Με μία αδιάφορα κυνική κινηματογράφηση, ο μοναδικός Orson Welles σκηνοθετεί τη δική του απάντηση στον φασισμό με τη συγκλονιστική ταινία του 1946 «Ο άγνωστος».

«Ο Άγνωστος» (The Stranger)

Το ασπρόμαυρο έπος του αμερικανού ειδήμων της μεγάλης οθόνης, Orson Welles, επανέρχεται πιο επίκαιρο από ποτέ, υπενθυμίζοντας πως κάτω από τη μάσκα ενός αγίου μπορεί να κρύβεται ο χειρότερος εγκληματίας.

Οι επιπτώσεις του Ναζισμού στην κοινωνία πρωταγωνιστούν σε ένα αμερικάνικο φιλμ νουάρ βασισμένο σε ένα σενάριο με υποψηφιότητα στα βραβεία Όσκαρ. Ο Sam Spiegel, στη θέση του παραγωγού, ο Bronisław Kaper υπογράφει τη μουσική και ο Orson Welles, πίσω και μπροστά από τις κάμερες, παρουσιάζουν την πρώτη ταινία (τουλάχιστον όπως πιστεύουν πολλοί) που βγήκε στις αίθουσες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και έδειξε πλάνα από στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η σκοτεινή εποχή, άριστα συνδεδεμένη με μια τρομακτικά ρεαλιστική πτυχή του κινηματογράφου, ξυπνά το φαινομενικά ήσυχο περιβάλλον μίας μικρής κολεγιακής κοινότητας στην Αγγλία, που διαταράσσεται από τη δραπέτευση ενός γερμανικού εγκληματία πολέμου, που όμως στη πραγματικότητα έχει σχεδιαστεί από κυβερνητικούς πράκτορες με την ελπίδα, ότι ο φυγάς θα τους οδηγήσει σε άλλους κρυμμένους ναζί καταζητούμενους.

Ο δραπέτης καταφεύγει στο σπίτι του καθηγητή Ράσκιν, που είναι ένας εγκληματίας πολέμου κρυμμένος, κοινωνικής της τάξης πόλης, τη Μέρι, ώστε έτσι να γίνει πολίτης υπεράνω υποψίας. Ο Ράσκιν, δε χάνει τον καιρό του με τον πρώην συμπολεμιστή του. Από φόβο μήπως τον προδώσει, τον σκοτώνει και κρύβει το πτώμα του.

Αλλά στο μεταξύ υπάρχει ο κυβερνητικός πράκτορας που παρακολουθεί τον ναζί δραπέτη και εντοπίζει τον Ράσκιν. Η στενή παρακολούθηση προδίδει τη ναζιστική φιλοσοφία του Ρασκίν και τον εκθέτει στα μάτια της νεαρής γυναίκας του. Φτάνοντας πια στα όρια του παραλογισμού αποπειράται και πεθαίνει καρφωμένος πάνω σε ένα μηχανισμό συνδεδεμένο με ένα πελώριο ρολόι πύργου.

Η ίντριγκα, οι συνεχείς ανατροπές, αλλά και ο εφιάλτης που πέφτει σαν πέπλο πάνω από τα κεφάλια των ηρώων, σαν μια θεόσταλτη δυστυχία, που έρχεται να ανατρέψει όχι μόνο τις ζωές τους, αλλά και να σημαδέψει την μοίρα για πάντα.

Φόβος και τρόμος, που σταδιακά καταντάει ένας αδιέξοδος παραλογισμός περιγράφεται με έντονες σκιάσεις και ημιφωτισμούς, που παραπέμπουν σε θαυμαστά εικονοκλαστικά έργα. Οι φωτισμοί και οι γωνίες λήψης είναι εντυπωσιακές και πολλές σκηνές, όπως η τελευταία σεκάνς του έργου, με το θεαματικό θάνατο του ναζιστή, μένουν αξέχαστες στον θεατή.

Σκηνοθεσία: Orson Welles, σενάριο: Anthony Veiller, Victor Trivas, Decla Dunning, πρωταγωνιστούν: Edward G. Robinson, Loretta Young, Orson Welles, Philip Merivale. Η ταινία προβάλλεται από τη New Star.