Who is who: Γούντι Αλεν

who-is-who-gounti-alen

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 06 ΜΑΙΟΥ 2011

Ο Γούντι Άλεν και εάν γέρασε δεν έχασε το χιούμορ του, ούτε το ταλέντο του να προσελκύει τα φώτα της δημοσιότητας. Σε λίγες μέρες όλοι θα συζητούν για τη νέα του ταινία στις Κάννες.

Ο Άλεν Στιούαρτ Κόνιγκσμπεργκ ή όπως έγινε ευρύτερα γνωστός με το καλλιτεχνικό του όνομα, ο Γούντι Άλεν, γεννήθηκε το 1935 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης από μια δυσλειτουργική, εβραϊκή οικογένεια. Αυτός και η αδελφή του Λέτι δεν έζησαν μια ανέμελη παιδική ηλικία εξαιτίας των συχνών οικογενειακών διενέξεων. Ο Γούντι Άλεν είχε μια θυελλώδη σχέση με την μητέρα του . Μάλλον χάρη σε αυτή ξάπλωνε στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή επί τριάντα χρόνια. Ήταν αγόρι ακόμη όταν ανακάλυψε το ταλέντο του στα ταχυδακτυλουργικά κόλπα και το κλαρινέτο, δύο αγαπημένα του χόμπι, μέχρι και σήμερα.

Στην εφηβεία του άρχισε να φλερτάρει με το λαμπερό κόσμο του θεάματος. Σε ηλικία 15 ετών έγραφε ανέκδοτα για μια τοπική εφημερίδα και κέρδιζε πολύ καλό μισθό και αργότερα έδινε τα χιουμοριστικά του κείμενα σε talk shows. Ένιωθε όμως ότι η δουλειά του πήγαινε χαμένη και σταδιακά άρχισε να παίζει ο ίδιος τα κείμενά του σε stand up παραστάσεις, καθιερώνοντας την περσόνα του άχαρου διανοούμενου, παρότι στις πρώτες εμφανίσεις του ένιωθε τρομερά αμήχανα μπροστά στο κοινό. Παρακολούθησε μαθήματα κινηματογράφου και επικοινωνίας στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

Ένας ηθοποιός που ήθελε να παίζει στις...ταινίες του

Το ταλέντο του στο σενάριο άρχισε σταδιακά να αναγνωρίζεται: ο Γουόρεν Μπίτι τον προσέλαβε να ξαναγράψει το σενάριο της ταινίας «What’s new pussycat» (1965) και να παίξει ένα μικρό ρόλο στο φιλμ. Κατά τη διάρκεια της παραγωγής ανακάλυψαν ότι ο αθεόφοβος Γούντι είχε δώσει καλύτερες και περισσότερες ατάκες στο δικό του ρόλο. Έξαλλος ο Γουόρεν Μπίτι αποχώρησε από το εγχείρημα και τον αντικατέστησε ο Πίτερ Σέλερς, ο οποίος διεκδίκησε δυναμικά «το φιλέτο» του σεναρίου. Το χρήσιμο συμπέρασμα που έβγαλε ο Γούντι Άλεν από όλη αυτή την περιπέτεια ήταν ότι δεν μπορούσε να εργαστεί σε ένα φιλμ χωρίς να έχει τον ολοκληρωτικό έλεγχο της παραγωγής του.

Θεωρητικά το πρώτο του βήμα στη μεγάλη οθόνη έγινε με το «What’s up , tiger Lily?», όταν (μαζί με τον παιδικό του φίλο Μίκι Ρόουζ ) άλλαξε τα φώτα σε μια ιαπωνική κατασκοπική περιπέτεια, βάζοντας τους ήρωές του να ψάχνουν για μια μυστική συνταγή. Το πραγματικό όμως σκηνοθετικό του ντεμπούτο έγινε με το ψευδοντοκιμαντέρ «Πάρε τα λεφτά και τρέχα» (1969), στο οποίο, επηρεασμένος από τους αδελφούς Μαρξ, υποδύεται έναν αποτυχημένο κλέφτη. Έκτοτε γράφει, σκηνοθετεί και πολλές φορές πρωταγωνιστεί στις ταινίες του, ενώ παραμένει ένας από τους πιο παραγωγικούς δημιουργούς στον κινηματογράφο.

Ο θρύλος του «Νευρικού εραστή»

Από το 1971-1975 ο Γούντι Άλεν συνεργάστηκε με άλλους σεναριογράφους , σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε σε μια σειρά γνωστών ταινιών όπως τις «Μπανάνες», «Τα πάντα γύρω από το σεξ»)» κ.τ.λ.

Σημείο αναφοράς για τη σύγχρονη, ρομαντική κωμωδία θεωρείται η κλασική πλέον ταινία του «Νευρικός εραστής» με την Νταϊάν Κίτον που τιμήθηκε με τέσσερα Όσκαρ το 1977(μεταξύ των οποίων πρώτου γυναικείου ρόλου και καλύτερης ταινίας) και συμπεριλήφθηκε στις εκατό καλύτερες κωμωδίες του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου.

Στις πιο αντιπροσωπευτικές δουλειές του συγκαταλέγεται και το ασπρόμαυρο «Μανχάταν» (1979) ένας πραγματικός ύμνος στην αγαπημένη του Νέα Υόρκη που εστιάζει στην περίεργη σχέση του μεσήλικα Ισάακ (Γούντι Άλεν) με την 17χρονη Τρέισι (Μάριελ Χέμινγουεϊ).

Ανάμεσα στις πιο γνωστές κωμωδίες του «Νευρικός εραστής» και «Μανχάταν», ο Άλεν πρόλαβε να μας δώσει και το πιο σκοτεινό «Ιnteriοrs» (1978) φόρο τιμής στον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν που τον θαύμαζε ιδιαίτερα: τρεις αδελφές (Νταϊάν Κίτον, Ζεραλντίν Πέιτζ και Κριστίν Γκρίφιθ) έρχονται αντιμέτωπες με το αναπάντεχο διαζύγιο των γονιών τους. Ανάλογες επιρροές του Μπέργκμαν οι κριτικοί έχουν αναγνωρίσει και στις ταινίες του «September» και «Another woman», ενώ πολλοί θεωρούν ότι το «Radio days» έχει τις ρίζες του στο «Άμαρκορντ» του Φεντερίκο Φελίνι.

Σε πολλές ταινίες του Γούντι Άλεν μια λεπτή γραμμή διαχωρίζει το κωμικό από το τραγικό και χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα φιλμ του «Η Χάνα και οι αδελφές της» (1986) και «Απιστίες και αμαρτίες» (1989).

Ο Γούντι Άλεν και το κόκκινο χαλί των Όσκαρ

Με ασπρόμαυρες πινελιές σκιαγραφεί έναν ύμνο στο γερμανικό εξπρεσιονισμό στην ταινία του «Σκιές και ομίχλη» (1992). Ωστόσο οι κριτικοί εκτίμησαν ιδιαίτερα το δράμα του «Παντρεμένα ζευγάρια» (1992) που έλαβε δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ, για πρωτότυπο σενάριο και βραβείο δεύτερου γυναικείου ρόλου για την Τζούντι Ντέιβις. Η επιστροφή της Νταϊάν Κίτον πραγματοποιείται στους «Μυστηριώδεις φόνους στο Μανχάταν» (1993) με συμπρωταγωνίστρια την Αντζέλικα Χιούστον.

Ο Γούντι Άλεν ωστόσο ακολουθεί και πάλι το μονοπάτι των πιο ελαφρών κωμωδιών, γυρίζοντας ταινίες όπως το «Σφαίρες πάνω από το Μπρόντγουεϊ» που του χάρισε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ σκηνοθεσία αλλά και το μιούζικαλ «Όλοι λένε σε αγαπώ» (1996). Με την «Ακαταμάχητη Αφροδίτη» αποσπά και πάλι ένα βραβείο της Ακαδημίας για τη Μίρα Σορβίνο. Δεν λείπουν όμως και οι πιο δραματικοί τόνοι όπως στο έργο του «Διαλύοντας τον Χάρι» (1997). Το 2005 ενθουσιάζει και πάλι κοινό και κριτικούς με το «Match point» και πρωταγωνίστρια την Σκάρλετ Γιόχανσον. Ο Γούντι Άλεν θεωρεί ότι ανήκει στις καλύτερες δουλειές του και είναι υποψήφιος για Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου.

Το Λονδίνο βρίσκεται και πάλι στο στόχαστρο του φακού του με το «Scoop» (2006), ενώ η Σκάρλετ Γιόχανσον εμφανίζεται μαζί με τον Χιου Τζάκμαν. Στη βρετανική πρωτεύουσα ολοκλήρωσε και τα γυρίσματα της ταινίας «Το όνειρο της Κασσάνδρας» (2007).

Με το «Vicky Christina Barcelona» το ερωτικό γαϊτανάκι με τους Σκάρλετ Γιόχανσον Χαβιέ Μπαρδέμ και Πενέλοπε Κρουζ που ενορχηστρώνει ο Γούντι Άλεν φέρνει το Όσκαρ του δεύτερου γυναικείου ρόλου στην Πενέλοπε Κρουζ. Από τα αγαπημένα του θέματα, ο συζυγικός βίος, επανέρχεται και στις πιο πρόσφατες δουλειές του όπως στο «Θα συναντήσεις έναν ψηλό, μελαχρινό άντρα» (2010).

Στο φετινό φεστιβάλ των Καννών το ενδιαφέρον στρέφεται και πάλι στον Γούντι Άλεν, εφόσον στην ταινία του «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» θα εμφανιστεί ως γκεστ σταρ η πρώτη κυρία της Γαλλίας, η Κάρλα Μπρούνι Σαρκοζί. Όπως καταλαβαίνετε, τα φλας θα πάνε σε αυτή και όχι στο υπόλοιπο πρωταγωνιστικό καστ δηλαδή τους Άντριεν Μπρόντι, Μάικλ Σιν και Μαριόν Κοτιγιάρ.

Ενδεικτική φιλμογραφία:

«Μεσάνυχτα στο Παρίσι» (2011), «Θα συναντήσεις έναν ψηλό μελαχρινο άντρα» (2010), «Vicky Cristina Barcelona» (2008), «Το όνειρο της Κασσάνδρας» (2007), «Scoop» (2006), «Μatch point» (2005), «Μελίντα και Μελίντα» (2004), «Έρωτας και τίποτα άλλο» (2003), , «Παίζοντας στα τυφλά» (2002), «Η κατάρα του πράσινου σκορπιού» (2001), «Picking up the pieces» (2000), «Small time» (2000), «Σweet and lowdown» (1999), «Διασημότητες» (1998), «Διαλύοντας τον Χάρι» (1997), «Όλοι λένε σε αγαπώ» (1996), «Ακαταμάχητη Αφροδίτη» (1995), «Κατάσκοποι κατά λάθος» (1994), «Σφαίρες πάνω από το Μπρόντγουεϊ» (1994), «Μυστηριώδεις φόνοι στο Μανχάταν» (1993), «Husbands and wifes» (1992), «Σκιές και ομίχλη» (1992), «Scenes from a mall» (1991), «Crimes and misdemeanors» (1989), «Νew York stories» (1989), «Αnother woman» (1988), «King Lear» (1987), «September» (1987), «Radio days» (1987), «Η Χάνα και οι αδελφές της» (1986), «The purple rose of Cairo» (1983), «Σεξοκωμωδία θερινής νύχτας» (1982), «Stardust memories» 91980), «Μανχάταν» (1979), «Ιnteriors» (1978), «Ο νευρικός εραστής» (1977), «Ο υπναράς» (1973), «Τα πάντα γύρω από το σεξ» (1972), «Play it again Sam» 91972), «Μπανάνες» (1971), «Μen of crisis: Τhe Harvey Wallinger Story» (1971), «Πάρε τα λεφτά και τρέχα» (1969), «Casino Royale» (1967, «What’s up Tiger Lili?», (1967).