Στο διαγωνιστικό τμήμα της φετινής Μπερλινάλε, έκανε πρεμιέρα και η νέα ταινία του Jafar Panahi, του ιρανού σκηνοθέτη o οποίος παραμένει σε κατ’οίκον περιορισμό από το καθεστώς της χώρας του, εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων.

Στο φιλμ «Closed curtain» που προβλήθηκε την περασμένη Τρίτη αντικατοπτρίζονται με συμβολικό τρόπο οι συνέπειες του πολιτικού διωγμού του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη. Tο ιρανικό καθεστώς τον έχει φυλακίσει και λογοκρίνει, ενώ πριν λίγα χρόνια του απαγόρεψε να γυρίζει ταινίες επί είκοσι χρόνια με το πρόσχημα της «αντικυβερνητικής προπαγάνδας». Είναι χαρακτηριστικό ότι η προηγούμενη ταινία του με τον τίτλο «This is not a film» το 2011 είχε βγει από το Ιράν σε ένα USB κρυμμένο μέσα σε ένα…κέικ.

Η γερμανική κυβέρνηση έκανε διάβημα για να επιτραπεί στον Panahi να ταξιδέψει και να παραστεί στη διοργάνωση, όμως-όπως ήταν αναμενόμενο- αυτή η έκκληση έπεσε στο κενό. Στο Βερολίνο ωστόσο, βρέθηκαν οι συμπατριώτες του που τον βοήθησαν να ολοκληρώσει το «Closed curtain»: ο συν-σκηνοθέτης Κamboziya Partovi, ο οποίος εμφανίζεται και στο φιλμ και η ηθοποιός Maryam Moghadam.

Το «Closed curtain» διαδραματίζεται σε μια απομονωμένη βίλα στο Ιράν, πιθανότατα δίπλα στην Κασπία θάλασσα. Ο Partovi υποδύεται έναν άνδρα ο οποίος φτάνει με τον σκύλο του στο σπίτι και τραβάει τις κουρτίνες για να μην τον βλέπουν οι-παραγματικές ή οι φανταστικές- αρχές. Όταν ο σκύλος ανοίγει κατά τύχη την τηλεόραση βλέπουμε αδέσποτα σκυλιά να συλλαμβάνονται και να σκοτώνονται. Στο μεταξύ, ένας άνδρας και μια γυναίκα που διώκονται από την αστυνομία εισβάλλουν στο χώρο. Η γυναίκα παραμένει εκεί, όμως η παρουσία της-όπως και του άνδρα-είναι αμφίβολη, καθώς οι θεατές πρέπει να αποφασίσουν αν αυτά τα πρόσωπα είναι φανταστικά ή πραγματικά. Κάποια στιγμή εμφανίζεται και ο ίδιος ο Panahi ενώ αφίσες των παλαιότερων ταινιών του, αποκαλύπτονται και στη συνέχεια σκεπάζονται εκ νέου.

Σε αυτή την αλληγορική ταινία, βλέπουμε τον δημιουργό να περπατάει ως ένα σημείο μέσα στη θάλασσα, μια αναφορά που μπορεί να ερμηνευτεί ότι θέλει να αυτοκτονήσει. «Δεν σκέπτεται διαρκώς την αυτοκτονία. Όχι, γιατί δεν θα ήταν ικανός να κάνει το φιλμ. Αλλά αν μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου ανίκανο να εργαστεί και απλώς να κάθομαι στο σπίτι, τότε είμαι σίγουρος ότι θα άρχιζα να σκέφτομαι την αυτοκτονία», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στο φεστιβάλ ο Kamboziya Partovi.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η ταινία «Closed Curtain» έγινε για να εκφραστεί ο Panahi, παρότι ήταν αμφίβολο αν θα τη δουν ποτέ οι άνθρωποι μέσα στο Ιράν. «Είναι δύσκολο να εργάζεσαι αλλά το να μην μπορείς να εργαστείς είναι ακόμα πιο δύσκολο, ειδικά όταν βρίσκεσαι στο αποκορύφωμα της καριέρας σου. Πέφτεις σε κατάθλιψη και πιστεύω ότι αυτό απεικονίζεται στο φιλμ», πρόσθεσε ο Partovi.

H απογοήτευση, ο φόβος και ο θυμός είναι διάχυτες στην ταινία, καθώς νέοι άνθρωποι συλλαμβάνονται επειδή κάνουν πάρτι και πίνουν αλκοόλ. Αναφερόμενη στο ρόλο της Melika, η Moghadam δήλωσε χαρακτηριστικά; «Είναι μια νεαρή γυναίκα σαν όλες τις άλλες τις γυναίκες στην πατρίδα μου. Είναι ένα σύμβολο για πολλές άλλες νεαρές γυναίκες που αγωνίζονται». Ο χαρακτήρας που υποδύεται στην ταινία αντιπροσωπεύει παράλληλα και τη «σκοτεινή πλευρά του μυαλού του Panahi…εκείνη την πλευρά του που δεν ελπίζει πια και θέλει να παραιτηθεί».