Τρεις γυναίκες αποτυπώνουν τον κόσμο και «υψώνουν» τις εικαστικές τους δυνάμεις στο σύμπαν. Η Δρ. αστροφυσικής Ελένη Χατζηχρήστου, η βραβευμένη φωτορεπόρτερ Μάρω Κουρή και η εικαστικός, Δρ. ιστορίας της τέχνης ΑΣΚΤ, Ελένη Πολυχρονάτου, παρουσιάζουν μια μοναδική πολυδιάστατη έκθεση.

Ενώνοντας τα κοινά τους στοιχεία και τη διαφορετικότητά τους, οι τρεις συνεκθέτριες, μέλη του δικτύου FAM (Δίκτυο Γυναικών Καλλιτέχνιδων και Συγγραφέων από 25 χώρες της Μεσογείου), παρουσιάζουν τα έργα τους στην έκθεση με τίτλο «Εικόνες του κόσμου - Ψευδαισθήσεις του σύμπαντος», που περιλαμβάνει πολυπροβολές, εκθέσεις αστρονομικών εικόνων, φωτογραφίας, έργων ζωγραφικής, πρωτότυπες διαλέξεις για το κοινό και βραδινή αστροπαρατήρηση με τηλεσκόπια, και διοργανώνεται -υπό την αιγίδα του Τμήματος Πολιτισμού της Περιφέρειας Δωδεκανήσου- στο Γαλλικό Προξενείο της Ρόδου, από το Σάββατο 21 (εγκαίνια στις 8 το βράδυ) έως την Κυριακή 29 Ιουλίου.

Οι τρεις γυναίκες μιλούν στο click@Life για την ατομική-συλλογική τους προσέγγιση, καθώς «αγκαλιάζουν» τον κόσμο με τρεις διαφορετικές ματιές: προσωπική, παγκόσμια, συμπαντική, και η κάθε μία ερμηνεύει τον κόσμο με τα ιδιαίτερα εκφραστικά της εργαλεία, μέσα από την επιστήμη και την τέχνη της, έχοντας οδηγό τη γνώση, τη σκέψη, το ένστικτο, τα συναισθήματα, τις στιγμές.

Ελένη Χατζηχρήστου - «Στα άδυτα του σύμπαντος»

Είναι το σύμπαν χαοτικό; Ο άνθρωπος «δεν είναι τίποτα παραπάνω, παρά το αποτέλεσμα μιας συγκυρίας σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο»; Τι λέει η επιστήμονας; Πρόσφατα, ακούσαμε από το CERN και για το μποζόνιο του Higgs.

Πράγματι, αυτά γράψαμε στο κείμενο που συνοδεύει την έκθεσή μας και αυτό, τουλάχιστον, πιστεύω εγώ. Ζούμε σε έναν άπειρο, αιώνιο και συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Παντού στο σύμπαν, υπάρχει ένας αέναος κύκλος θανάτου και αναγέννησης.

Φαινόμενα αναγέννησης εμπεριέχονται και σε κάθε φυσική διεργασία που συμβαίνει στο σύμπαν, με την έννοια ότι το κάθε τέλος σηματοδοτεί μια αναγέννηση, σε έναν κόσμο που ποτέ δεν τελειώνει. Δεν θεωρώ ότι υπάρχει κάποια αιτία, «σχέδιο» ή απώτερος σκοπός στο σύμπαν ή στην ύπαρξη του ανθρώπου.

Στην ιστορία των 4,5 δισεκατομμυρίων χρόνων της Γης, πέρασαν αμέτρητα έμβια όντα που το ένα διαδέχθηκε το άλλο, που η γέννηση και η εξαφάνισή τους ήταν αποτέλεσμα της εξέλιξης, αλλά και αμέτρητων τυχαίων γεγονότων και φυσικών καταστροφών και, κάποια στιγμή, άνοιξε ο δρόμος στη γέννηση και του ανθρώπου. Θεωρώ ότι, αν η ιστορία της εξέλιξης άλλαζε, είναι πιθανό οι άνθρωποι να μην είχαν υπάρξει, ίσως, ποτέ.

Μεταξύ των άλλων, το πρόγραμμά σας περιλαμβάνει βραδινή αστροπαρατήρηση με τηλεσκόπια. Ακούγεται εντυπωσιακό. Πείτε μας πώς θα υλοποιηθεί. Όσοι παρευρεθούν θα εισδύσουν στα «άδυτα του σύμπαντος»;

Νεφέλωμα Carina -ακτινοβολία εκτοξεύεται από τα άστρα που κρύβονται σε ένα κοσμικό «βουνό» υδρογόνου (Έργο της Ελένης Χατζηχρήστου)

Είναι κάτι που γίνεται συχνά σε εκδηλώσεις αστρονομίας για το κοινό και αρέσει πολύ στον κόσμο. Υπάρχει εξαιρετικά μεγάλος αριθμός ερασιτεχνών αστρονόμων στην Ελλάδα, που, συχνά, κάνουν αστροπαρατηρήσεις και για το κοινό.

Στη Ρόδο, θα έχουμε αρκετούς συναδέλφους, τόσο από τον Σύλλογο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας, όσο και Ροδίτες ερασιτέχνες, που έχουν μεγάλη πείρα και θα βοηθήσουν με την αστροβραδιά. Απλά, θα πρέπει να βρούμε μια σκοτεινή πλευρά της πόλης της Ρόδου, για να έχουμε τη δυνατότητα να δούμε όσα περισσότερα ουράνια σώματα μπορούμε.

Έχετε εκδώσει πολλά εκλαϊκευτικά άρθρα για την αστροφυσική. Πόσο βοηθούν αυτά τους νεότερους να έρθουν πιο κοντά στην επιστήμη σας, να γοητευθούν από αυτή και -γιατί όχι- να την ακολουθήσουν;

Πράγματι, έχω γράψει πάρα πολλά εκλαϊκευτικά άρθρα, δελτία τύπου, συνεντεύξεις με άλλους επιστήμονες, έχω συγγράψει ένα βιβλίο και μεταφράσει ακόμη ένα και έχω ασχοληθεί με πολλά προγράμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που εισάγουν την αστρονομία στην εκπαίδευση.

Όλες αυτές οι δραστηριότητες μου έχουν δείξει το εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων για την επιστήμη και για τον επιστημονικό τρόπο σκέψης, την ανάγκη, δηλαδή, να κατανοήσουν τον κόσμο και την αιτία πίσω από τα φαινόμενα, να μάθουν να αναρωτιούνται για τα πάντα και να διατυπώνουν τις ερωτήσεις τους και -μέσα από τον πειραματισμό- να βρίσκουν τις απαντήσεις.

Μάρω Κουρή – «Θηλυκός κόσμος»

«Θηλυκός Κόσμος»: το θέμα της έκθεσης σας, αλλά και συνεργασία τριών γυναικών σε αυτό το εγχείρημα. Μιλήστε μας για τα έργα σας.

Φωτογραφίζω γυναίκες της διπλανής πόρτας, αιχμαλωτίζοντας στιγμές της καθημερινότητας τους, κατά τη διάρκεια των δημοσιογραφικών μου αποστολών ανά τον κόσμο. Μαχήτριες με όλη τη σημασία της λέξης, στη δουλειά, την οικογένεια, τον έρωτα. Επίσης, θα προβάλλω εικόνες από τις αποστολές μου σε όλο τον κόσμο, κατά τα τελευταία 20 χρόνια.

Έχετε εκθέσει έργα σας σε κάθε πιθανό και απίθανο σημείο του κόσμου: από κοσμικές γκαλερί μεγαλουπόλεων, μέχρι παραγκουπόλεις και φτωχογειτονιές. Είναι άποψη και στάση ζωής αυτές οι επιλογές;

Μάρω Κουρή - Ελένη Χατζηχρήστου - Έλενα Πολυχρονάτου

Η τέχνη ανήκει στον καθένα, σε όλο τον κόσμο, σε κάθε χώρο. Πέρα από γκαλερί και μουσεία, χώροι που αξίζει να λειτουργούν δυναμικά, η τέχνη μπορεί να ταξιδέψει και να φιλοξενηθεί σε μια παράγκα-καντίνα στην έρημο. Οι Βεδουίνοι να περάσουν, αυτός είναι ο σκοπός.

Έχετε εκτελέσει αποστολές και εκθέσει φωτογραφίες σας σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου και, ως φωτοδημοσιογράφος, συνεργάζεστε με έντυπα παγκοσμίου βεληνεκούς. Πόσο δύσκολος είναι αυτός ο χώρος και αυτός ο τρόπος ζωής για μια γυναίκα;

Είναι μια δουλειά σκληρή, όπως όλες οι δουλειές, όταν τις κάνεις με πάθος, αξιοπρέπεια, αγάπη και σεβασμό για τον συνάνθρωπο. Δεν συγκρίνεται με άλλες, διότι δουλεύεις μόνος στο άγνωστο ατέλειωτα μερόνυχτα, μέχρι να βγει το ρεπορτάζ.

Με ένα σακίδιο στην πλάτη, κάμερες και λάπτοπ, δεν γνωρίζεις που θα κοιμηθείς, αρκεί να είσαι στο θέμα σου και να φωτογραφίζεις. Είναι μια δουλειά, που δεν την αλλάζω με καμία άλλη.

Ελένη Πολυχρονάτου - «Τόποι συνείδησης / Ημερολόγια»

Εκτός από τη δική σας έκθεση έργων, και σαν ιστορικός τέχνης που είστε, θα παρουσιάσετε έργα καλλιτεχνών, που δημιούργησαν με γνώμονα το κοινωνικό συμφέρον. Πώς συμβάλλει σήμερα ένα έργο τέχνης στην κατεύθυνση αυτή;

Όταν το έργο τέχνης ενεργοποιεί τον ρόλο του χώρου και αποτελεί μια προσπάθεια εξανθρωπισμού των συνοικιών, με τα απάνθρωπα, συχνά, συγκροτήματα κτιρίων και κατοικιών. Όταν δίνει έναν νέο χαρακτήρα σε -περισσότερο ή λιγότερο- υποβαθμισμένες περιοχές.

Όταν υποβοηθά τον θεατή να βιώσει την πραγματικότητα, στην οποία ζει, μέσα από μια καλλιτεχνική σύλληψη και από την αμφίδρομη σχέση πραγματικότητας και τέχνης.

Τέτοια παραδείγματα είναι οι Υδατοδεξαμενές του Φιλόλαου, η πλατεία Hart Plaza, στο Detroit, του Isamu Noguchi ή το Franklin Town Park της Αθηνάς Τάχα. Δεν πρέπει να υποτιμάμε αυτήν τη δυνατότητα, που δίνει η σύνδεση του καλλιτέχνη με την κοινωνία, καθώς του επιτρέπει να επιδράσει στην αναμόρφωση του περιβάλλοντος και να αντιδράσει στην υποβίβαση του ανθρώπου.

Οι δημιουργίες σας εξερευνούν, μεταξύ άλλων, το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Η σταδιακή αστική και φυσική καταστροφή, η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και άλλοι παρόμοιοι προβληματισμοί υπάρχουν σήμερα σε αρκετούς εικαστικούς καλλιτέχνες. Πιστεύετε ότι -από όλες τις τέχνες- η ζωγραφική, ίσως, εκφράζει καλύτερα τα συναισθήματα του ανθρώπου προς τη φύση;

All in one one in all (Έργο της Ελένης Πολυχρονάτου)

Τα έργα τέχνης στο φυσικό τοπίο έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και άλλη σκοπιμότητα από τα έργα στον αστικό χώρο. Σε κάποιες περιπτώσεις, το ενδιαφέρον των εικαστικών καλλιτεχνών για την επανασύνδεση τους με το φυσικό περιβάλλον αφορά στη διεύρυνση του υποσυνειδήτου, την ανακάλυψη των πνευματικών και φυσικών δυνάμεων του ανθρώπου και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτή η σύνδεση ανοίγει νέες προοπτικές, υπενθυμίζοντας στον άνθρωπο τα όρια της ευθύνης, αλλά και της αυτονομίας του.

Γιατί διαλέξατε τη Ρόδο για αυτό το πρόγραμμα; Είναι και η Αθήνα στα επόμενα σχέδιά σας;

Το Τμήμα Πολιτισμού της Περιφέρειας Δωδεκανήσου, με υπεύθυνη την κα Τζένη Φάκα και με την υποστήριξη, μεταξύ άλλων, της κας Μαίρη Καμπουροπούλου από το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου (σε συνεργασία με τη Μουσειολόγο κα Μίκα Παυλίδου), ανέλαβε την παρουσίαση της όλης προσπάθειας και τη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού αντίστοιχα. Το πρόγραμμα θα παρουσιαστεί στην Αθήνα, τον χειμώνα που μας έρχεται.

Πληροφορίες: Γαλλικό Προξενείο της Ρόδου, οδός Ιπποτών – Ρόδος, τηλ.: 22413-60588, 22413-60565. Διάρκεια: Σάββατο 21 έως Κυριακή 29 Ιουλίου, ωρες λειτουργίας: 10.00 – 13.00 και 18.00 – 21.00.

ΓΙΩΡΓΟΣ Σ. ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ