Υπό τους ήχους των βαθιά ουμανιστικών έργων δύο σπουδαίων συνθετών, με την τέχνη να εκφράζει τη θρησκευτική εσωτερική πνευματικότητα, ο Μάριος Φραγκούλης μιλά στο click@Life, καθώς δύο οικείοι κόσμοι ενώνονται σε έναν ρυθμό.

Δύο χώρες και οι πολιτισμοί τους συναντώνται στο Ηρώδειο, όπου θα ηχήσουν το θρυλικό «Άξιον εστί» του Μίκη Θεοδωράκη και οι συνθέσεις «Stabat mater» και «Song of Ascent» του Μητροπολίτη Ιλαρίωνα Αλφέγιεφ, τη Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου.

Σε σύμπραξη με το Κέντρο Υποστήριξης Εξαρτημένων Ατόμων «Όασις» -στο οποίο θα διατεθούν τα έσοδα της βραδιάς και με παγκοσμίως διακεκριμένους καλλιτέχνες, το έργο-σταθμός του μεγάλου μας συνθέτη, σε ποίηση του βραβευμένου με Νομπέλ, Οδυσσέα Ελύτη, ως ορόσημο της ελληνικής μουσικής και ιστορίας θα συναντηθεί με την παραδοσιακή και ορθόδοξη εκκλησιαστική μουσική της Ρωσίας, μέσα από τις δημιουργίες ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ρώσους συνθέτες.

Ο Μάριος Φραγκούλης αναλαμβάνει τον ρόλο του λαϊκού στα χορωδιακά τμήματα του έργου-μνημείου της ελληνικής τέχνης, «Άξιον εστί», που καλύπτει όλη την ιστορία του ελληνικού έθνους, από τη Γένεση μέχρι το προφητικό όραμα των βασάνων που μας επιβλήθηκαν και κοιτά κατάματα την πραγματικότητα μας, χωρίς να χάνει την πίστη του στη δύναμή μας.

Ποιοι κόσμοι θα συναντηθούν σε αυτήν τη συναυλία;

Είναι εύκολο να πεις ότι συναντιούνται δύο διαφορετικοί κόσμοι ή κουλτούρες, της Ελλάδας και της Ρωσίας. Είναι όμως έτσι; Εγώ νομίζω πως όχι. Είναι πολλά τα στοιχεία που μας συνδέουν, όπως η ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, η ζωντανή παρουσία πληθυσμών από τις δύο χώρες και στις δύο χώρες, οι ιστορικές αναφορές σε κοινά πεδία μαχών, ώστε ερχόμαστε σε αυτήν τη συναυλία να δείξουμε όχι τις διαφορές, αλλά τις ομοιότητες που μας φέρνουν κοντά. Αυτήν την εντύπωση την έχω αποκομίσει ο ίδιος, καθώς έχω συνεργαστεί πολλές φορές με μεγάλες ρώσικες ορχήστρες και κορυφαίους μαέστρους. Έτσι απλά, αναφέρω την Novaya Opera της Μόσχας, την Εθνική Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων «Ossipov» και άλλες πολλές συνεργασίες. Με σιγουριά μπορώ να σας πω ότι έχουμε μία κοινή τάση να στηρίζουμε τις παραδόσεις μας, όπως αυτές εκφράζονται μέσα από τη μουσική. Τέλος, οφείλω να πω ότι αισθάνομαι ιδιαίτερα χαρούμενος, που καλωσορίζουμε στην Ελλάδα τον Ιλαρίωνα Αλφέγιεφ, μία πολύ σημαντική πνευματική και μουσική προσωπικότητα της σύγχρονης Ρωσίας. Κι επειδή το 2013 είναι έτος ελληνορωσικής φιλίας, μπορούμε να θεωρήσουμε αυτήν τη συναυλία σαν το ξεκίνημα μιας σειράς εκδηλώσεων που θα ακολουθήσουν.

Τι εκφράζει η επιλογή των συγκεκριμένων έργων από τους δύο συνθέτες;

Η προσωπική μου εκτίμηση, εστιάζει στον βαθύ ανθρωπισμό που χαρακτηρίζει αυτά τα έργα. Εδώ δεν μιλάμε για μία απλή λυρική εξιστόρηση ιστορικών γεγονότων, αλλά για ένα ταξίδι στον εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων, που δείχνει πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται αυτά τα γεγονότα, πώς το θείο και το ανθρώπινο πάθος συναντιούνται σε αυτόν τον κόσμο «τον μικρό, τον μέγα». Έτσι, αυτοί οι δύο πολιτισμοί θα συναντηθούν με «ανοιχτές αγκάλες», όπως λέμε εμείς, στη σκηνή του Ηρωδείου. Θα είναι ακόμη ένα βήμα στην προώθηση της φιλίας των δύο λαών.

Τι μπορεί να προσφέρει η τέχνη σε αυτήν τη δύσκολη εποχή;

Τι άλλο; Ελπίδα. Μία γρήγορη ματιά στην ιστορία της τέχνης θα μας δείξει ότι σε κρίσιμες ιστορικές καμπές, όπου ο κόσμος βασανιζόταν από πολέμους, φτώχεια, καταπιεστικά καθεστώτα κ.ά., ξεπετάχτηκαν νέες μορφές έκφρασης, νέοι δημιουργοί και συνέβησαν αξιομνημόνευτα πράγματα. Αυτά δείχνουν ότι ο κόσμος ακουμπάει στην τέχνη και ελπίζει ότι, με την υπέρβαση που τη χαρακτηρίζει, θα τον βοηθήσει να ξεπεράσει και αυτή την καταιγίδα.

Τι σας θλίβει περισσότερο στο σκοτεινό τοπίο της σημερινής Ελλάδας;

Το γεγονός ότι οι περισσότεροι Έλληνες ζουν με τρόμο στο «κατάστρωμα του Τιτανικού» και κάποιοι εξακολουθούν να πίνουν σαμπάνια στο μπαρ σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Κι επειδή είμαι άνθρωπος, που του αρέσει να κυκλοφορεί στον κόσμο, θα έλεγα πως αυτό που με στενοχωρεί περισσότερο και από το να με θλίβει, είναι τα βλέμματα που συναντώ. Δεν θα τα περιγράψω, γιατί τότε θα στενοχωρήσω κι εσάς.

Αν ισχύει το «ουδέν κακόν αμιγές καλού», τι έχει να μας διδάξει η δυσάρεστη εμπειρία της οικονομικής κρίσης;

Πολλά. Και πρώτα από όλα αυτογνωσία. Ξοδέψαμε πολλά που δεν μας ανήκαν. Ξεφύγαμε. Είναι τραγικός ο τρόπος που αναγκαζόμαστε να ξεπληρώσουμε, αλλά μπορεί να μας οδηγήσει και σε μία καλύτερη οργάνωση, τόσο της δημόσιας ζωής, όσο και της προσωπικής μας. Επίσης, όπως διαβάζω, πολλοί νέοι, αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι ψάχνουν και βρίσκουν νέες μορφές δραστηριότητας και παραγωγής. Και εκεί πρέπει να ελπίζουμε. Γιατί η φτώχεια φέρνει γκρίνια, αλλά γεννάει από ανάγκη και νέες ιδέες.

Αν είχατε ένα μαγικό ραβδί, ποιους και σε τι θα τους μεταμορφώνατε;

Όποιον και να ρωτούσατε θα σας έλεγε τους πολιτικούς και διάφορα συμπαθή τετράποδα, στα οποία θα ήθελαν να τους δουν μεταμορφωμένους. Αλλά τι μας φταίνε τα έρημα τα γαϊδουράκια; Πάντως, εκτός από το μαγικό ραβδί, μπορεί να φαινόταν χρήσιμη και η παραδοσιακή βρεγμένη σανίδα.

Αν το μέλλον μας είναι προδιαγεγραμμένο, πώς θα μπορούσαμε να το αντιστρέψουμε;

Δεν είμαι ούτε πολιτικός, ούτε οικονομολόγος, για να απαντήσω μετά γνώσης. Και δεν ξέρω αν είναι και προδιαγεγραμμένο. Ωστόσο, το να μην το βάλουμε κάτω είναι μία καλή αρχή.

Κάτι που σας κάνει αισιόδοξο ότι θα ξεπεράσουμε την κρίση;

Η ιστορία. Η Ελλάδα έχει γνωρίσει πολλές τέτοιες και χειρότερες κρίσεις. Τις ξεπέρασε. Με ζόρια, ακόμη και αίμα. Αλλά σταθήκαμε στα πόδια μας. Γιατί όχι και τώρα;

Πληροφορίες: Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Αθήνα, 210 3241807. Τιμές εισιτηρίων 80, 55, 45, 35, 25, 10 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: Πανεπιστημίου 39 (Στοά Πεσμαζόγλου), 210 7234567, www.ticketservices.gr .

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης