H «Θεία Κωμωδία» του Δάντη ως μια μυσταγωγική εμπειρία με rollerblades

dante-4
ΤΡΙΤΗ, 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017

Η ομάδα των Vasistas ανεβάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το εβληματικό έργο του Δάντη στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης και καταθέτει διαπιστευτήρια διαχείρισης τόσο του χώρου όσο και ενός δύστροπου έργου.

Ένα ερώτημα που μπορεί να εγερθεί σχετικά με την Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών σχετίζεται με το τι είδους εκδηλώσεις και παραστάσεις «μπορεί» να φιλοξενεί. Καθώς απευθύνεται κατά κανόνα σε ένα πιο ευρύ κοινό, θα ήταν προτιμότερο να παρουσιάζει δουλειές που να αφορούν όσους έχουν ήδη τα απαραίτητα εφόδια και τη γνώση να αποκωδικοποιήσουν αυτό που θα παρακολουθήσουν ή θα έπρεπε να στοχεύσει σε παραγωγές που να αφήνουν ανοιχτά σημεία εισόδου σε κόσμο που ίσως να είδε κάπου μια αφίσα μιας παράστασης και έτσι να επέλεξε να δει για τι ακριβώς πρόκειται και με αυτή την ευκαιρία να εισέλθει σε ένα σύμπαν που ίσως να μην το περίμενε ότι θα τον απασχολούσε;

Το παραπάνω ερώτημα προκύπτει εύλογα μετά από κάθε παραγωγή που παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή όχι μόνο της Στέγης, αλλά και σε οποιαδήποτε σκηνή στοχεύει στο να προσελκύσει ένα μεγαλύτερο και ετερόκλητο κοινό. Βλέποντας όμως παραστάσεις με τέτοια εσωτερική δύναμη σαν την «Θεία Κωμωδία» του Δάντη όπως την οραματίστηκε η ομάδα των Vasistas, σκέψεις τέτοιου τύπου απομακρύνονται από τη στιγμή που σβήνουν τα φώτα. Το εμβληματικό έργο του Μεσαίωνα παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κάτι απολύτως λογικό αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για ένα παραληρηματικό και επικών διαστάσεων αυτοβιογραφικό ποίημα σε πρώτο πρόσωπο, το οποίο έχει συνολική έκταση 14.233 ομοιοκαταληκτικούς ενδεκασύλλαβους στίχους και χωρίζεται σε τρία μέρη: την Κόλαση, το Καθαρτήριο και τον Παράδεισο. Είναι τραγικά δύσκολο όλο αυτό να μεταφερθεί επί σκηνής, για αυτό και η Αργυρώ Χιώτη και οι Vasistas επέλεξαν μόνο εκείνα τα αποσπάσματα που έχουν καθαρά προσωπικό χαρακτήρα και λειτουργούν σαν ένα περιπετειώδες και δύσβατο ταξίδι από το σκοτάδι προς το φως.

Σε αυτό το ταξίδι ο Δάντης επιλέγει ως συνοδοιπόρους τον Ρωμαίο ποιητή Βιργίλιο και την αγαπημένη του, Βεατρίκη και μέσα στις επτά μέρες που διαρκεί καταφέρνει να συνοψίσει όλες τις αντιλήψεις γύρω από τη θρησκεία, τον κόσμο αλλά και τη ζωή που υπήρχαν εκείνη την τόσο κομβική εποχή που ο Μεσαίωνας άφηνε τη θέση του στην Αναγέννηση. Από όπου και να το εξετάσεις, είναι δύσκολο να μην κάνεις αναγωγή αυτού του ταξιδιού στο σήμερα, όσο κλισέ και αν έχει καταλήξει να φέρνουμε κλασικά κείμενα στη δική μας πραγματικότητα. Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση αυτό δε γίνεται καθόλου καταχρηστικά μα είναι κάτι που κερδίζεται. Και αυτό γιατί οι Vasistas συνειδητοποιούν τις δυσκολίες που υπάρχουν στο ανέβασμα και πως ο μόνος τρόπος να πετύχει ένα τέτοιο πρότζεκτ είναι να μετατραπεί πάνω από όλα σε μια βιωματική εμπειρία.

Stavros Habakis

Καθώς είναι σημαντική η μετάβαση από την Κόλαση στο Καθαρτήριο και από εκεί στον Παράδεισο, πρέπει να υπάρχει μια κινητικότητα. Και στην προκειμένη περίπτωση αυτή εξασφαλίζεται με τη χρήση roller-skating. Μια ομάδα ερμηνευτών (Ελένη Βεργέτη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Αντώνης Αντωνόπουλος, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη, Ματίνα Περγιουδάκη, Γιάννης Κλίνης) κάνει κύκλους με rollerblades γύρω από τον Δάντη και τον Βιργίλιο (Ευθύμης Θέου και Φιντέλ Ταλαμπούκας) και ένα κουαρτέτο εγχόρδων που βρίσκονται στο κέντρο, μετουσιώνοντας έτσι σε πράξη την κεντρική ιδέα περί ενός πνευματικού road trip που περιμέναμε. Και επιμένοντας στον καλαίσθητο μινιμαλισμό, η ομάδα παραδίδει μαθήματα πώς με λίγη φαντασία μερικά κομμάτια από πανί μπορούν να διαπλαθούν και να προσαρμοστούν προκαλώντας εν τέλει δέος. Ως σύνολο, από το φωτισμό και τα σκηνικά μέχρι την κίνηση και την δραματουργία και από τον ήχο και τη μουσική επιμέλεια ως τα κοστούμια, αυτή η «Θεία Κωμωδία» είναι μια σχεδόν θρησκευτικού τύπου εμπειρία που τη ζεις με όλες σου τις αισθήσεις, κατεβαίνοντας προσωπικά κι εσύ ο ίδιος σε μια Κόλαση, ώστε έτσι η αγάπη που απαντάται στον Παράδεισο να φαντάζει αληθινά λυτρωτική.

Δεν είναι εύκολο να ανεβαίνουν παραγωγές που να διαθέτουν τα μέσα να σε συνεπάρουν και για όσο διαρκούν εσύ να βρίσκεσαι αλλού και πράγματι να πετυχαίνουν να το κάνουν. Το θέατρο των Vasistas είναι σύγχρονο και παράλληλα εξυψώνεται προς κάθε κατεύθυνση στο παρελθόν και στο μέλλον. Μόνο όταν έχεις έρθεις αντιμέτωπος με το απόλυτο σκοτάδι μπορείς να καταλάβεις τη δύναμη του φωτός και ας ελπίσουμε αυτό το μήνυμα να ηχήσει σε κάθε σκιερή γωνιά. Το χρειαζόμαστε.

ΓΜ