Η βραβευμένη με Όσκαρ αγγλίδα ηθοποιός, Έλεν Μίρεν, την οποία όλοι θαυμάσαμε ως βασίλισσα Ελισάβετ, μετράει στα 66 της χρόνια, 45 χρόνια καριέρας στη μεγάλη οθόνη και δεκάδες βραβεία που τιμούν το ταλέντο της.

Η Έλεν Λύντια Μιρόνοφ, όπως είναι το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στο Δυτικό Λονδίνο, από πατέρα ρωσικής καταγωγής και μητέρα αγγλίδα. Ήταν το δεύτερο από τα 3 αδέλφια και μεγάλωσε στο Έσεξ. Από τα σχολικά της κι όλας χρόνια το θέατρο είχε μπει στη ζωή της με τις συμμετοχές της σε διάφορες παραστάσεις, ενώ μόλις τέλειωσε το σχολείο ξεκίνησε σπουδές New College of Speech and Drama στο Λονδίνο.

Στα 18 της έκανε οντισιόν για το Εθνικό Θέατρο Νεολαίας, όπου και έγινε δεκτή και μέχρι τα 20 είχε ήδη παίξει σε σημαντικές παραστάσεις και ήταν η Κλεοπάτρα στο «Αντώνιος και Κλεοπάτρα» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, στο Old Vic του Λονδίνου. Η Μίρεν συνέχισε με το θέατρο κι έπειτα βρέθηκε στην Royal Shakespeare Company, σε διάφορες παραστάσεις, ενώ γενικότερα σε όλη της την καριέρα, το θέατρο έπαιξε σημαντικό ρόλο, αφού η Μίρεν συνέχισε την πορεία της σε αυτό όλα αυτά τα χρόνια και το 2009 πέρασε και από το αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου ερμηνεύοντας τη Φαίδρα του Ρακίνα.

Στον κινηματογράφο κάνει την πρώτη της εμφάνιση το 1966 στο «Press for time» σε βοηθητικό ρόλο χωρίς το όνομά της να εμφανίζεται στους συντελεστές και μετά την τηλεταινία «The Extravaganza of Golgotha Smuts», κάνει το ντεμπούτο της στον κινηματογράφο με το «Όνειρο θερινής νυκτός» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, σε σκηνοθεσία Πήτερ Χολ.

Η κινηματογραφική της πορεία

Αν και το θέατρο φαίνεται να αποτελεί μεγάλη αγάπη της ηθοποιού, μάλλον και ο κινηματογράφος δεν βρίσκεται πίσω στις προτιμήσεις της με δεκάδες ταινίες στο βιογραφικό της από τη δεκαετία του ’60 μέχρι και σήμερα.

Μετά από διάφορους μικρούς και μεγαλύτερους ρόλους στον κινηματογράφο, αλλά και σε τηλεοπτικές σειρές, η Μίρεν το 1973 συνεργάζεται με τον σκηνοθέτη Λίντσεϊ Άντερσον στο «Ένας τυχερός άνθρωπος» όπου πρωταγωνιστεί ο Μάλκολμ Μακ Ντάουελ. Η ταινία ήταν υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα και η Μίρεν είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί με έναν μεγάλο σκηνοθέτη της εποχής, όπως και έναν αξιόλογο ηθοποιό. Η δεκαετία του ’70 την βρήκε κυρίως σε τηλεοπτικές σειρές, ενώ ο επόμενος κινηματογραφικός ρόλος έρχεται το 1976 ως Οφηλία στον «Άμλετ» του Σελεστίνο Κορονάντα και το 1979 με το «The quiz kid».

Το 1981 την βλέπουμε στο υποψήφιο για Όσκαρ «Εξκάλιμπερ» του Τζον Μπούρμαν, για την ιστορία του Βασιλιά Αρθούρου και το 1984 κερδίζει βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο Φεστιβάλ Καννών για την ερμηνεία της στο «Cal» του Πατ Ο’ Κόνορ, όπου υποδύεται μια καθολική γυναίκα που έχει χάσει τον άντρα της από τον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό, τώρα, όμως ερωτεύεται τον Καλ, ο οποίος είναι μέλος του Στρατού.

Την ίδια χρονιά πρωταγωνιστεί στο επιστημονικής φαντασίας και υποψήφιο για 5 Όσκαρ «2010», ενώ το 1985, πρωταγωνιστεί στις «Λευκές νύχτες» του Τέιλορ Χάκφορντ. Με τον Χάκφορντ γίνονται ζευγάρι, συζούν, αλλά θα παντρευτούν 12 χρόνια αργότερα, το 1997, παραμένοντας παντρεμένοι μέχρι και σήμερα. Πριν τον Χάκφορντ, η Μίρεν είχε σχέση με τον επίσης ηθοποιό, Λίαμ Νίσον.

Το 1986 βρίσκεται στο πλευρό του Χάρισον Φορντ και του νεαρού Ρίβερ Φοίνιξ στην «Ακτή του Κουνουπιού» του Πίτερ Γουάιαρ, ενώ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90, τη βρίσκουμε σε διάφορες τηλεοπτικές σειρές και ταινίες τηλεοπτικές ή κινηματογραφικές, όπως το «Bethune: the making of a hero» το 1990 με τον Ντόναλντ Σάδερλαντ, το «Εκεί που οι άγγελοι φοβούνται να διαβούν» με την Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, το «Prince of Jutland» του Γκάμπριελ Άξελ το 1994 με τον Κρίστιαν Μπέιλ και τον Γκάμπριελ Μπερν κ.ά. Την ίδια χρονιά κερδίζει την πρώτη της υποψηφιότητα για Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου, ως Βασίλισσα Σάρλοτ στο «The madness of King George».

Το 1995 και 1996, η σειρά τηλεταινιών «Prime Suspect» την κάνει πιο γνωστή και αναγνωρίσιμη, μέσα από το ρόλο της ως ντετέκτιβ Τζέιν Τένισον, ενώ το ’96 συνεργάζεται με τον σκηνοθέτη Τέρι Τζορτζ στο «Some mother’s son», το οποίο είναι βασισμένο στην απεργία πείνας που έγινε το 1981 σε μια βρετανική φυλακή, με τον Μπόμπι Σαντς, έναν από τους ηγέτες του ΙΡΑ και κρατούμενο της φυλακής, να οδηγεί τους κρατούμενους σε διαμαρτυρία για την μεταχείριση των φυλακισμένων του ΙΡΑ.

Το 1999 πρωταγωνιστεί ως κυρία Τίνγκλ, καθηγήτρια Ιστορίας, στο «Teaching Mrs. Tingle», η οποία, όμως, χαλάει τα σχέδια της μαθήτριας... Κέιτι Χολμς. Η ταινία αυτή είναι μια από τις αγαπημένες της Μίρεν, όπως έχει δηλώσει η ίδια, ίσως γιατί την αφήνει να ξεσκεπάσει μια διαφορετική της πλευρά στο υποκριτικό της ταλέντο.

Το 2001 κάνει μια σκηνοθετική απόπειρα με το «Happy Birthday» και την ίδια χρονιά ο ρόλος της στο «Gosford park» θα την οδηγήσει στη δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου.

Τα «Κορίτσια ημερολογίου» της χαρίζουν μια υποψηφιότητα Χρυσής Σφαίρας για τον ρόλο της ως Κρις, μέλος γυναικείου τοπικού συλλόγου που έχει την ιδέα ενός ημερολογίου με... αποκαλυπτικές φωτογραφίες όλων των γυναικών-μελών του συλλόγου, με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για το νοσοκομείο της πόλης.

Το 2004 βρίσκεται στο πλευρό του Ρόμπερτ Ρέντφορντ και του Γουίλεμ Νταφόε στο θρίλερ μυστηρίου «Το ξέφωτο», ενώ το 2007 μπαίνει σε... δράση με τον Νίκολας Κέιτζ και την Νταιάν Κρούγκερ στο «Στα ίχνη του Χαμένου θησαυρού». Δύο χρόνια μετά, βρίσκεται στο ίδιο καστ με τον Ράσελ Κρόου και τον Μπεν Άφλεκ, στο «State of play» του Κέβιν Μακ Ντόναλντ. Λίγο αργότερα, μέσα στο 2009, η Μίρεν είναι και πάλι υποψήφια για Όσκαρ στον «Τελευταίο σταθμό» του Μάικλ Χόφμαν, όπου συμπρωταγωνιστεί με τον Κρίστοφερ Πλάμερ, τον Πολ Τζιαμάτι και τον Τζέιμς Μακ Αβόι.

Το 2010 πρωταγωνιστεί στην υποψήφια για Όσκαρ «Καταιγίδα» της Τζούλι Τέιμορ, ενώ λίγο νωρίτερα συνεργάζεται με τον σκηνοθέτη σύζυγό της στο «Love Ranch». Μέσα στην ίδια χρονιά συναντιέται με τον Μπρους Γουίλις και τον Μόργκαν Φρίμαν στο «Red», ενώ πρόσφατα την απολαύσαμε στο θρίλερ «Το χρέος» του Τζον Μάντεν, μαζί με τους Τομ Γουίλκινσον, Σαμ Γουόρθινγκτον κ.ά.

Η... βασίλισσα Μίρεν

Οι βασιλικοί ρόλοι φαίνεται πως της ταιριάζουν, αφού δεν είναι και λίγες οι φορές που την έχουμε δει στη μεγάλη οθόνη ως βασίλισσα. Η πρώτη φορά ήταν το 1979 στον... τολμηρό «Καλιγούλα» του Τίντο Μπρας, με τον Μάλκολμ Μακ Ντάουελ και τον Πίτερ Ο’ Τουλ, όπου παρακολουθήσαμε τη ζωή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γάιου Καίσαρα Γερμανικού που έμεινε γνωστός στην ιστορία σαν Καλιγούλας. Η Μίρεν ερμήνευσε την τελευταία γυναίκα του, η ταινία υπήρξε, όμως, πολύ τολμηρή για την εποχή της και οι κριτικές ήταν βαρύτατες.

Το 1994 υποδύεται τη βασίλισσα Σάρλοτ, την πιστή και αφοσιωμένη σύζυγο του Γεωργίου του Γ’ στο «The madness of King George» κερδίζοντας υποψηφιότητα για Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου, αλλά και για δεύτερη φορά βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο Φεστιβάλ Καννών.

Την επόμενη χρονιά δανείζει τη φωνή της στη «Βασίλισσα του Χιονιού», το animation του Μάρτιν Γκέιτς και 3 χρόνια μετά δανείζει και πάλι τη φωνή της στη βασίλισσα και γυναίκα του Φαραώ Σέτι Α’ και μητέρα του Ραμσή Β’ στα κινούμενα σχέδια «Ο πρίγκιπας της Αιγύπτου».

Το 2005 την βρίσκουμε στην τηλεοπτική μίνι σειρά «Elizabeth I» ερμηνεύοντας την βασίλισσα Ελισάβετ Ι, κερδίζοντας βραβείο Emmy, όπως και Χρυσή Σφαίρα, ενώ την επόμενη χρονιά, ερμηνεύει τη βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ στο «Η βασίλισσα» του Στήβεν Φρίαρς, στα γεγονότα μετά το αυτοκινητιστικό δυστύχημα της πριγκίπισσας Νταϊάνα. Η Μίρεν δίνει μια από τις καλύτερες ερμηνείες της στην μέχρι τότε πορεία της και κερδίζει το Όσκαρ α’ γυναικείου ρόλου, που δεν είχε καταφέρει να έρθει στα χέρια της ακόμη.

Η Μίρεν έχει τιμηθεί από τη βασιλική οικογένεια με τον τίτλο DBE Dame Commander of the Order of the British Empire (τίτλος διάκρισης του ιπποτικού τάγματος).

Ενδεικτική φιλμογραφία: «A midsummer night’s dream» (1968), «Age of consent» (1969), «Colpo rovente» (1970), «Herostratus» (1970), «Miss Julie» (1972), «Savage Messiah» (1972), «O lucky man!» (1973), «Hamlet» (1976), «The quiz kid» (1979), «Caligola» (1979), «Hussy» (1980), «The fiendish plot of Dr. Fu Manchu» (1980), «The long good Friday» (1980), «Excalibur» (1981), «Cal» (1984), «2010» (1984), «White nights» (1985), «The mosquito coast» (1986), «Heavenly pursuits» (1987), «Pascali’s island» (1988), «When the whales came» (1989), «The cook the thief his wife and her lover» (1989), «Bethune: the making of a hero» (1990), «The comfort of strangers» (1990), «Where angels fear to tread» (1991), «The hawk» (1993), «Prince of Jutland» (1994), «The madness of King George» (1994), «Some mother’s son» (1996), «Critical care» (1997), «Teaching Mrs. Tingle» (1999), «Greenfingers» (2000), «The pledge» (2001), «No such thing» (2001), «Last orders» (2001), «Gosford park» (2001), «Calendar girls» (2003), «The clearing» (2004), «Raising Helen» (2004), «Shadowboxer» (2005), «The Queen» (2006), «National treasure: book of secrets» (2007), «Inkheart» (2008), «State of play» (2009), «The last station» (2009), «Love Ranch» (2010), «The debt» (2010), «The tempest» (2010), «Brighton rock» (2010), «Red» (2010), «Arthur» (2011).