Με αφορμή τον θάνατο του Βασίλη Αλεξάκη, θυμόμαστε δυο βιβλία του που είχαν κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Η μητρική γλώσσα

Τότε πήγα στο σαλόνι και άνοιξα τον τουριστικό οδηγό. ∆ιάβασα ότι στην είσοδο του ναού του Απόλλωνα που στέγαζε την Πυθία ήταν χαραγµένα γνωµικά των επτά σοφών, το «γνώθι σαυτόν», «το µηδέν άγαν», κι ότι ανάµεσά τους υπήρχε ένα γράµµα µόνο του, ξεκάρφωτο, το κεφαλαίο Ε, που το νόηµά του παραµένει άγνωστο. Έχει εµπνεύσει πολλές εικασίες, έλεγε ακόµη το κείµενο, αλλά καµία δεν κρίνεται πειστική. Η ανακάλυψη αυτή µε χαροποίησε, κι ίσως επειδή αισθανόµουν ότι την όφειλα στον υδραυλικό, έπαψα να του γκρινιάζω και δεν διαµαρτυρήθηκα όταν έσπασε µε µια αδέξια κίνηση τα δύο ποτήρια που στέγνωναν στον νεροχύτη. Το αίνιγµα του Ε µου έφερε στον νου τα προβλήµατα που θέτουν τα σταυρόλεξα. «Είναι οπωσδήποτε ένα πολύ δύσκολο πρόβληµα, αφού δεν είναι δεδοµένος ούτε ο ορισµός της λέξης, ούτε ο αριθµός των γραµµάτων που την αποτελούν».

– Βρες µου µια λέξη που ν’ αρχίζει από έψιλον, είπα στη Βαγγελιώ όταν επέστρεψε, κατά τη µία το πρωί.

– Εντελώς, είπε.

Ένα µυθιστόρηµα µε ηρωίδα την ίδια τη γλώσσα, ένα ταξίδι µαθητείας για τον έρωτα, την πατρίδα και τον θάνατο, µια στοχαστική περιδιάβαση στην ιστορία και στον πολιτισµό.

Γιατί τιτλοφόρησα αυτό το κείµενο «Πριν»; Κανονικά θα έπρεπε να το ονομάσω Μετά. Αλλά συµβαίνουν λίγα πράγµατα εδώ. Πού και πού ακούγεται το µετρό που περνάει: είναι η κυριότερη ψυχαγωγία µας. Το ακούµε πολύ αµυδρά. Σε ποια απόσταση περνάει; Στα εκατόν πενήντα µέτρα; Στα πεντακόσια µέτρα; Πόσος καιρός θα µας χρειαστεί για ν’ ανοίξουµε µια στοά τέτοιου µήκους; Το συζητάµε συχνά αυτό το θέµα. ∆ιακρίνουµε τη µέρα από τη νύχτα χάρη στον ήχο του µετρό. Όταν δεν το ακούµε για µεγάλο διάστηµα, υποθέτουµε ότι είναι νύχτα ή ότι οι οδηγοί κάνουν απεργία. Ακούµε επίσης το άνοιγµα και το κλείσιµο της καγκελόπορτας του νεκροταφείου.