Οι σκηνές που σόκαραν τον Άλφρεντ Χίτσκοκ

alfrent-xitskok-foto
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 10 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Η συμβολή του Άλφρεντ Χίτσκοκ σε ένα ντοκιμαντέρ για τις αγριότητες που διαπράχθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, έρχεται στο προσκήνιο, χάρη στην ψηφιακή αποκατάσταση της ταινίας από το Aυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο της Βρετανίας.

Η ταινία με τον τίτλο  «Memory of the Camps» θα προβληθεί σε φεστιβάλ και κινηματογραφικές αίθουσες στο εξωτερικό τους επόμενους μήνες, ενώ θα μεταδοθεί και από τη Βρετανική τηλεόραση στις αρχές του 2015, στο πλαίσιο της επετείου των 70 χρόνων από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.

Οι κάμεραμεν από το κινηματογραφικό τμήμα του Βρετανικού Στρατού δεν ξέχασαν τις αντιδράσεις του Άλφρεντ Χίτσκοκ, όταν είδε τις φρικιαστικές σκηνές που είχαν τραβήξει στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν –Μπέλζεν μετά την απελευθέρωση.

Μόλις ο  μετρ του τρόμου είδε το συγκλονιστικό ντοκουμέντο,  έπαθε τέτοιο σοκ ώστε απείχε από τις εργασίες του στο στούντιο της Pinewood για μια εβδομάδα.

Εκείνη τη  χρονιά  ο Χίτσκοκ είχε κληθεί από τον φίλο του, τον παραγωγό Σίντνεϊ Μπερνστάιν να βοηθήσει στη σύνθεση ενός ντοκιμαντέρ για τις γερμανικές αγριότητες κατά τη διάρκεια του πολέμου που θα αξιοποιούσε κινηματογραφικό υλικό για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης από τη Βρετανική και τη Σοβιετική πλευρά. Ωστόσο αυτό το ντοκιμαντέρ δεν προβλήθηκε ποτέ.

Σύμφωνα με τον Τόμπι Χάγκιθ, από το τμήμα έρευνας του Αυτοκρατορικού Πολεμικού Μουσείου, η ταινία δεν προβλήθηκε εξαιτίας των αλλαγών που προέκυψαν σε πολιτικό επίπεδο. «Μόλις ανακαλύφθηκαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί ήθελαν να βγει το φιλμ πολύ γρήγορα ώστε να κάνουν τους Γερμανούς να αποδεχτούν τις ευθύνες τους για τις κτηνωδίες που είχαν διαπραχθεί εκεί», τονίζει ο ίδιος.

Όμως η σύνθεση της ταινίας πήρε πολύ περισσότερο χρόνο, από ό, τι είχε αρχικά υπολογιστεί. Στα τέλη του 1945, η ανάγκη για την προβολή της σταδιακά άρχισε να ξεθωριάζει. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Independent»:  «η κυβέρνηση αποφάσισε πως το να τρίβει στη μύτη των Γερμανών την ενοχή τους δεν θα βοηθούσε στην  μεταπολεμική ανασυγκρότηση».

Πέντε από τις έξι μπομπίνες του φιλμ εναποτέθηκαν στο Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο και το όλο σχέδιο ξεχάστηκε.

Τη δεκαετία του ΄80, ένα μέρος της ταινίας ανακαλύφθηκε σε  σκουριασμένο δοχείο από έναν αμερικανό ερευνητή. Στην ημιτελή εκδοχή του προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1984 και την επόμενη χρονιά από το Αμερικανικό PBS, με τον τίτλο «Memory of the Camps». Ήταν όμως σε κακή ανάλυση και έλειπε η έκτη μπομπίνα της ταινίας.

Τώρα η ταινία θα προβληθεί σύντομα στην βερσιόν που ο Χίτσκοκ, ο Μπερνστάιν και οι υπόλοιποι συντελεστές την ήθελαν. Το Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο προχώρησε σε ψηφιακή αποκατάσταση του φιλμ, προσθέτοντας και υλικό από την έκτη μπομπίνα που είχε χαθεί.

Η επαφή του Χίτσκοκ με αυτή την ταινία για το Ολοκαύτωμα είχε βαθιά επίδραση στο έργο του, παρότι είχε το ρόλο του βασικού «συμβούλου» σε αυτό το εγχείρημα και όχι του σκηνοθέτη. Δεν θα μάθουμε ποτέ ακριβώς σε ποιο βαθμό ήταν η συμβολή του στο φιλμ, αν και φαίνεται βέβαιο, ότι οι ιδέες του για το πώς θα έπρεπε να δομηθεί, πρέπει να αξιοποιήθηκαν.