Η ηθοποιός Ελένη Κοκκίδου μιλά για την παράσταση «Αβελάρδος και Ελοΐζα».

Πρωταγωνιστώντας στην ιστορία  ενός - άγνωστου στο ελληνικό κοινό - τραγικού ζευγαριού του 12ου αιώνα, που ο έρωτάς του αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για ποιητές, ζωγράφους, συγγραφείς, αλλά και ιστορικούς, ψυχολόγους και κοινωνιολόγους των επόμενων αιώνων, η ηθοποιός Ελένη Κοκκίδου μάς μιλά για την παράσταση «Αβελάρδος και Ελοΐζα».

Η μυθιστορηματική ζωή και ο τραγικός έρωτας δυο ιστορικών πρόσωπων  ζωντανεύουν ξανά μέσα από την παράσταση της Εταιρείας Θεάτρου Sforaris και του Γιάννη Καλαβριανού, που - μετά την επιτυχία της στο Φεστιβάλ Αθηνών, το περασμένο καλοκαίρι - παρουσιάζει τη δεύτερη εκδοχή της, με νέο κείμενο και εντελώς διαφορετική σκηνοθεσία, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, έως τις 28 Δεκεμβρίου.

Αφηγούμενη την αιματηρή  ιστορία των δύο εραστών, που ο κοινός τους τάφος αποτελεί μέχρι σήμερα τόπο προσκυνήματος για τους ερωτευμένους όλου του κόσμου, η Ελένη Κοκκίδου αλλάζει πρόσωπα και ρόλους, και μιλά για το έργο, τον έρωτα και τη δύσκολη πραγματικότητά μας.

Ποια είναι η ιστορία του Αβελάρδου και της Ελοΐζας;

Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία. Είναι ένας μεγάλος έρωτας ενός πολύ σημαντικού φιλοσόφου του 12ου  αιώνα και μιας κοπέλας 16 χρόνων, που, κατά έναν περίεργο τρόπο, ήταν εξαιρετικά μορφωμένη για την εποχή εκείνη. Ο έρωτας αυτός είχε ατυχές τέλος, γιατί ξέφυγε από τα κοινωνικά και ηθικά δεδομένα της εποχής.

Σε τι διαφέρει από την παράσταση που είδαμε στο Φεστιβάλ Αθηνών η νέα αυτή εκδοχή, που παρουσιάζεται τώρα;

Η τωρινή παράσταση πραγματοποιείται σε πολύ μικρότερο χώρο,  άρα χάνει την “επική” της διάσταση και έρχεται πιο κοντά στον θεατή. Αποκτά μια πιο προσωπική εξομολογητική διάσταση.  Επίσης, στην παράσταση στον μεγάλο χώρο, συμμετείχε και ένας χορός δεκατριών ατόμων, ενώ τώρα είμαστε μόνο τρεις ηθοποιοί. Εδώ, η αφήγηση είναι πιο άμεση, γιατί ο κόσμος είναι πιο κοντά και γίνεται περισσότερο κοινωνός τής δικής μας σχέσης με την ιστορία. Έτσι, καταφέρνουμε να του μεταφέρουμε τη γοητεία, που άσκησε σε εμάς.

Elina Giounanli

Όπως ανέφερα, η νέα σκηνοθετική προσέγγιση της παράστασης από τον Γιάννη Καλαβριανό εστιάζει στην προσωπική εμπλοκή των ηθοποιών με την ερωτική ιστορία του ζευγαριού. Παίρνοντας αυτή την ιστορία ως αφορμή, ουσιαστικά “γλιστράμε” ανεπαίσθητα σε ανάλογες δικές μας στιγμές, αφήνοντας χώρο, ώστε να λειτουργήσουν ανάλογα και οι θεατές. Η σκηνική διαχείριση του έρωτα εμπεριέχει πάντα μεγάλους κινδύνους να γίνει είτε δραματική, εάν προσπαθήσεις να αναπαραστήσεις ή να μιμηθείς αυτούσιο το πάθος, είτε απλοϊκή, εάν μείνεις μόνο στα φαινόμενα. Η προσπάθειά μας είναι να προκαλέσουμε τη συναισθηματική εμπλοκή με τρόπο άμεσο και αναπάντεχο.

Ποιος είναι ο δικός σας ρόλος στην εξέλιξη αυτού του ερωτικού δράματος;

Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι ρόλοι σε αυτήν τη δεύτερη εκδοχή. Είμαστε τρεις σύγχρονοι άνθρωποι, που, βιώνοντας τη στιγμή, αφηγούμαστε αυτή την τόσο τραγική και, συνάμα, γοητευτική ιστορία. Και οι τρεις μιλάμε εκ μέρους όλων των προσώπων που εμπλέκονται. Είμαστε πότε ο Αβελάρδος, πότε η Ελοΐζα, επίσκοποι, ηγούμενοι, καλόγριες, έμποροι, δάσκαλοι, μαθητές κτλ.

Πόσο σας συγκινεί αυτός ο έρωτας; Θεωρείτε πως η ένταση των συναισθημάτων επηρεάζεται από την εκάστοτε εποχή και τις κοινωνικές της συνθήκες;

Η δύναμη του έρωτα είναι πάντα η ίδια. Όταν, όμως, ένας έρωτας είναι απαγορευμένος, τότε τα συναισθήματα είναι ακόμη πιο βαθιά. Αυτό συνέβαινε σε όλες τις εποχές, λιγότερο τώρα, βέβαια, που δεν υπάρχουν πια τόσες κοινωνικές απαγορεύσεις. Στη συγκεκριμένη ιστορία, ο Αβελάρδος ήταν ένας φιλόσοφος. Άρα, εκείνη την εποχή, ένας άνθρωπος της Εκκλησίας, γιατί τότε η φιλοσοφία ασχολείτο μόνο με θεολογικά ερωτήματα. Δεν μπορούσε, λοιπόν, ένας τέτοιος άνθρωπος να αρνηθεί την Εκκλησία, για να παντρευτεί. Δυνητικά, θα μπορούσε να γίνει κάποτε και πάπας. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα του ζευγαριού. Η ιστορία θυμίζει τον έρωτα του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, όμως  είναι προγενέστερη και αληθινή. Είναι εκπληκτικό ότι υπάρχει έως σήμερα ο τάφος του ζευγαριού και μπορεί κανείς να τον επισκεφθεί  στο κοιμητήριο του Père Lachaise, στο Παρίσι.

Την απίστευτη αγάπη που έχει για τη ζωή, το παιχνίδι, το φλερτ  και τη μεγάλη της ικανότητα να συμβιώνει τόσο εκπληκτικά με έναν άνδρα και να κάνει τη ζωή τους τόσο ενδιαφέρουσα.

Στο θολό τοπίο της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας, τι σας ανησυχεί περισσότερο;

Η φτώχεια. Η απώλεια της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, η έλλειψη κάθε σεβασμού προς το κράτος και τους ανθρώπους που το διοικούν, η μεγάλη έκπτωση που γίνεται πια στην παιδεία και την υγεία. Με ανησυχεί, επίσης, ότι οι άνθρωποι ξέχασαν πόσο  σημαντικοί είναι για τα παιδιά τους. Πόσο θα μπορούσαν οι ίδιοι να διδάξουν τα παιδιά τους τις αρχές, που γνωρίζαμε μέχρι τώρα από τους παππούδες και τους γονείς μας. Έχουν, πλέον, το  μεγάλο καθήκον να αναλάβουν οι ίδιοι αυτήν την εκπαίδευση.

Βλέπετε κάτι ελπιδοφόρο στον ορίζοντα;

Ελπίζω ότι, μέσα από το χάος, μπορεί να γεννηθεί κάτι καλό, κάτι καινούργιο, και ότι θα υπάρχει πια ένας καλύτερος έλεγχος της ασυδοσίας, στην οποία μάθαμε τα τελευταία χρόνια. Επίσης, επειδή τέλειωσε πια το παραμύθι, τα νέα παιδιά, που δεν περιμένουν τίποτα και από κανέναν, είναι  πλέον ελεύθερα και, χωρίς τη λογοκρισία των μεγάλων, μπορούν να στηριχτούν στον εαυτό τους. Αυτό, άλλωστε, το βλέπουμε στο ελληνικό θέατρο, με τις δεκάδες νεανικές ομάδες που εμφανίζονται κάθε σεζόν. 

Ταυτότητα παράστασης
Κείμενο - σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός, σκηνικά: Εύα Μανιδάκη, κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης, μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου, κίνηση: Χρήστος Παπαδόπουλος, βοηθός σκηνοθέτη: Μαριέττα Σπηλιοπούλου. Παίζουν: Γιώργος Γλάστρας, Ελένη Κοκκίδου, Χριστίνα Μαξούρη.

Πληροφορίες
Θέατρο του Νέου Κόσμου - Κεντρική Σκηνή: Αντισθένους 7 και Θαρύπου - Αθήνα (στάση Μετρό - Τραμ: Συγγρού - ΦΙΞ), τηλ.: 210 9212900. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη έως Σάββατο: 21.15, Κυριακή: 19.00. Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα). Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 12 ευρώ, φοιτητικό - άνω των 65 ετών: 10 ευρώ, ανέργων: 8 ευρώ. Προπώληση: καταστήματα:  Public, Παπασωτηρίου, Seven Spots, Ιανός, Reload, τηλεφωνικά: 11876, ηλεκτρονικά: viva.gr.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]