Ζητήματα καρδιάς πραγματεύεται η ταινία «Ανοιχτή Καρδιά» αναφερόμενη σε δύο καρδιοχειρουργούς, αιώνια ερωτευμένους, που έρχονται αντιμέτωποι με ποικίλα διλήμματα και δοκιμασίες.

Κάτω από αυτήν την οπτική γωνία, ο τίτλος του έργου λειτουργεί κυριολεκτικά και μεταφορικά. Μια ιστορία αγάπης, ένα ψυχολογικό δράμα, ένας παθιασμένος έρωτας απειλούμενος από τον αλκοολισμό και την απρόσμενη εμφάνιση ενός παιδιού... αυτά και άλλα παρόμοια παραδίδονται μέσα από τις εικόνες της λεπτολόγου και διακριτικής Marion Laine.

Ελεύθερη κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματος «Remonter l’Orénoque» του Mathias Énard, η ταινία «Ανοιχτή Καρδιά» έρχεται να προστεθεί στη φιλμογραφία της Marion Laine, μιας σκηνοθέτιδας που αρέσκεται στην προσαρμογή λογοτεχνικών έργων.

Το 2007 είχε κάνει εντύπωση με την ταινία «Μια Απλή Καρδιά» η οποία ήταν μια κινηματογραφική μεταφορά της ομώνυμης νουβέλας του Φλωμπέρ. Σκηνοθετώντας την «Ανοιχτή Καρδιά», προσεγγίζει με χειρουργική ακρίβεια τα πρόσωπά της, τα ακολουθεί σε κάθε τους βήμα, αιχμαλωτίζει τις συγκινήσεις και τα αισθήματά τους ενώ δεν παραλείπεται η προσφυγή στο όνειρο ή και την υστερία για να αποδοθεί ακόμη πιο εκφραστικά το δράμα των ηρώων.

Aξιοσημείωτα είναι τα “fondus au noir” ή “fade out”, μια τεχνική που χρησιμοποιεί και εδώ, όπως στο φιλμ «Μια Απλή Καρδιά», για να μεταβεί από τη μία κατάσταση στην άλλη.

Η Μίλα (Ζιλιέτ Μπινός) και ο Χαβιέ (Έντγκαρ Ραμίρεζ) είναι δύο άριστοι καρδιοχειρουργοί. Διακατέχονται από δύο πάθη: την επιστήμη τους και τον έρωτα που έχει ο ένας για τον άλλον. Έξω από το χειρουργείο, η ζωή τους είναι γεμάτη απολαύσεις.

Βόλτες με μηχανές, αλκοόλ, σεξ και όμορφες στιγμές που χαίρονται να μοιράζονται και στις οποίες τρίτος δεν χωρά. Ξαφνικά, η Μίλα μένει έγκυος. Η παρουσία ενός τρίτου προσώπου σε αυτήν την τόσο στενή σχέση της Μίλα και του Χαβιέ παρουσιάζεται σαν απειλή. Σε αυτό το σημείο παρατηρείται μια αμφισβήτηση των αιώνια παγιωμένων κοινωνικών στερεοτύπων που θέλουν την εμφάνιση ενός παιδιού ως πηγή ευτυχίας και συνοχής ενός ζευγαριού.

Η Marion Laine καταρρίπτει το απόλυτο αυτού του δεδομένου σκιαγραφώντας το θυελλώδη περίπλου του ευτυχισμένου, αρχικά, ζευγαριού, το οποίο γίνεται βαθμιαία δυστυχισμένο έπειτα από την ανακοίνωση του νεοφερμένου.

Η Μίλα δεν ήθελε ποτέ παιδί. Ο Χαβιέ, επιρρεπής στον αλκοολισμό, αντιμετωπίζει προβλήματα με τη δουλειά του. Αργά και βαθμιαία, σύρεται όλο και πιο έντονα στον εθισμό του αλκοόλ ενώ δεν κάνει καμία προσπάθεια να επανακτήσει τη χαμένη του επαγγελματική ταυτότητα. Με τάσεις αυτοκαταστροφής, γίνεται όλο και πιο βασανιστικός για τη Μίλα αλλοιώνοντας την εικόνα του στοργικού και τρυφερού συντρόφου.

Η Μίλα είναι έγκυος και έρχεται αντιμέτωπη με τη διαβρωτική διάλυση της σχέσης της κάνοντας τα πάντα για να τη σώσει... Θα τα καταφέρει;

Η σκηνοθέτιδα παρακολουθεί το ντελίριο ενός αλκοολικού, τις ακραίες αντιδράσεις του, αναπαριστά τον ξεπεσμό του προσώπου του χωρίς να δίνει κάποια «ανοιχτή» εξήγηση και αφήνοντας το θεατή να αποκωδικοποιήσει τα πιθανά αίτια μιας τέτοιας επιλογής.

Εξάλλου, τα αίτια του αλκοολισμού ποικίλουν από πρόσωπο σε πρόσωπο και είναι τόσο μυστικά που μόνο ένας σταθερός παρατηρητής μπορεί να διαγνώσει.

Μέσα από τις αισθαντικές εικόνες της Marion Laine, άλλοτε γεμάτες αισθησιασμό, πάθος και συναίσθημα, άλλοτε γεμάτες βία –λεκτική και ψυχολογική- και κραυγές υστερίας, η κινηματογραφική αφήγηση παραδίδει μια ακτινογραφία της σχέσης της Μίλα και του Χαβιέ, και υπογραμμίζει τα νοσηρά της σημεία. Ο Χαβιέ ήταν πάντα το παιδί σε αυτή τη σχέση. Η αντικατάστασή του τον γεμίζει με τρόμο. Ανάμεσα σε άλλες σπασμωδικές κινήσεις αρχίζει να διαλύει το σπίτι.

Η σκηνοθέτιδα με λεπτότητα και επινοητικότητα περιβάλλει την εξελικτική κατάπτωση των δύο ηρώων και χρησιμοποιεί το ντεκόρ ως καθρέπτη της ρήξης και της τραγικής τους διάλυσης.

Τα έπιπλα του σπιτιού σιγά-σιγά εξαφανίζονται, οι τοίχοι ξαφνικά γκρεμίζονται λειτουργώντας ως μια φιλμική μεταφορά του συναισθηματικού ρήγματος και της καταστροφικής πορείας του ζευγαριού. Το σενάριο παρουσιάζει κάποια χάσματα και κενά που, ωστόσο, αναπληρώνονται από ένα έξυπνο ντεκουπάζ και ένα μοντάζ εκφραστικό της έντασης και του εσωτερικού πυρετού των προσώπων.

Χαρακτηριστικές είναι οι σκηνές του ονείρου της Μίλα που αναπαριστούν με ένα συμβολικό και ποιητικό (;) τρόπο την κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Ένα άλλο αξιοσημείωτο σκηνοθετικό εύρημα είναι η χρησιμοποίηση μιας παλιάς φωτογραφίας του πατέρα της Μίλα ο οποίος μοιάζει τόσο στον Χαβιέ. Μήπως μια νύξη της δημιουργού στα κριτήρια της επιλογής συντρόφου; Πόσο καθοριστικό ρόλο παίζει η μορφή του πατέρα ή της μητέρας;

Η Ζιλιέτ Μπινιός με το πηγαία μελαγχολικό ταπεραμέντο και ο Έντγκαρ Ραμίρεζ με το παρουσιαστικό του μποέμ και ατίθασου αρσενικού «φέρουν στον ώμο τους» πειστικά και επάξια όλη τη φιλμική πρόταση της Marion Laine.

Παίζουν: Ζιλιέτ Μπινός, Έντγκαρ Ραμίρεζ, Ιπολίτ Ζιραρντό, Ρομέν Ροντέου. Η ταινία προβάλλεται από την Videorama Films & την Odeon.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ