Κριτική θεάτρου: κωμικοτραγικές και επίκαιρες «Δάφνες και πικροδάφνες»

dafnes-kai-pikrodafnes
ΔΕΥΤΕΡΑ, 16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Το εξαιρετικό κείμενο των συγγραφέων παραμένει «επίκαιρο» καθώς τα συστατικά του -τυχοδιωκτισμός, διαπλοκή, διαφθορά, ματαιοδοξία, εξαγορά συνειδήσεων- δεν έχουν με τον χρόνο αλλοιωθεί.

Όταν  το «Δάφνες και πικροδάφνες» των Δημήτρη Κεχαΐδη - Ελένης Χαβιαρά πρωτοπαίχτηκε από τον Κουν το 1979, με πρόσφατη την πτώση της χούντας και αφορμή τη σαθρή αναζωπύρωση των προεκλογικών παλαιοκομματικών μηχανισμών, προκάλεσε σοκ σε όσους «είδαν» την ουσία πίσω από την κωμικοτραγική του διάσταση. Όχι μόνο γιατί η αποκάλυψη των πελατειακών σχέσεων, που είχαν ήδη εδραιωθεί από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους -γεγονός που εύστοχα είχε επισημάνει ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής το 1845 με τη σάτιρα «Του Κουτρούλη ο γάμος»- εξακολουθούσαν να δυναστεύουν την πολιτική ζωή. Αλλά γιατί λειτούργησαν ως προφητεία για τη μελλοντική τους επικράτηση, που κράτησε τη χώρα σε τραγική στασιμότητα.
Με αυτή την έννοια το εξαιρετικό κείμενο των συγγραφέων παραμένει «επίκαιρο» καθώς τα συστατικά του -τυχοδιωκτισμός, διαπλοκή, διαφθορά, ματαιοδοξία, εξαγορά συνειδήσεων- δεν έχουν με τον χρόνο αλλοιωθεί. Κι ας μην ευθύνονται απόλυτα για την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, της οποίας η αιτία είναι πολύ πιο περίπλοκη.

Προεκλογική περίοδος, λοιπόν, και τέσσερις μικροκομματάρχες στην Τρίπολη, υποστηρίζοντας διαφορετικούς υποψήφιους βουλευτές, φιλοδοξούν να γίνουν ιδιαίτεροι των πολιτικών γραφείων τους. Το σπίτι του ενός γίνεται η αρένα μιας άγριας μάχης, σαν παιχνίδι πόκας όπου ο καθένας ανοίγει σταδιακά τα χαρτιά του, ξερνώντας μυστικά που στοχεύουν να διαλύσουν τον αντίπαλό του. Χρησιμοποιώντας κάθε μέσο, καταπατώντας κάθε ιδεολογία, με μπλόφες και δολοπλοκίες, οι γελοίοι αυτοί παραγοντίσκοι στοχεύουν στην προσωπική κατάκτηση της εξουσίας: «...Η κουβέντα μας θα είναι απόφαση και νόμος και σφραγίδα και υπογραφή...» Κυρίαρχος, όμως, του πολιτικού παιχνιδιού είναι ένα αόρατο πρόσωπο, μια γυναίκα που κινεί τα νήματα.
Το έργο -μια «συζήτηση πολιτικού καφενείου», που οι συγγραφείς συχνά μαγνητοφωνούσαν και μετά επεξεργάζονταν δραματουργικά- παρότι διαθέτει απολαυστικές σκηνές, αφήνει πίσω του μια γεύση μελαγχολική. Γελάς αλλά ταυτόχρονα θλίβεσαι. Δεν υπάρχει δίδαγμα, ούτε λύση.
Ο Πέτρος Φιλιππίδης δεν εμβάθυνε στη σκηνική προσέγγισή του. Επέλεξε (σκηνοθετικά και ερμηνευτικά) να τονώσει την κωμική του φλέβα. Και μάλιστα με τρόπο συχνά κραυγαλέο, που ακύρωνε το κείμενο το οποίο από τη φύση του διαθέτει ξεκαρδιστικούς διαλόγους και δεν έχει ανάγκη από ηχηρά τερτίπια. Οι πρόσθετες μούτες και οι υπερβολές -τις οποίες ενστερνίστηκε δυστυχώς και ο Γιώργος Κιμούλης- δεν βοήθησαν στο αποτέλεσμα. Αντίθετα αποδυνάμωσαν τους χαρακτήρες και ξεχείλωσαν την παράσταση.
Από την άλλη πλευρά ο Θανάσης Παπαγεωργίου, ξεφεύγοντας από τη γενικότερη ατμόσφαιρα, κινήθηκε με σοβαρότητα και ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, σε μία καλή του στιγμή, ερμήνευσε τον ρόλο του με μέτρο.

Ελένη Πετάση
[email protected]