τι βγάζει μέσα από την ψυχή της;

Η θεατρική εκδοχή της Πολυδούρη απευθύνεται, πρωτίστως, στην ίδια. Πώς αλλιώς θα αφορούσε και τους άλλους ανθρώπους; Ο προθανάτιος διάλογος με τα πεπραγμένα μιας ζωής έχει αναγκαστικά ένα είδος εξωστρέφειας. Έχει πόνο, θυμό, χιούμορ και στοργή για τους μελλοντικούς ανθρώπους. Αυτό, που ελπίζω να βγάζει από την ψυχή της η θεατρική Πολυδούρη, είναι  η ειρωνεία, αλλά και η κατανόηση για τα «ωραία» ψεύδη, που φτιάχνουν τις βιογραφίες, που λέγαμε και παραπάνω.  

Την ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη ερμηνεύει η Ιωάννα Παππά.

Εκτός από τη μητέρα και τη γάτα, στο έργο παίζουν σημαντικό ρόλο  άνθρωποι, που συνέβαλαν, κατά τη γνώμη μου, στη συγκρότηση της ποιήτριας, όταν ήταν ακόμη παιδί. Για να καταλάβετε, υπάρχει μια σκηνή, κάτι σαν tea party της εποχής, με παρόντα – απόντα  πρόσωπα, σαν τον μισογύνη Ροΐδη, τον ανοιχτόμυαλο Παλαμά, τον σκεπτικιστή Καρκαβίτσα και τον παραδοξολόγο Καμπούρογλου. Υπάρχει, επίσης, ένας ζωντανός διάλογος της Πολυδούρη με την Ποίηση, η οποία εμφανίζεται σαν μια γερασμένη, αλλά δεινή κολυμβήτρια κρόουλ. 

Μέσα από τη δημιουργική – συγγραφική σας επαφή με τη Μαρία Πολυδούρη, τι θαυμάζετε περισσότερο στην προσωπικότητά της;

Θαυμάζω τον ανήσυχο και αντισυμβατικό χαρακτήρα της. Το κορίτσι που βγήκε στον δημόσιο χώρο, φλέρταρε, ήπιε, χόρεψε, δούλεψε, μορφώθηκε, έγραψε, σε μια εποχή που η μοίρα των κοριτσιών ήταν το νοικοκυριό κι ο γάμος.

Ποιος είναι αυτός ο δρόμος, που «περπατούν» όλες οι γυναίκες του κόσμου;

Αυτός, που σας είπα τώρα μόλις, αλλά περπατημένος ανάποδα. Η έκθεση στο αντίθετο ρεύμα, το ρίσκο, αλλά και η φαντασμαγορία της σύγκρουσης.

Στη δική μας σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, ποια συναισθήματα σας κατακλύζουν;

Δυστυχώς, η ελληνική πραγματικότητα έχει αυτή τη στιγμή πολλή αγωνία, μεγάλη έγνοια για θέματα επιβίωσης. Έχει, επίσης, οργή, φθόνο και διχαστική δυναμική. Τα παρακολουθώ, αλλά και τα λούζομαι όλα αυτά και ψάχνω τρόπους να κρατήσω το κεφάλι μου έξω από το νερό. Ανεπιτυχώς, τις πιο πολλές φορές.

Τι εύχεστε για την κάθε επόμενη μέρα μας;

Εύχομαι να είμαστε γεροί – δυνατοί, να έχουμε ελεύθερο χρόνο, για να κάνουμε τη δουλειά μας, να σκεφτόμαστε και να πράττουμε  με χαρά και δημιουργική διέγερση. Και να μην αποκλείουμε τα καλά συναπαντήματα με τους άλλους, γιατί η μοναξιά είναι, τελικά, αυτοχειρία.

Ταυτότητα παράστασης: κείμενο: Ρούλα Γεωργακοπούλου, σκηνοθεσία: Θοδωρής Γκόνης, σκηνικά - κοστούμια: Ελένη Στρούλια, μουσική: Αλέξανδρος Γκόνης, χορογραφία: Χριστίνα Σουγιουλτζή, φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας, βοηθός σκηνοθέτη: Ζωή Δρακοπούλου, φωτογραφίες: Σπύρος Στάβερης. Ερμηνεία: Ιωάννα Παππά.

Πληροφορίες: Θέατρο Βασιλάκου: Προφ. Δανιήλ 3 & Πλαταιών - Αθήνα, τηλ.: 210 3470707. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη έως Κυριακή: 21.15. Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 14 ευρώ, μαθητικό – φοιτητικό: 10 ευρώ, άνεργοι - ΑΜΕΑ - πολύτεκνοι: 8 ευρώ.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης[email protected]