Πριν ξεκινήσει τις εμφανίσεις της στο Half Note, η Σαβίνα Γιαννάτου μίλησε στο click@Life για την αγάπη της στην ethnic μουσική, τη συνεργασία της με ξένους καλλιτέχνες, την πειραματική μουσική της διάθεση και τα… παραμύθια που αγαπά ιδιαίτερα.

Με τον τίτλο «voices from Heaven», δύο κορυφαίες γυναικείες φωνές της σύγχρονης μουσικής, η Σαβίνα Γιαννάτου και η Maria Joao συναντιούνται από τις 7 μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου στο Half Note, σε ένα δημιουργικό πρόγραμμα που απλώνεται σε ένα ευρύ μουσικό φάσμα και διαπερνά τις ..ετικέτες!

Η Maria Joáo, η επωνομαζόμενη και «Vocal Queen of Portugal», είναι μία παγκόσμια καλλιτέχνιδα με παρουσίες στα μεγαλύτερα Concert Halls του κόσμου.

Η Σαβίνα Γιαννάτου από την άλλη – μία από τις κορυφαίες φωνές της χώρας μας - έχει ήδη μια τεράστια διαδρομή στο τραγούδι που εκτείνεται από το έντεχνο, το αναγεννησιακό, το μεσαιωνικό και φτάνει στο παραδοσιακό και την Μεσόγειο, πάντα σε εξαιρετική σχέση με το πειραματικό στοιχείο και την έντονα διαπολιτισμική χροιά. Πριν ξεκινήσει τις εμφανίσεις της στο Half Note, η Σαβίνα μίλησε στο click@Life.

Θα συναντηθείτε στη σκηνή του Half Note με μια παγκόσμια καλλιτέχνιδα της σύγχρονης jazz. Πώς προέκυψε η μεταξύ σας συνεργασία;

Πέρυσι τραγουδούσε στο Half Note. Είχα πάει να την ακούσω απλώς, αλλά η ιδέα πρόεκυψε τότε από τον Θράσσο Ειρήνη που συνεργάζεται με τον χώρο. Θεώρησε ότι ο τρόπος που τραγουδάμε και που αντιμετωπίζουμε τις διασκευές τραγουδιών έχει κοινά στοιχεία, άρα θα είχε και ενδιαφέρον η συνεργασία μας. Ήμουν απολύτως σύμφωνη, γιατί η Μαρία Ζοάο μου αρέσει εδώ και χρόνια. Την είχα πρωτοακούσει σε δίσκο βινυλίου, στο ντουέτο με την Άκι Τακάσε -μια ιδιαίτερα ευρηματική πιανίστα- και είχα εντυπωσιαστεί πολύ κι απ’ τις δυο τους.

Έχετε συνεργαστεί με αρκετούς ξένους καλλιτέχνες. Τι κοινό και τι διαφορετικό αντιμετωπίζετε στις αντιλήψεις σας κατά την κοινή σας συνεργασία;

Πολλά κοινά και πολλά διαφορετικά μπορεί να υπάρχουν. Οι κώδικες συχνά είναι κοινοί, αλλά πάντα υπάρχουν ιδιαιτερότητες αναλογα με τον μουσικό χώρο και την χώρα. Καλό είναι να καταλαβαίνεις που βρίσκεσαι. Ποιά είναι τα ζητούμενα σε κάθε συνεργασία. Έχει ενδιαφέρον να βλέπεις πως διαμορφώνεται κανείς σε σχέση με το που ζει για να δημιουργήσει και να εκφραστεί και πως εσύ μπορείς ή όχι να συνδιαλλαγείς μ’ αυτό.

Αγαπάτε πολύ την jazz -για την ακρίβεια τη free jazz. Τι σημαίνει για εσάς ως μουσικός τρόπος έκφρασης;

Έχω σχέση με την free jazz, που είναι ένα διαφορετικό είδος από τη jazz. Στη free jazz δεν πρέπει να ακολουθείς τις jazz κλίμακες στους αυτοσχεδιασμούς, δεν έχεις καν ρεπερτόριο τραγουδιών, μόνο αυτοσχεδιάζεις. Τα τελευταία χρόνια αποκαλείται απλώς «free music». Μου αρέσει η jazz, για να την ακούω, αλλά όχι για να την τραγουδώ. Είναι πιο ανοιχτή στο θέμα της αρμονίας, άρα και λιγότερο προβλέψιμη, απ’ ότι η ροκ ή η ποπ για παράδειγμα. Μπορεί να γίνει και ιδιαίτερα περίπλοκη βέβαια, ακριβώς επειδή είναι ανοιχτή σε διαφορετικές «λύσεις» όσον αφορά το που πάει μια μελωδία σε σχέση με το αρμονικό υπόβαθρο. Μέσα απ’ αυτήν την δυνατότητα έφτασε να δημιουργηθεί η free jazz. Επίσης, οι μελωδίες συγκεκριμένων και γνωστών κομματιών μέσα στα χρόνια αλλάζουν και κρατιούνται ανέπαφες μόνο οι καταλήξεις τους κι έτσι αναγνωρίζει κανείς το κομμάτι. Μου αρέσει αυτή η ελευθερία. Ακούς ένα τραγούδι από τον Σινάτρα, και μετά από την Μπίλλυ Χόλιντεϊ και είναι η μέρα με την νύχτα.

Η μουσική σας πορεία εκτείνεται από το έντεχνο, το αναγεννησιακό, το μεσαιωνικό και φτάνει στο παραδοσιακό τραγούδι και τη Μεσόγειο. Τι από όλα αυτά αγαπάτε και σας εκφράζει περισσότερο;

Δεν ξέρω πόσο μπορώ να τα διαχωρίσω. Κατά καιρούς αισθάνομαι πιο κοντά στο ένα ή στο άλλο είδος. Υπάρχουν φορές που αναρωτιέμαι τι νόημα έχει να τραγουδώ σε ξένες γλώσσες για παράδειγμα ή παραδοσιακά τραγούδια χωρίς να είμαι μια τυπικά παραδοσιακή φωνή κλπ. Αυτό όμως, μου δίνει μεγάλη δυνατότητα επιλογών. Απ’ την άλλη, μέσω της ελληνικής γλώσσας μπορώ να εκφράσω πιο προσωπικά συναισθήματα, άρα και με το έντεχνο ελληνικό τραγούδι. Η κάθε λέξη, η κάθε συλλαβή είναι φορτισμένη, τίποτα δεν είναι άγνωστο και ουδέτερο. Θέλω να πω τελικά, ότι με το κάθε είδος εκφράζονται άλλες ανάγκες κάθε φορά, που όλες είναι όμως, πραγματικές.

Έχετε ιδιαίτερα έντονη διαπολιτισμική χροιά στη μουσική σας. Σας έχουμε ταυτίσει σχεδόν με τη «μουσική του κόσμου». Τι σημαίνει για εσάς διαπολιτισμικότητα και γιατί έχετε επιλέξει να είναι παρούσα στη μουσική σας;

Η πολυχρωμία των μελωδιών και των ηχοχρωμάτων είναι κάτι που με κινητοποιεί ιδιαίτερα για να κάνω αυτό που κάνω τόσο καιρό. Μου αρέσουν οι μεταμορφώσεις στη φωνή, στην διάθεση κι αυτό όταν γίνεται μέσα στην ίδια συναυλία είναι πολύ ενδιαφέρον και για μένα και για το κοινό. Αυτό είναι πολύ πιο εύκολο μέσα από τις διαφορετικές γλώσσες, από τα τραγούδια διαφορετικών χωρών και τον τρόπο που τραγουδιούνται. Αλλιώς προφέρονται και άλλα χρώματα παίρνει η φωνή, μιλώντας ή τραγουδώντας άλλες γλώσσες σε δικές τους μελωδίες και ρυθμούς.

Πόσο εύκολο είναι να ενσωματώνετε στοιχεία άλλων πολιτισμών και κουλτούρας στη δική σας μουσική φιλοσοφία;

Νομίζω η εποχή που ζούμε μας δίνει αυτή την ελευθερία. Με κάποιο τρόπο όλα ταιριάζουν με όλα, έχουν πέσει πολλά στεγανά που αφορούσαν το τι πρέπει και το τι όχι στην τέχνη. Άρα πολλά που μοιάζανε παράταιρα, τώρα μπορούν να συνυπάρξουν. Μέσα σ’ αυτή τη λογική είναι εύκολο να ενσωματώνεις παραδοσιακά με ό,τι αλλά στοιχειά μέσα σ’ ένα ρεπερτόριο μουσικό.

Ανανεώνετε συνέχεια τις μουσικές σας προτάσεις και δεν φοβάστε τον πειραματισμό. Πιστεύετε ότι αυτό λείπει από τη σύγχρονη μουσική δημιουργία;

Ο πειραματισμός ποτέ δεν ενθαρρύνθηκε και δεν προβλήθηκε από τα κυρίαρχα μέσα προώθησης της δημιουργίας. Σε όλες τις εποχές το «καινούργιο» συναντάει εμπόδια, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Άρα και σήμερα ό,τι καινούργιο δεν βγαίνει εύκολα στο φως, θέλει να ψάξεις που βρίσκεται. Είναι λογικό. Κι εγώ παίζω ανάμεσα στο «καθιερωμένο» και το «καινούργιο». Δεν είναι εύκολο να ακολουθείς έναν σκληρό, δύσκολο και ίσως μοναχικό δρόμο συνέχεια. Και πολλές φορές μοιάζει και χωρίς νόημα. Όλοι μας λίγο πολύ αναρωτιόμαστε σ’ αυτήν τη δουλειά, αν αξίζουμε, που απευθυνόμαστε, γιατί έτσι κι όχι αλλιώς κλπ κλπ..Ειδικά όταν πας να πειραματιστείς νοιώθεις από ξεκρέμαστος έως γελοίος. Πρέπει να σου είναι μεγάλη ανάγκη εσωτερική για να συνεχίσεις να το κάνεις.

Τι σας εμπνέει στο τραγούδι σας;

Αν εννοείτε τι με εμπνέει για να τραγουδώ, είναι σε μεγάλο βαθμό τα παραμύθια. Φτιάχνεις κόσμους με τη φωνή, όπως άλλοι με την ζωγραφική ή με τον χορό. Κόσμους που σε μεταφέρουν άλλου. Αυτή η δημιουργία του άλλου ίσως είναι η έμπνευση. Αυτό εννοώ «παραμύθια».

Πώς βιώνετε την σημερινή κατάσταση ως καλλιτέχνιδα;

Λιτά. Τι άλλο να πω. Και μη χειρότερα.

Υπάρχει κάτι στο οποίο να ελπίζετε και να βλέπετε με αισιοδοξία το μέλλον;

Ελπίζω να μάθουμε να ανοίγουμε τα αυτιά και τα μάτια μας και να πάψουμε να ζούμε με παρωπίδες. Πολλά που μας συμβαίνουν τωρα έχουν να κάνουν μ’ αυτό. Ο τρόπος που ψηφίζουμε, που διαλέγουμε, που αποφασίζουμε, πόσες φορές είμαστε ο εαυτος μας μ’οσα κανουμε και όχι αυτό που είθισται, που θα έπρεπε, που μάθαμε από άλλους...

Πληροφορίες: Half Note, Τριβωνιανού 17, Μετς, 210 9213310, www.halfnote.gr , www.ticketnet.gr , www.viva.gr . Είσοδος 15, 20 και 25 ευρώ, Τετάρτη-Σάββατο στις 10.30 μ.μ., Κυριακή στις 9 μ.μ.

ΒΑΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

[email protected]