«Πενήντα αποχρώσεις του γκρι»: ενθαρρύνει ή όχι την οικογενειακή βία;

peninta-apoxroseis-tou-gkri-entharrunei-i-oxi-tin-oikogeneiaki-bia-oxi-tin-oikogeneiaki-bia

ΔΕΥΤΕΡΑ, 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012

Στην «πυρά» θέλουν να κάψουν τον Christian Grey, τον ήρωα της ερωτικής τριλογίας «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι» (εκδ. Πατάκη) της Ε.L James, τα μέλη μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης για την οικογενειακή βία.

Η επικεφαλής μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης για την οικογενειακή βία, χαρακτηρίζει την τριλογία της Ε.L. James «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι» ως ένα «μισογύνικο» βιβλίο που στέλνει επικίνδυνα μηνύματα. Πρόκειται για την Clare Phillipson, διευθύντρια της οργάνωσης «Wearside women in need» που βοηθά τα θύματα οικογενειακής βίας.

Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της οργάνωσης, η ερωτική τριλογία της Ε.L James είναι το «εγχειρίδιο ενός βάναυσου ατόμου προκειμένου να βασανίσει σεξουαλικά μια ευάλωτη νεαρή κοπέλα». Η Clare Phillipson δήλωσε ότι περίμενε μια φεμινίστρια με επιρροή να καταδικάσει αυτές τις «μισογύνικες ανοησίες», αλλά κανείς δεν αντέδρασε, οπότε αποφάσισε να μιλήσει η ίδια.

Το βιβλίο «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι», που έχει ξεπεράσει τα πέντε εκατομμύρια αντίτυπα στη Μεγάλη Βρετανία, ξετυλίγει την ιστορία μιας σχέσης ανάμεσα στον εκατομμυριούχο Christian Grey και μιας μαθήτριας του κολεγίου, της Anastasia Steele.

Όπως υποστηρίζει η Phillipson «θα υπάρξει μια ολόκληρη γενιά νέων κοριτσιών, 13 και 14 ετών που θα ακούσουν τις γυναίκες γύρω τους να λένε ‘τι υπέροχο βιβλίο’ και θα το πάρουν και θα σκεφτούν ότι όλα είναι εντάξει. Εμείς λέμε, μπορούν οι άνθρωποι να το διαβάσουν ξανά το βιβλίο και να σκεφτούν τι είναι πραγματικά αυτός ο άνδρας (Christian Grey); Στην πραγματικότητα είναι ο υπεύθυνος της οικογενειακής βίας. Παίρνει κάποια που είναι λιγότερο ισχυρή, χωρίς εμπειρίες, χωρίς σιγουριά για το είδος ζωής στο οποίο οδηγείται και μετά την εμπλέκει σε μια απίστευτη ιστορία. Μετά αρχίζει να της κάνει εντελώς φρικτά σεξουαλικά πράγματα. Σταδιακά μετατοπίζει τα όριά της, κάνει τη βία εναντίον της να φαίνεται κανονική. Είναι όλη αυτή η μυθολογία, ότι οι γυναίκες επιθυμούν να πληγωθούν. Αυτό το μήνυμα είναι τόσο επικίνδυνο. Κάνω αυτή τη δουλειά τριάντα χρόνια και οι πιθανότητες να κάνεις καλύτερο τον Christian Grey, αποδεχόμενη την κακοποίηση που σου επιρρίπτει-λοιπόν, μπορεί να τραυματιστείς και ακόμη και να πεθάνεις. Δεν πρόκειται να γίνει καλύτερος. Πρέπει να απομακρυνθείς από τους Cristian Grey αυτού του κόσμου».

Μάλιστα η Clare Phillipson πρότεινε στις γυναίκες να κάψουν αντίτυπα της τριλογίας στα γραφεία της οργάνωσης στην Ουάσινγκτον, στις 5 Νοεμβρίου μαζί με ένα ομοίωμα του Christian Gray. «Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι είμαστε εντελώς τρελοί φασίστες που θέλουν να κάψουν ένα βιβλίο. Όμως υπάρχει κάτι ιερό σε αυτό ή πρόκειται απλά για σκουπίδια; Μήπως είναι θεμιτό να κάψεις ένα εγχειρίδιο για ένα βάναυσο άτομο που βασανίζει σεξουαλικά μια ευάλωτη νεαρή γυναίκα;»

Υπάρχει φυσικά και η άλλη πλευρά. Ο εκδότης του βιβλίου υπερασπίστηκε την τριλογία περιγράφοντάς την ως «ένα ρομαντικό μυθιστόρημα που διερευνά τη συναινετική σχέση ανάμεσα σε δύο ενήλικες». Η ψυχολόγος Jo Hemmings συμφώνησε μαζί του, σε πρόσφατη συνέντευξή της στην Guardian: «κατά τη γνώμη μου η αποτρόπαια φύση της οικογενειακής βίας-και στηρίζω απόλυτα την εκπληκτική δουλειά που κάνουν στην οργάνωση για τις γυναίκες, σε μια τραυματική και ευάλωτη περίοδο της ζωής τους- δεν έχει καμία σχέση με τον πόνο και την απόλαυση στον σεξουαλικό άξονα στο πλαίσιο μιας μυθιστορηματικής ιστορίας αγάπης που έχει διασκεδάσει αρκετά εκατομμύρια γυναικών… Νομίζω ότι το να συσχετίζεται κάτι που είναι μια ιστορία αγάπης, ένα έργο μυθοπλασίας και φαντασίας-ανάμεσα σε δύο ενήλικες που έχουν συναινέσει, πίσω από κλειστές πόρτες- με την ιδέα ότι κακοποιούμε κάποιον ενάντια στη θέλησή του, μπορεί να μπερδέψει τα πράγματα. Το μόνο κοινό σημείο που έχουν είναι ο πόνος-και στη μία περίπτωση είναι μετά από αμοιβαία συναίνεση για σεξουαλική ευχαρίστηση ενώ στην άλλη προκαλεί αποτροπιασμό και είναι ένα αξιοκατάκριτο είδος βίας που στρέφεται ενάντια σε ένα αθώο θύμα».

Εξάλλου, οι περισσότεροι ενήλικες, τονίζει η Hemmings, έχουν μια καλή αντίληψη του τι είναι ηθικά αποδεκτό και καταλήγει: «Μας κάνει η ανάγνωση ενός θρίλερ που κάνει αναφορά σε κάποιον φόνο πιο επιρρεπείς να διαπράξουμε κι εμείς έναν φόνο; Ή έστω να το σκεφτούμε; Φυσικά, όχι».