Η Νένα Μεντή μιλάει στο click@Life για την παρθενική της εμφάνιση στην Επίδαυρο, στην παράσταση «Σκηνοβάτες» του Σταμάτη Φασουλή. Η πολυσυζητημένη παραγωγή του Εθνικού θεάτρου παρουσιάζεται σήμερα το βράδυ (20/7) στο θέατρο Πέτρας, στην Πετρούπολη.

Ο Σταμάτης Φασουλής ξορκίζει τη σημερινή κρίση εναλλάσσοντας το τραγικό με την κωμωδία, σε μια φιλόδοξη παραγωγή που συνενώνει τους έλληνες τραγικούς με τους ρωμαίους ποιητές.

Οι «Σκηνοβάτες» μια σύνθεση φτιαγμένη από τις ψηφίδες της ιστορίας και του κλασικού θεάτρου, ταξιδεύει τον θεατή στην εποχή που το οικοδόμημα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ήταν έτοιμο να καταρρεύσει. Σε αυτό το τοπίο τρεις θίασοι, με την αγωνία της επιβίωσης, επιχειρούν να κατακτήσουν το κοινό, έχοντας στις αποσκευές τους διαφορετικά «θεατρικά όπλα».

Η εμπειρία της Επιδαύρου

Στη σκηνή ανεβαίνει ένας πολυπληθής θίασος με γνωστά ονόματα. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η Νένα Μεντή, στο ρόλο της παλαίμαχης ηθοποιού Καλαβρία. Ενσαρκώνει μια ηρωίδα που ξεπήδησε από τη φαντασία του Σταμάτη Φασουλή, η οποία τα έχει πλέον χαμένα και μπερδεύει τα λόγια και τους ρόλους της, παρουσιάζοντας ένα κολάζ από τραγικούς μονολόγους.

Με την Καλαβρία πραγματοποίησε την πρώτη της κάθοδο στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου η Νένα Μεντή, η οποία καταθέτει την εμπειρία της: «η Επίδαυρος, ήταν μοναδική, υπέροχη. Το θέατρο μου φάνηκε πολύ οικείο και ένιωσα ότι προστατεύει τον ηθοποιό. Δεν το είχα ποτέ άλλοτε βιώσει αυτό. Ενώ είχα την αγωνία του καινούργιου, του μεγάλου μεγέθους, το πώς θα ακουγόταν η φωνή μου, με το που βγήκα στην πρόβα νόμιζα ότι είχα παίξει άλλες είκοσι φορές. Είναι ένας σπουδαίος χώρος, συμβαίνει κάτι πολύ περίεργο εκεί μέσα. Δεν ξέρω αν νιώθουν όλοι όπως εγώ, αυτή όμως ήταν η δική μου εμπειρία».

Ίσως να μας κάνει εντύπωση πώς μια ηθοποιός με πολλές επιτυχίες στο ενεργητικό της, στην τηλεόραση και το θέατρο-με πιο πρόσφατες τον μονόλογο της ρεμπέτισσας Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου και το «Τρίτο Στεφάνι», δεν έχει παίξει μέχρι τώρα στο αργολικό θέατρο.

Η ίδια υποστηρίζει ότι αυτό ήταν καθαρά τυχαίο και προσθέτει: «δεν είχα ποτέ στο μυαλό μου ένα τρόπο για να κατευθύνω τα πράγματα ή να το βάλω σαν στόχο. Μπορώ να πω ότι όταν μου το πρότεινε ο Φασουλής εδώ και καιρό, πριν ακόμη διαμορφωθούν τα πράγματα, μάλλον με φόβισε παρά με ενθάρρυνε η πρόταση. Δεν το επεδίωκα καθόλου».

Η κρίση χτύπησε και την Επίδαυρο

Ωστόσο στην πρεμιέρα της παράστασης στην Επίδαυρο πολλές θέσεις παρέμειναν κενές και η προσέλευση του κοινού δεν ήταν ικανοποιητική. Μια ακόμη ένδειξη της κρίσης; Ή μήπως οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων του Εθνικού που απειλούσαν με ματαιώσεις των παραστάσεων έπαιξαν το ρόλο τους; Η Νένα Μεντή απαντάει: «για μένα πιο σημαντική ήταν η κρίση και μετά η αβεβαιότητα που υπήρχε για το αν θα πραγματοποιηθεί η παράσταση λόγω των κινητοποιήσεων των ηθοποιών. Θα με ρωτήσετε ενδεχομένως γιατί μπορεί να γεμίσει η επόμενη παράσταση ή ο Κέβιν Σπέισι. Γιατί ο θεατής επιλέγει να δει μια παράσταση και όχι δύο ή τρεις όπως έκανε άλλες χρονιές. Το κόστος πλέον του να πας μια μέρα στην Επίδαυρο είναι τεράστιο, αγγίζει σχεδόν τα 300 ευρώ. Βενζίνες, διόδια, να φας, να πιεις δύο καφέδες να πληρώσεις το εισιτήριο του θεάτρου. Ποιος δίνει 300 ευρώ για μια μέρα;».

Η οικονομική κρίση έχει κάνει πλέον αισθητή την εμφάνισή της στο φετινό θεατρικό καλοκαίρι. Τα έσοδα μειώνονται, πολλοί θίασοι μειώνουν τις εμφανίσεις τους, ενώ κάποιες περιοδείες ολοκληρώνονται νωρίτερα από τον αρχικό σχεδιασμό.

Πώς μπορεί να αλλάξει το θεατρικό χάρτη αυτή η αλλαγή; Η Νένα Μεντή, διατηρεί την αισιοδοξία της: «δεν μπορώ να προβλέψω πώς θα επηρεάσει η κρίση το θέατρο, δεν είμαι Κασσάνδρα. Από αυτά που έχω διαβάσει από τους παλαιότερους πιστεύω ότι το θέατρο είναι απαραίτητο στον κόσμο που το αγαπάει-άλλωστε το θέατρο ούτως ή άλλως έχει μικρό κοινό. Για ορισμένους το θέατρο είναι βασική ανάγκη. Στον πόλεμο και στην κατοχή ήταν γεμάτα τα θέατρα και αυτό κάτι σημαίνει. Πιστεύω απλώς ότι ο κόσμος δεν θα πάει σε πολλά θέατρα θα πάει σε ένα ή δύο. Αυτό μπορεί να είναι και καλό».

Στους «Σκηνοβάτες» του Φασουλή οι ηθοποιοί δίνουν μια πραγματική μάχη επιβίωσης, εν μέσω οικονομικής κρίσης, χωρίς χορηγούς και «προστάτες». Όπως παραδέχεται η Νένα Μεντή: «υπάρχει μια αναλογία και όσον αφορά τους ηθοποιούς ότι το θέατρο και οι εργαζόμενοί του είναι σε μια στιγμή οριακή και πρέπει να αναμετρηθούν με αυτό που κάνουν, με τον κόσμο, με το αν μπορούν να επιβιώσουν από την τέχνη τους. Κάποιοι ηθοποιοί μπορεί να είναι στη ζητιανιά. Έχει μια ατάκα στο έργο που λέει προς το κοινό ό, τι προαιρείσθε και απλώνουν τα χέρια. Τώρα, μπορεί να φτάσουμε και εμείς σε αυτό το όριο…».

Οι κινητοποιήσεις στο Εθνικό Θέατρο

Με αυτή την παρατήρησή της, η συζήτηση στρέφεται στα αιτήματα των τεχνικών και των ηθοποιών του Εθνικού Θεάτρου που λίγο έλειψε να ματαιώσουν την περιοδεία. Η Νένα Μεντή είναι εμφανώς αγανακτισμένη: «Πάντα είμαι με την πλευρά των εργαζομένων ακόμα και όταν μπαίνουν μέσα διάφορα συνδικαλιστικά και κατευθυνόμενα εργατοπατερίστικα τα οποία σιχαίνομαι. Ειδικά τώρα, καθώς ζούμε τον εξευτελισμό του ανθρώπου που δεν είναι πλέον μόνο οικονομικός αλλά πολύ πιο ουσιαστικός. Όταν δηλαδή ζητιέται από τον ηθοποιό να τρώει με τριάντα ευρώ την ημέρα στην περιοδεία αυτό είναι εξευτελισμός, δεν τολμάς να το προτείνεις. Γιατί αυτή ήταν η κεντρική ιδέα. Να πάμε με 70 ευρώ, τα 40 ευρώ για τον ύπνο και με τα 30 να τρώμε, να πίνουμε καφέ, ένα νερό. Πώς τολμάς να λες κάτι τέτοιο στους καλλιτέχνες; Θα μου πείτε, αφού κόβεις τη σύνταξη στον ηλικιωμένο και τον αφήνεις να πεθάνει, σιγά να μη σε νοιάζει για τον ηθοποιό». Εμφανώς στενοχωρημένη η ηθοποιός προσθέτει: «Μη μου κάνετε τέτοιες ερωτήσεις, είμαι τόσο πολύ εξοργισμένη. Το αγανακτισμένη είναι λίγο. Είμαι θλιμμένη από αυτή την κατάσταση και δεν βλέπω να υπάρχει φως έστω κι ύστερα από 5 χρόνια. Βλέπω ένα γενικότερο ξεπούλημα».

Το αρχαίο δράμα και οι αιρετικοί σκηνοθέτες

Στους «Σκηνοβάτες» δεν λείπουν οι χιουμοριστικές αναφορές σε παραστάσεις αρχαίου δράματος που συζητήθηκαν για την τολμηρή σκηνοθετική τους προσέγγιση. Άλλωστε η Επίδαυρος παραδοσιακά δίνει τον τόνο, φιλοξενώντας ακόμη και τους πιο αιρετικούς δημιουργούς. Κατά πόσο παρακολουθεί τέτοιου είδους παραστάσεις τα τελευταία χρόνια η Νένα Μεντή; «Νομίζω ότι αναλογικά, έχω δει λίγες παραστάσεις, δεν έχω μια συνολική εικόνα. Πιστεύω ότι κάποια πράγματα έχουν ενδιαφέρον αποσπασματικά αλλά συχνά όλο μαζί το αποτέλεσμα αγγίζει τα όρια του γελοίου. Αυτό το γνωρίζω και από φίλους ή συναδέλφους μου που βλέπουν τέτοιου είδους δουλειές. Εγώ δεν είμαι φανατική. Πιο πολύ νευριάζω, στενοχωριέμαι και δεν είμαι υπέρ του να δω οτιδήποτε. Ακόμη κι αν αυτοί που τα κάνουν μπορεί να είναι σπουδαίοι σκηνοθέτες. Κάποια που είχα δει δεν μου άρεσαν καθόλου» παραδέχεται η ίδια.

Η παράσταση του Σταμάτη Φασουλή ξετυλίγει ένα πανόραμα της ιστορίας του θεάτρου. Σχολιάζοντας την ιδιαίτερη αφήγηση που επίλεξε ο γνωστός σκηνοθέτης, η Νένα Μεντή, τονίζει: «Ήξερα τα περισσότερα αρχαία κείμενα, τα ρωμαϊκά, του Ηρώνδα και του Λουκιανού δεν τα γνώριζα. Αυτό που έχει σημασία για μένα είναι η ιδέα που είχε ο Σταμάτης να τα συνθέσει όλα αυτά, διαφορετικά δεν με αγγίζουν όλα. Αν παιζόταν αυτόνομα ένα ολόκληρο έργο του Ηρώνδα πιθανόν να μην είχε ενδιαφέρον. Έτσι όμως όπως μπαίνει στην παράσταση ένα μικρό του απόσπασμα με ενδιαφέρει πάρα πολύ ως ηθοποιό».

Η τηλεόραση δεν ταιριάζει στην Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα νέα σχέδια της ηθοποιού. Το προηγούμενο διάστημα είχαν κυκλοφορήσει φήμες ότι η μεγάλη της θεατρική επιτυχία για την θρυλική στιχουργό Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου θα μεταφερόταν στην τηλεόραση, σε μια μίνι σειρά. Η ίδια διαψεύδει κατηγορηματικά τη συμμετοχή της σε ένα τέτοιο εγχείρημα: «μου έγινε κάποια πρόταση και εγώ δεν ήθελα με τίποτα να κάνω τηλεόραση αυτό το έργο. Η τηλεόραση πλέον, έτσι κι αλλιώς δεν παρέχει τα εχέγγυα, αλλά ειδικά αυτός ο μονόλογος δεν είναι για τηλεόραση. Για σινεμά, ίσως». Μόλις ολοκληρωθεί η περιοδεία με τους «Σκηνοβάτες», το κοινό θα έχει την ευκαιρία να τη δει στη σκηνή του Παλλάς σε μια παλαιότερη πετυχημένη συνεργασία της με τον Σταμάτη Φασουλή, στο «Τρίτο στεφάνι». «Δεν είχε κλείσει τον κύκλο της η παράσταση. Ο κόσμος δεν πρόλαβε να την δει και είχα την αίσθηση ότι του το χρωστούσαμε. Δεν θα το κάνουμε για μεγάλο διάστημα μόνο για ένα περιορισμένο κύκλο είκοσι παραστάσεων», εξηγεί η ίδια. Η οπτική της για τον ρόλο θα είναι διαφορετική; «Όχι, η ίδια!» απαντά παιχνιδιάρικα. Πολύ σωστά. Υπάρχει λόγος να αλλάξει κανείς μια επιτυχία;

Πληροφορίες: «Σκηνοβάτες» από το Εθνικό Θέατρο, θέατρο Πέτρας, ώραέναρξης: 21:30, είσοδος 20 ευρώ, φοιτητικό –μαθητικό: 15 ευρώ. Τηλ. 205062166-5012402. Στις 29/8 στο θέατρο Αττικού Άλσους στο πλαίσιο του φεστιβάλ αρχαίου δράματος Αθηνών, στις 31/8 στο Φεστιβάλ Ηλιούπολης, στο Δημοτικό θέατρο Άλσους Δ. Κιντής και στις 3/9 στο Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας, στο φεστιβάλ των Αισχυλείων.

ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ