Το «ξωτικό της μουσικής», όπως πλέον είναι το δεύτερο όνομα της Ισλανδής τραγουδίστριας, έχει καταφέρει να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο εκκεντρικές παρουσίες της μουσικής βιομηχανίας, που είτε την αγαπάς, είτε τη μισείς, με προκλητικά videoclips, αξέχαστες εμφανίσεις, αλλά και συγκλονιστικά τραγούδια.

-Η Björk Guðmundsdóttir, όπως είναι το πραγματικό όνομα της Bjork γεννήθηκε το 1965 στο Reykjavík, της Ισλανδίας. Η μητέρα της ήταν ακτιβίστρια, μαχόμενη για θέματα περιβάλλοντος και ο πατέρας της ήταν αρχηγός συνδικάτου. Η πρώτη της επαφή με τη μουσική ήταν όταν σε ηλικία έντεκα ετών άρχισε τα μαθήματα πιάνου. Μία από τις δασκάλες της, την έβαλε να τραγουδήσει το «I love to love» και έστειλε το demo της σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό. Ένας υπεύθυνος μιας ισλανδικής δισκογραφικής το άκουσε και έτσι, το πρώτο album της Bjork με τίτλο το όνομα της κυκλοφόρησε, όταν ήταν ακόμα στην εφηβεία.

-Λίγο αργότερα άρχισε το φλερτ της με το punk, το goth, και τους πειραματισμούς. Περιπλανήθηκε σε πολλά συγκροτήματα, κυκλοφορώντας albums και δίνοντας συναυλίες. Τότε άρχιζε να χτίζει και τον χαρακτηριστικό τρόπο φωνής της.

-Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, μαζί με φίλους της από παλιά συγκροτήματα, δημιούργησαν ένα από τα πιο γνωστά συγκροτήματα της ισλανδικής σκηνής, τους Sugarcubes. Το group γνώρισε απροσδόκητη επιτυχία, στη Μεγάλη Βρετανία και στην Αμερική και το album τους «Life’s too good» έλαβε πολύ καλές κριτικές.

- Το 1992 οι Sugarcubes διαλύθηκαν και η Bjork μετακόμισε στο Λονδίνο αναζητώντας σόλο καριέρα. Το πρώτο της single «Human Behaviour», έγινε ραδιοφωνικό hit και το videoclip, σκηνοθετημένο από τον Michel Gondry παιζόταν συνεχώς στο Mtv.

-Το «Debut» ήταν το πρώτο σόλο album της που κυκλοφόρησε ένα χρόνο μετά, λαμβάνοντας εξαιρετικές κριτικές. To NME το έχρισε album της χρονιάς και όλος ο κόσμος άρχισε να μιλάει πλέον για το περίεργο κορίτσι που διέφερε από τις υπόλοιπες τραγουδίστριες. Όλοι θέλανε να συνεργαστούν μαζί της, από σκηνοθέτες μέχρι μουσικούς. Αξιομνημόνευτη έχει μείνει η συνεργασία της με τη Madonna, για την οποία έγραψε το τραγούδι «Bedtime Story» για το ομώνυμο album.

- Ένα χρόνο αργότερα ήρθε το «Post», με συμμετοχές στην παραγωγή του Tricky και του Howie B. Κινούταν σε ήχους dance και techno, μαζί με trip hop/electronica πινελιές, αλλά και industrial ξεσπάσματα όπως το «Army of Me».

- Το «Homogenic» του 1997 ήταν μια πιο ώριμη στιγμή στην μέχρι τότε πορεία της. Με περισσότερους πειραματισμούς και extravagant ατμόσφαιρα, το album αυτό θεωρείται ίσως, το καλύτερό της. Κομμάτια όπως το «Bachelorette» και «All Is Full Of Love», σκηνοθετημένα από Michel Gondry και Chris Cunningham αντίστοιχα, είναι ανάμεσα στα καλύτερα που έχει γράψει και τα videoclip της έδωσαν ένα πρωτότυπο αισθητικό αποτέλεσμα.

-Το «Vespertine» που ακολούθησε γνώρισε επίσης μεγάλη επιτυχία. Το χαρακτηριστικό του ήταν η χρήση χορωδίας, απογυμνωμένων φωνητικών και πιο ευαίσθητοι στίχοι. Βέβαια, στη συγκεκριμένη της περίοδο άγγιξε τα όρια της πρόκλησης με το videoclip του «Pagan Poetry» που απαγορεύτηκε από το Mtv. Στο video η Bjork εκτός του ότι εξέθετε το γυμνό της στήθος, έδειχνε τη διαδικασία των piercings σε διάφορα μέρη του σώματος από πολύ κοντινή απόσταση, σοκάροντας αρκετούς.

- Το 2004 κυκλοφόρησε το «Medulla». Μεγαλύτερη έμφαση δόθηκε στα φωνητικά, για αυτό τον λόγο συνεργάστηκε με κορυφαίους vocalists, με διαφορετικά στοιχεία, όπως ο throat singer Tagag, οι beatboxers Rahzel και Dokaka, ο τραγουδιστής των Faith No More, Mike Patton κ.α. Το single «Oceania», το ελληνικό κοινό το θυμάται ιδιαίτερα, μιας και το ερμήνευσε ζωντανά στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, φορώντας ένα φόρεμα που κάλυπτε σταδιακά όλους τους αθλητές που βρίσκονταν στο Ο.Α.Κ.Α. Το τραγούδι γράφτηκε ειδικά για τη συγκεκριμένη βραδιά.

- Τη σκυτάλη από αυτό το album πήρε το «Volta» του 2007. Για άλλη μια φορά, η μίξη των διαφορετικών πολιτισμών και τεχνών ήταν το χαρακτηριστικό του. Το εύρος των συνεργατών της ήταν ακόμα πιο μεγάλο, αφού δούλεψε ανάμεσα σε άλλους με τον παραγωγό Timbaland και τον Antony Hegarty των Antony&The Johnsons.

- Εκτός από τη μουσική, η Bjork έχει καταφέρει να διακριθεί και στον κινηματογράφο, με πιο αξιομνημόνευτη την ερμηνεία της στο «Dancer in the Dark» του Lars Von Trier, για το οποίο έγραψε και το soundtrack. Για την ερμηνεία της στο ρόλο της εργάτριας που αγωνίζεται για να σώσει τον γιο της που κινδυνεύει από τύφλωση, εμφανίζεται στο πλευρό της Catherine Deneuve. Στο φεστιβάλ των Καννών του 2000 η ταινία έλαβε τον Χρυσό Φοίνικα και η Bjork βραβείο γυναικείας ερμηνείας. Το τραγούδι «I’ve Seen It All» ήταν υποψήφιο για Oscar. Μάλιστα, το τραγούδησε στην τελετή φορώντας το πιο γνωστό και κακόγουστο φόρεμα στην ιστορία του θεσμού, το φόρεμα-κύκνος.

-Ένα από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα στην καριέρα και τη ζωή της, ήταν όταν το 1996 ο φανατικός της θαυμαστής Ricardo Lopez της έστειλε ένα γράμμα-βόμβα ποτισμένο με οξύ στο σπίτι της, με σκοπό να τη σημαδέψει για πάντα. Το γράμμα έφτασε πρώτα στα χέρια των αρχών και μαζί με αυτό υπήρχε ένα video στο οποίο ο Lopez κινηματογράφησε τη διαδικασία παρασκευής της βόμβας και αργότερα την αυτοκτονία του μπροστά στην κάμερα. Η Bjork έχει κάνει ελάχιστα σχόλια δημοσίως για το συγκεκριμένο συμβάν.

-Το τελευταίο της project με τίτλο «Biophilia» ανακοινώθηκε το 2011. Μαζί με τον σκηνοθέτη Michel Gondry αποφάσισαν να ενώσουν τη μουσική με την πρωτοποριακή τεχνολογία για να πλησιάσουν θέματα επιστήμης και περιβάλλοντος. Το project περιελάμβανε ζωντανές εμφανίσεις, διαλέξεις σε σχολεία, και εφαρμογές για ipad.

Ροζίνα Αράπη