Τα μικρά αριστουργήματα του Φερνάντο Πεσσόα

ta-mikra-aristourgimata-tou-fernanto-pessoa

ΤΡΙΤΗ, 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012

Μια σύνθεση από τα ωραιότερα κείμενα του Φερνάντο Πεσσόα συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο «Ο δρόμος του φιδιού» (εκδ. Αρμός) που μας εισάγει με τον καλύτερο τρόπο στο μυθοπλαστικό σύμπαν αυτού του γίγαντα της πορτογαλικής λογοτεχνίας.

Ο Δρόμος του Φιδιού είναι μιά πραγματεία μύησης στην γνώση, είναι ένα παζλ που συνθέτει ο Γιάννης Σουλιώτης από γνωστά και ανέκδοτα κείμενα του Φερνάντο Πεσσόα που καλούν στον δρόμο της γνώσης, τον δρόμο που διάνυε ο Πεσσόα σαν τον Οδοιπόρο του, παραμυθούμενος για λίγο ή περισσότερο με γοητευτικές συναναστροφές: με τους αρχαίους Έλληνες θεούς, την Μεταφυσική, την Αλχημεία, την Μασονία, την Καβάλα, τους Ναϊτες, τους Ροδόσταυρους, την Επιστήμη, την Τέχνη, την Θρησκεία...

Ο δρόμος, όμως, του φιδιού είναι η απόδραση έξω από τους δρόμους, μας λέει ο ποιητής, και μόνο απεκδυόμενοι κάθε φορά, όπως το φίδι τα πουκάμισά του, απόψεις, θεωρίες, συστήματα, θρησκείες, θα πλησιάσουμε λίγο πιο κοντά στην απρόσιτη και θεία Αλήθεια.

Λίγα λόγια για τον Φερνάντο Πεσσόα

Πορτογάλος ποιητής, δοκιμιογράφος και θεατρικός συγγραφέας (1888-1935). Τα περισσότερα από τα έργα του δημοσιεύτηκαν μετά το θάνατό του. Εκτός από τα έργα που υπέγραφε με το όνομά του (το "ορθώνυμό" του), χρησιμοποίησε μια σειρά από "ετερώνυμα" (τα πιο γνωστά: Alvaro de Campos, Ricardo Reis και Alberto Caeiro, στον χώρο της ποίησης, Bernardo Soares στον χώρο της πεζογραφίας - ο συγγραφέας του "Βιβλίου της ανησυχίας"). Σε μια βιβλιογραφία του που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Παρουσία" ("Presenca"), το 1928, ο ίδιος ο ποιητής σημειώνει: "Τα έργα του Φερνάντο Πεσσόα ανήκουν σε δύο κατηγορίες, που ονομάζουμε ορθώνυμα και ετερώνυμα έργα. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ανώνυμο ή για ψευδώνυμο, γιατί δεν πρόκειται γι αυτό. Στην περίπτωση του ψευδώνυμου, το έργο είναι του δημιουργού προσωπικά, αλλά υπογεγραμμένο μ' ένα όνομα που δεν είναι το δικό του. Το ετερώνυμο έργο είναι του δημιουργού έξω από το πρόσωπό του, είναι μια πλήρης προσωπικότητα, που έπλασε ο ίδιος, όπως θα ήταν τα λόγια ενός προσώπου σ' ένα δράμα του". Ο Πεσσόα θεωρείται ένας από τους ριζικότερους ανανεωτές της σύγχρονης λογοτεχνίας στις αρχές του 20ου αιώνα.

Πληροφορίες: «Ο δρόμος του φιδιού» του Φερνάντο Πεσσόα, μετάφραση: Γιάννης Σουλιώτης, εκδ. Αρμός.