Η πολυτάλαντη Φένια Παπαδόδημα, εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Half Note με το νέο της project Delos και μιλά στο click@Life για τα τραγούδια της, το πολυπρόσωπο ταλέντο της και τη σύγχρονη αντίδρασή της.

Η Φένια Παπαδόδημα -ηθοποιός, σκηνοθέτιδα και τραγουδίστρια- εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Half Note και παρουσιάζει το νέο της project Delos βασισμένο σε δικά της τραγούδια, στις 24 και 25 Απριλίου, στο πλαίσιο του Δεκαήμερου Ελληνικής Τζαζ.

Λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του Half Note, μίλησε στο click@Life για τα τραγούδια, τους στίχους της, τις επιρροές της αλλά και την σύγχρονη αντίδρασή της

Έχεις να επιδείξεις δράση ως ηθοποιός, ως σκηνοθέτιδα αλλά και ως τραγουδίστρια. Τι από όλα αυτά σε χαρακτηρίζει περισσότερο και με τι από όλα προτιμάς να καταπιάνεσαι;

Αν και η βασική μου παιδεία είναι θεατρική και μουσική, μου αρέσει να εφευρίσκω νέους τρόπους αφήγησης, μελετώντας συνεχώς καινούργιους κώδικες. Αν θα θέλαμε να βάλουμε μία «ετικέτα» στην περίπτωση μου, νομίζω ότι το πιο σωστό θα ήταν «μία ηθοποιός–μουσικός που τραγουδάει».

Είναι η πρώτη φορά που ανεβαίνεις στη σκηνή του Half Note -έναν χώρο ταυτισμένο με την τζαζ. Ποιο είναι το κοινό σημείο της τζαζ με τη μουσική που θα παρουσιάσεις;

Τζαζ ονομάζεται η μουσική που διαρκώς εξελίσσεται αφομοιώνοντας νέα στοιχεία, θέτει νέους κανόνες για να τους αναιρέσει με μία απλή κίνηση. Με δυο λόγια είναι ένας ελεύθερος χώρος πειραματισμού και ουσιαστικής δημιουργίας. Αυτή ακριβώς, ήταν και η δική μας μουσική προσέγγιση για το «Delos project».

Πες μας λίγα λόγια για το project αυτό.

Τα περισσότερα τραγούδια του Delos Project γράφτηκαν την ίδια περίοδο στο Παρίσι και μιλούν για συναντήσεις που συμβαίνουν σ’ ένα χρόνο διαφορετικό. Αυτόν τον χρόνο τον βιώνουμε σε περιόδους επώδυνες, όπου στην κυριολεξία μεταμορφωνόμαστε, όπως η πεταλούδα που βγαίνει από το κουκούλι. Όπως λέει η Bjork, τότε είναι που έρχεται «βοήθεια» από πηγές που δεν γνωρίζαμε, με τρόπους που δεν περιμέναμε ή δεν είχαμε ποτέ φανταστεί. Και καταλαβαίνουμε ότι «All is full of love»… Όλα τα τραγούδια του «Delos project» μιλούν για τη δύναμη που έρχεται μερικές φορές και μας σπρώχνει ν’ αλλάξουμε, να ξαναγεννηθούμε, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται αυτό. Νομίζουμε ότι έρχεται απ’ έξω αλλά υπήρχε πάντα μέσα μας. Είναι η Δήλος. Αυτή που φανερώνεται.

Το «Delos project» έχει πολλά ανατολίτικα και αφρικανικά χρώματα. Από πού άντλησες την έμπνευσή σου; Τι σου κέντρισε το ενδιαφέρον για να γράψεις αυτή τη μουσική, αλλά και τι σε εμπνέει γενικότερα;

Έχοντας γράψει τους στίχους και συνθέσει το μουσικό διάγραμμα για τα τραγούδια του Delos, μέσα απ’ τις μουσικές επιρροές που είχα τα τελευταία χρόνια (την τζαζ, τη μουσική από το Μάλι, την ινδική και την βυζαντινή μουσική) και χρησιμοποιώντας τη φωνή αυτοσχεδιαστικά, εμπιστεύτηκα στο Γιώργο Παλαμιώτη, κάτι περισσότερο από μία απλή ενορχήστρωση. Του εμπιστεύτηκα τη μουσική σκηνοθεσία των τραγουδιών. Μέσα από τη χρόνια συνεργασία μας -ξεκινώντας από το σχήμα «Έλευσις»- έχουμε αποκτήσει έναν κοινό κώδικα αντίληψης και εφαρμογής όλων αυτών των διαφορετικών επιρροών.

Το μπλουζ που ταξίδεψε από το Μάλι στην Αμερική κι εξελίχτηκε όπως και η τζαζ, οι αφρικανικοί ρυθμοί που για πολλά χρόνια αποτελούν αντικείμενο μελέτης για εμάς, η ελληνική παραδοσιακή και η ινδική καρνατική μουσική, αλλά και άλλες σπάνιες πηγές έμπνευσης και ιδιαίτεροι καλλιτέχνες, μας έχουν δώσει τα φώτα τους κατά καιρούς, ώστε ν’ ανακαλύψουμε την δική μας αυθεντική προσέγγιση.

Επειδή είναι η πρώτη φορά που γράφω «τραγούδια» είναι πολύ σημαντικό ν’ αναφέρω όλους αυτούς που μου φανέρωσαν διαφορετικές οπτικές γωνίες της ίδιας ιστορίας, σίγουρα γιατί κάτι κοινό υπάρχει μαζί τους και γιατί κατάφεραν να βάλουν όλη τους τη ζωή σε στίχους. Είναι πολλοί και σίγουρα ξεχνώ αρκετούς...Rokia Traore, Omou Sangare, Bill Frisell, Peter Gabriel, Sheila Chandra, Daniel Lanois, Bjork, Laurie Anderson, Fatou, Susheela Raman, Bobby Mac Ferry...

Οι στίχοι των τραγουδιών μιλούν για τον χρόνο. Πώς αντιμετωπίζεις εσύ τον χρόνο;

H σχέση μου με το χρόνο είναι μία τέχνη την οποία μαθαίνω χρόνια τώρα και όταν καταφέρνω να την εξασκώ σωστά απολαμβάνω στιγμές ευλογίας, αληθινής ανάτασης ακόμα και μέσα στις χειρότερες συνθήκες, όπως συμβαίνει όλο και περισσότερο τον τελευταίο καιρό... Αυτό σημαίνει ότι έχω μάθει να δημιουργώ νοητούς χώρους ανάπαυσης, όπου βασιλεύει ένας χρόνος διαφορετικός, ο χρόνος της ησυχίας, της εσωτερικής σιωπής, της αληθινής ζωής, όπως την χαρακτηρίζω…

Πόσο αισιόδοξη είσαι σήμερα; Πώς αντιμετωπίζεις την καθημερινότητα και σε τι καλύτερο ελπίζεις;

Παραμένω απόλυτα αισιόδοξη και πιστεύω ότι αυτές οι δυσκολίες που βιώνουμε θ’ αποδειχτούν σύντομα ιδιαίτερα ευεργετικές για όποιον μπορεί να καταλάβει ποιο είναι το υπόβαθρο αυτών των κοινωνικών και πολιτικών ζυμώσεων. Μόνο στη θέα του αδιεξόδου μπορεί κανείς να ξυπνήσει και ν’ αντιληφθεί την προσωπική του ευθύνη σε όλα τα επίπεδα, αλλάζοντας έστω και σ’ ένα μικρό βαθμό τον εαυτό του.

Πως δρας-αντιδράς εσύ ως καλλιτέχνιδα σήμερα;

Σήμερα όσο ποτέ νιώθω ότι οφείλει ο κάθε καλλιτέχνης να επιστρέψει στην προσωπική, αυθεντική του σύσταση, δηλαδή στη γλώσσα αυτή που αυθόρμητα και μέσα από τα δικά του βιώματα γεννήθηκε σαν μέσο επικοινωνίας με το κοινό. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πατάει σε κώδικες που έχει μελετήσει ή ότι σταματάει να μορφώνεται. Σημαίνει όμως, ότι αποκτά το θάρρος του προσωπικού λόγου, κάτι που δεν είναι δεδομένο γιατί προϋποθέτει μία πιο πολύπλοκη εσωτερική διαδικασία έκφρασης από την απλή εκμάθηση και αφομοίωση μίας σειράς κανόνων… Έτσι αντιμετωπίζω την κάθε μέρα που έρχεται. Σαν μία απίστευτη ευκαιρία να μάθω κάτι ακόμα, να ακούσω, να εξελιχθώ.

Προσπαθώ όσο γίνεται να επιλέγω τις δουλειές που κάνω πληρώνοντάς το αρκετές φορές με πολλούς τρόπους. Αυτό όμως, που μέσα σ’ όλα αυτά τα χρόνια κατάφερα και που μου δίνει μία πολύ μεγάλη χαρά και σιγουριά, είναι ότι δεν έκανα ποτέ κάτι που δεν ήθελα για να πετύχω το σκοπό μου και ότι δεν ένιωσα υπόδουλη κανενός «συστήματος», και παρ’ όλα αυτά βρήκα τροφή μουσική, πνευματική, αλλά και πολλούς υπέροχους συνοδοιπόρους σ’ αυτόν τον δύσκολο δρόμο, αληθινούς φίλους.

Πληροφορίες: Half Note, Tριβωνιανού 17, Μετς, 210 9213310, www.halfnote.gr , στις 24-25 Απριλίου, είσοδος 15 ευρώ, στις 10.30 μ.μ.

Βάλια Κανελλοπούλου

[email protected]