Έρωτας... αγγελικά πλασμένος

ΤΡΙΤΗ, 31 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2010

Δύο χρόνια πριν την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ο γερμανός σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς σκηνοθετεί την προφητική ταινία του «Με τα φτερά του έρωτα» (Βραβείο Σκηνοθεσίας, Φεστιβάλ Καννών 1987), έναν ποιητικό ύμνο στην ειρήνη και τον έρωτα. Συνδυάζοντας την υπαρξιακή αγωνία με τη γερμανική μεταφυσική, ο Βέντερς ξετυλίγει ένα ονειρικό ταξίδι ανάμεσα στον κόσμο των ανθρώπων και των αγγέλων.

Δύο χρόνια πριν την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ο γερμανός σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς σκηνοθετεί την προφητική ταινία του «Με τα φτερά του έρωτα» (Βραβείο Σκηνοθεσίας, Φεστιβάλ Καννών 1987), έναν ποιητικό ύμνο στην ειρήνη και τον έρωτα. Συνδυάζοντας την υπαρξιακή αγωνία με τη γερμανική μεταφυσική, ο Βέντερς ξετυλίγει ένα ονειρικό ταξίδι ανάμεσα στον κόσμο των ανθρώπων και των αγγέλων.

H ταινία προβάλλεται σε επανέκδοση αυτή την εβδομάδα. Δύο άγγελοι, ο Ντάμιελ (Μπρούνο Γκαντς) και ο Κασιέλ (Όττο Σάντερ) περιπλανώνται αόρατοι στη δυτική πλευρά του διαιρεμένου Βερολίνου, ακούγοντας τις σκέψεις, τις επιθυμίες και τους φόβους των κατοίκων της πόλης. Είναι ορατοί μόνο από τα παιδιά και σε σπάνιες περιπτώσεις, από απελπισμένους ανθρώπους.

Ο σκηνοθέτης υψώνει ένα «αόρατο τείχος» με συμβολικές προεκτάσεις ανάμεσα στον κόσμο των πνευμάτων και των θνητών, φτιαγμένο από χρώματα και εντυπωσιακά πλάνα. Οι άγγελοι κινούνται σε ένα σύμπαν ασπρόμαυρο, όπου απουσιάζουν τα αισθήματα, ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η πολύχρωμη, αστραφτερή πραγματικότητα των ανθρώπων και ο έρωτας.

Ο γερμανός δημιουργός ταξιδεύει τον θεατή στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της πόλης που στοιχειώθηκε από τον Ψυχρό Πόλεμο, υποβάλλοντας την αίσθηση μιας βασανιστικής μοναξιάς και την αέναη αναζήτηση του «άλλου μισού».

Στην περίπτωση του Ντάμιελ, το έτερον ήμισυ ανακαλύπτεται στο πρόσωπο της θνητής Μαριόν. Πρόκειται για μια ριψοκίνδυνη ακροβάτισσα, η οποία ενδεδυμένη με τα ψεύτικα φτερά του θεάματος, κρύβει πίσω από το χαμόγελό της τον μοναχικό βίο της, αναζητώντας την απόλυτη αγάπη.

Ο φύλακας-άγγελος ο οποίος την καλεί στα όνειρά της θα πραγματοποιήσει μια εντυπωσιακή κάθοδο στον κόσμο της ύλης, καλωσορίζοντας τον πόνο, τον χρόνο και τους περιορισμούς του ανθρώπινου βίου.

Οδηγός και υποστηρικτής του Ντάμιελ στην περίεργη μετάβασή του, είναι ένας καλλιτέχνης (Πίτερ Φολκ), ο οποίος γυρίζει ένα φιλμ για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και φαίνεται να διαθέτει την πολύτιμη γνώση τόσο της ουράνιας όσο και της γήινης σφαίρας.

Στο φιλμ κι άλλοι χαρακτήρες υπηρετούν τα μηνύματα του σκηνοθέτη, όπως ο ηλικιωμένος παραμυθάς Όμηρος, ο οποίος ονειρεύεται ένα ειρηνικό έπος, επικαλούμενος συνεχώς τη μούσα.

Ορισμένους από τους διαλόγους αλλά και το επαναλαμβανόμενο τραγούδι-ποίημα για την παιδική ηλικία είναι γραμμένα από τον Πέτερ Χάντκε, ενώ συνολικά η ιδέα του σεναρίου αντλεί την έμπνευσή του από την ποίηση του Ράινερ Μαρία Ρίλκε.

Η μουσική του Νικ Κέιβ τονίζει τη δραματική ένταση της περιπλάνησης του έκπτωτου άγγελου και της Μαριόν. Aλλωστε ο ίδιος ο δημιουργός έχει αναγνωρίσει τη συνεισφορά της ροκ μουσικής στο έργο, καθώς έχει τονίσει πως «Αν δεν υπήρχαν οι Κινκς, ο Βαν Μόρισον, οι Μπητλς, οι Στόουνς και πάνω απ’ όλους ο Μπομπ Ντίλαν, δεν θα τολμούσα ποτέ να εγκαταλείψω τις σπουδές ιατρικής και φιλοσοφίας για να αφοσιωθώ σε κάτι τόσο αβέβαιο, όπως η καλλιτεχνική δημιουργία».

Ο Βέντερς γύρισε το σίκουελ της ταινίας με τίτλο «Τόσο μακριά, τόσο κοντά», αλλά δεν κατόρθωσε να γνωρίσει την ίδια επιτυχία, παρότι βραβεύτηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Καννών το 1993. Η ταινία προβάλλεται σε επανέκδοση από τη Νew Star. Πρωταγωνιστούν: Μπρούνο Γκαντς, Όττο Σάντερ, Πίτερ Φολκ, Σολβέιγκ Ντομάρτεν.

ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ