«Αλμανάκ» και «Ασκήσεις για γερά γόνατα»: κριτικές θεάτρου

almanak
ΤΕΤΑΡΤΗ, 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014

Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για τις παραστάσεις «Αλμανάκ» και «Ασκήσεις για γερά γόνατα» που παρουσιάζονται στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν».

Με δύο νεοελληνικά έργα που παίχτηκαν πέρυσι ξεκίνησε φέτος τις παραστάσεις του στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν».

Το «Αλμανάκ» της νέας καλλιτεχνικής διευθύντριας Μαριάννας Κάλμπαρη και οι «Ασκήσεις για γερά γόνατα» του Ανδρέα Φλουράκη, κάτω από τον τίτλο «Συμβαίνει τώρα», εντάσσονται στη θεματική «2014: 6 χρόνια κρίση/60 χρόνια Υπόγειο».

Το «Αλμανάκ», παίρνοντας ως αφορμή σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν σε παλαιότερα χρόνια την αντίστοιχη ημερομηνία, αποτελείται από ένα ψηφιδωτό ιστοριών που αντικατοπτρίζουν με οξύνοια και καυστικό χιούμορ τη σημερινή ζοφερή πραγματικότητα.

Η Κάλμπαρη συνδέει με έξυπνο τρόπο το παρελθόν με το παρόν (υπάρχουν, εξάλλου, σημαντικές αναλογίες) και αγγίζει θέματα ουσιαστικά με ανάλαφρο τρόπο, που ωστόσο δεν παύουν να ταλανίζουν την καθημερινότητά μας.

Με γραφή αποσπασματική, με μια υποδόρια ανησυχία αλλά και ένα βαθύ σαρκασμό στοχεύει στην ανάδειξη των επιπτώσεων της κρίσης. Με πρώτη την ελληνική οικογένεια και τη διάλυσή της, λόγω των οικονομικών δυσκολιών και την εξαφάνιση των αξιών. Από κει και πέρα, παρελαύνουν τα σκάνδαλα, οι ψευτοδιανοούμενοι, το κομμένο ρεύμα και νερό, το πρόβλημα της υγείας, η ανεργία, η αμφισβήτηση της προσωπικής ταυτότητας, οι αυτοκτονίες, όλα αυτά που βιώνει μια Ελλάδα κατακερματισμένη και αφημένη στην «εξυγίανση» που επιχειρεί το μνημόνιο και το ΔΝΤ.

Ο Παντελής Δεντάκης έδωσε συνοχή σ’ αυτό το μωσαϊκό ετερόκλητων εμπειριών, πρόσφερε με μέτρο το μαύρο χιούμορ που αναβλύζει από το έργο και κίνησε με ευστροφία τους ηθοποιούς. Ομως η παράσταση οφείλει κυρίως την επιτυχία της στο δεμένο θίασό της.
Ολοι οι ερμηνευτές (Σπύρος Γραμμένος [παίζει ταυτόχρονα και ζωντανή μουσική], Ανθή Ευστρατιάδου, Αριάδνη Καβαλιέρου, Νέστωρ Κοψιδάς, Κατερίνα Λυπηρίδου, Ορέστης Τζιόβας) είναι εξαιρετικοί.

Το «Ασκήσεις για γερά γόνατα» του Ανδρέα Φλουράκη επιχειρεί μια αλληγορική κατάδυση στη βία που διαπερνά την καθημερινότητά μας και οδηγεί στο φασισμό. Εκπρόσωπος της βίας μια αδίσταχτη γυναίκα-εργοδότης που εξευτελίζει τους υπαλλήλους της (έναν μεσήλικα άνδρα και μια νέα γυναίκα) αφαιρώντας τους κάθε ανθρώπινη διάσταση, με τον εκβιασμό ότι κάποιον θα απολύσει.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο αφενός τα δύο θύματα επιδίδονται σε έναν ανήθικο αγώνα δρόμου επιβίωσης και αφετέρου αναπτύσσεται ο γιος και διάδοχός της, μαθητής ακόμα του Λυκείου, ο οποίος σοκάρει με την έντονη εθνικιστική του ιδεολογία, τη φασιστική του συμπεριφορά που δηλώνονται τόσο στην εμφάνιση όσο και στις πράξεις του.

Το έργο, φλύαρο και εξεζητημένο (οι εξοντωτικές επαναλήψεις με γονυκλισίες και εξευτελισμούς των ηρώων κάποια στιγμή λειτουργούν αρνητικά), αφήνει πολλά κενά τα οποία καλείται να καλύψει η λιτή, σφιχτή σκηνοθεσία του Γιάννη Μόσχου. Η Ράνια Σχίζα δεν εμβάθυνε στο ρόλο της μητέρας-εργοδότριας.

Ο Βασίλης Ζήσης (νεοφασίστας γιος) και η Εύα Οικονόμου-Βαμβακά (υπάλληλος) στηρίζουν ικανοποιητικά την παράσταση. Ξεχωρίζει ο Νέστορας Κοψιδάς με τη στιβαρή ερμηνεία του ως ταλαιπωρημένος οικογενειάρχης και υποτελής υφιστάμενος, που πασχίζει με κάθε μέσο να επιβιώσει.

Ελένη Πετάση - [email protected]