Ο Αλμπέρ Καμύ στην ομιλία του προς τη Σουηδική Ακαδημία, μετά τη βράβευσή του με το Νόμπελ, μας δίνει μια εικόνα για το ρόλο του καλλιτέχνη και του διανοούμενου σε δύσκολες εποχές. Το βιβλίο «Ο καλλιτέχνης και η εποχή του» (εκδ. Καστανιώτης) περικλείει ορισμένες από τις βασικές θέσεις του σπουδαίου συγγραφέα.

Ενώ μαίνεται ακόμα ο πόλεμος στην Αλγερία, ο Αλμπέρ Καμύ, στην «Ομιλία στη Σουηδία» (10 Δεκεμβρίου 1957), γυμνός μπρος στους προβολείς της αιφνίδιας δημοσιότητας που του χαρίζει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, στρέφεται προς την τέχνη του και καταθέτει «τη διπλή υποχρέωση που προσδίδει αξία στο έργο του: να ταχθεί στην υπηρεσία της αλήθειας και της ελευθερίας».

Έχοντας συνείδηση ότι ανήκει σε μια γενιά που δεν έχει προορισμό να ξαναφτιάξει τον κόσμο αλλά «να τον εμποδίσει να χαλάσει» μπρος στην καταστροφική πορεία της Ιστορίας, θα αναρωτηθεί τέσσερις μέρες μετά, στη «Διάλεξή» του στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, κατά πόσον η τέχνη αποτελεί «απατηλή πολυτέλεια» και θα απαντήσει: «Κάθε καλλιτέχνης ναυτολογείται στη γαλέρα της εποχής του…Δημιουργώ, στις μέρες μας, σημαίνει δημιουργώ επικινδύνως. ..Το ζητούμενο είναι να μάθουμε πώς μπορεί να παραμείνει εφικτή η αλλόκοτη ελευθερία της δημιουργίας εν μέσω της αστυνόμευσης τόσων ιδεολογιών (πόσες θρησκείες, πόση μοναξιά!)».

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

O Aλμπέρ Kαμύ γεννήθηκε το 1913 στο Μοντοβί της Αλγερίας από Γάλλους γονείς. Ζει τα παιδικά του χρόνια μέσα στην απόλυτη φτώχια, με τον πατέρα του νεκρό στον πόλεμο και τη μητέρα του να ξενοδουλεύει. Τελειώνει το λύκειο με υποτροφία και συνεχίζει τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Αλγερίου.

Το 1934 γίνεται μέλος του Κομουνιστικού Κόμματος αλλά διαγράφεται ένα χρόνο μετά. Το 1937 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η καλή και η ανάποδη». Το 1940 με τη δεύτερη γυναίκα του αποφασίζουν να ζήσουν στο Παρίσι. Δυο χρόνια αργότερα εκδίδεται «Ο ξένος». Μετά το τέλος του πολέμου αρχίζει να ταξιδεύει: ΗΠΑ, Λατινική Αμερική, Ιταλία, Ελλάδα (1955). Δίνει μάχες για να τελειώσει ο πόλεμος της Αλγερίας, ενώ εκδίδονται το ένα μετά το άλλο τα μυθιστορήματα και τα θεατρικά έργα που τον κάνουν διάσημο σε όλο τον κόσμο. Το 1957 βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.

Ακόμα και ο πρώην φίλος του, αλλά πλέον αντίπαλός του σε ιδεολογικά ζητήματα, Σαρτρ, θα παραδεχτεί ότι «κανένας δεν χάρισε στον Καμύ το Νόμπελ». Το 1960 ο Καμύ θα σκοτωθεί μαζί με το φίλο και εκδότη του Μισέλ Γκαλιμάρ σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Στην τσάντα του είχε έτοιμα τα χειρόγραφα του έργου του «Ο πρώτος άνθρωπος».

Πληροφορίες: «Ο καλλιτέχνης και η εποχή του» του Αλμπέρ Καμύ, μετάφραση: από ομάδα μεταφραστών, επιμέλεια: Αντιγόνη Βλαβιανού, εκδ. Καστανιώτη.