«Δείξε μου ένα ήρωα και θα σου γράψω μια ιστορία», με αυτά τα λόγια ο Scott Fitzgerald συνοψίζει όλο το συγγραφικό του ταλέντο. Με μια ζωή σαν αυτή που έζησε όμως δεν χρειάζεται να ψάξει για ήρωα, γιατί μπορεί ο Gatsby να είναι υπέροχος, αλλά ο Fitzgerald είναι ακόμα καλύτερος.

Γεννημένος το 1896 στη Μινεσότα των ΗΠΑ, ο Francis Scott Key Fitzgerald, όπως είναι το πλήρες όνομά του είναι αμερικανικής αλλά και ιρλανδικής, από τη μεριά της μητέρας του, καταγωγής. Από μικρή ηλικία έδειξε ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία και μόλις στα 13 του δημοσίευσε την πρώτη του ιστορία στη σχολική εφημερίδα, ένα αστυνομικό διήγημα με τίτλο «The Mystery of the Raymond Mortgage».

Μετά το λύκειο, ξεκίνησε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο Princeton αλλά παρά τον ενθουσιασμό, η μέτρια επίδοσή του σε συνδυασμό με τη φιλοδοξία του να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, τον οδήγησαν στην απόφαση να εγκαταλείψει τις σπουδές του και να καταταγεί στο στρατό. «Η ομορφιά της λογοτεχνίας έγκειται στο ότι ξαφνικά ανακαλύπτεις ότι οι δικοί σου πόθοι είναι πόθοι όλων, και τότε παύεις να νιώθεις μοναχικός κι αποξενωμένος», είχε δηλώσει προσπαθώντας να εξηγήσει την αγάπη του για το γράψιμο.

Σταθμός στη ζωή του υπήρξε η γνωριμία του με την Zelda Sayre, τον Ιούνιο του 1918. Αρραβωνιάστηκαν και μετακόμισαν μαζί στη Νέα Υόρκη, όπου ο Fitzgerald εργαζόταν σε μια διαφημιστική εταιρία ωστόσο ο χαμηλός μισθός του δεν έπεισε την Zelda ότι μπορεί να συντηρήσει μια οικογένεια και διέλυσε τον αρραβώνα. Ο Fitzgerald αφοσιώθηκε στη συγγραφή με αποτέλεσμα τη δημοσίευση του πρώτου μυθιστορήματος, «This Side of Paradise» το 1920.

Η επιτυχία που σημείωσε το βιβλίο του όχι μόνο τον ανέδειξε σε έναν από τους δημοφιλέστερους νέους συγγραφείς αλλά συνέβαλε και στην επανασύνδεσή του με τη Zelda, με την οποία παντρεύτηκε κι απέκτησε μια κόρη τη Frances Scott "Scottie" Fitzgerald. Παράλληλα του άνοιξαν οι πόρτες μεγάλων περιοδικών, όπως το Saturday Evening Post, για δημοσίευση μικρών ιστοριών του.

Η δεκαετία του 1920 απογείωσε τον Fitzgerald. Μετά την ολοκλήρωση και την κυκλοφορία του «Όμορφοι και Καταραμένοι» (Beautiful and Damned), που είχε μέτρια αποδοχή από το κοινό, ο συγγραφέας ταξίδεψε στην Ευρώπη κι ειδικά στην γαλλική Ριβιέρα όπου γνωρίστηκε με άλλους Αμερικανούς λογοτέχνες, όπως ο Ernest Hemingway. Οι δύο άντρες ανέπτυξαν μια δυνατή φιλία μολονότι ο Hemingway δεν συμπαθούσε καθόλου τη σύζυγο του Fitzgerald, Zelda. Εκτός του ότι την αποκαλούσε «τρελή», συχνά την κατηγορούσε ότι ενθάρρυνε τον Scott να πίνει προκειμένου να τον αποσπά από το συγγραφικό του έργο.

Ο ίδιος ο Fitzgerald θα διαψεύσει τις κατηγορίες αυτές με το μυθιστόρημά του «Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ» (The Great Gatsby) το 1925, που θεωρείται από πολλούς το κορυφαίο έργο του. Παρά τις διθυραμβικές κριτικές που συγκέντρωσε, το βιβλίο δεν πήγε πολύ καλά από άποψη πωλήσεων. Αυτό απογοήτευσε βαθιά τον Fitzgerald, που είχε πολύ εντονότερη την ανάγκη να ικανοποιήσει το κοινό, παρά μεμονωμένους ειδήμονες κριτικούς και συναδέλφους όπως ο T.S. Eliot που επαίνεσαν το μυθιστόρημα. Ο συγγραφέας απέδωσε τις χαμηλές πωλήσεις στο ότι το η λογοτεχνία απευθύνεται κυρίως σε γυναίκες κι ο «Γκάτσμπυ» δεν είχε κάποιον αξιοσημείωτο γυναικείο χαρακτήρα.

Παρόλα αυτά όμως, μετά από ένα χρόνο, το Hollywood ανέλαβε να το μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη σε σκηνοθεσία του Herbert Brenon. Η ταινία φάνηκε να μην αρέσει καθόλου στο συγγραφέα, ο οποίος αποχώρησε από την προβολή ενώ η γυναίκα του σε γράμμα στην κόρη τους, την περιέγραψε ως «άθλια και απαίσια». Η ταινία αυτή δεν υπάρχει σήμερα ωστόσο έχει διασωθεί το trailer.

Oι πρωταγωνιστές της ταινίας του Μπαζ Λούρμαν, Λεονάρντο ντι Κάπριο και Κάρεϊ Μάλιγκαν.

Η εκπνοή της δεκαετίας τον βρήκε στην επεξεργασία του τέταρτου μυθιστορήματός του αλλά και αντιμέτωπο με πολλά αδιέξοδα, οικονομικά και προσωπικά. Η κοινωνική ζωή του, με τις μεγάλες γιορτές και την πολυτέλεια, τον οδήγησαν σε δυσχέρειες μιας και στην πραγματικότητα μόνο το πρώτο έργο του έκανε πωλήσεις που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν το lifestyle του, κι επιπλέον η γυναίκα του είχε προβλήματα υγείας, με τη σχιζοφρένειά της που εκδηλώθηκε εκείνη την περίοδο.

Το 1932, η εύθραυστη ψυχική της υγεία είχε ως συνέπεια την εισαγωγή της σε κλινική στη Βαλτιμόρη, ενώ ο Fitzgerald δούλευε το επόμενο βιβλίο του, με τίτλο «Τρυφερή είναι η Νύχτα» (Tender is the Night) που εκδόθηκε το 1934 και αποτέλεσε επίσης εμπορική αποτυχία.

Κάτω από την πίεση πολλών οικονομικών προβλημάτων, υπέγραψε με την εταιρία παραγωγής Metro Goldwyn Mayer και εργάστηκε ως σεναριογράφος επί ενάμιση χρόνο. Η εμπειρία του αυτή του έδωσε την έμπνευση για το τελευταίο μυθιστόρημά του, «The Love of the Last Tycoon». Παρά την αντιμετώπιση των οικονομικών του θεμάτων, η ζωή του Fitzgerald δε φαινόταν να ηρεμεί. Απομακρύνθηκε από τη γυναίκα του, η οποία εξακολουθούσε να είναι έγκλειστη σε ψυχιατρική κλινική. Παράλληλα αντιμετώπιζε μεγάλο πρόβλημα με τον αλκοολισμό, έναν εθισμό που τον ταλαιπωρούσε ήδη από τα πανεπιστημιακά του χρόνια, εκδηλώθηκε έντονα στη δεκαετία του ’20 και τον «τσάκισε» τελικά τη δεκαετία του ’30.

Η τελευταία του συγγραφική δουλειά ήταν μια σειρά από 17 μικρές ιστορίες, με τίτλο «The Pat Hobby Stories», αυτοσαρκαστικού χαρακτήρα, που έγιναν ευρέως γνωστές μετά το θάνατό του, με τη δημοσίευσή τους στο περιοδικό Esquire.

Στις 21 Δεκεμβρίου του 1940, σε ηλικία 44 ετών και μην έχοντας τελειώσει το ««The Love of the Last Tycoon», το οποίο εκδόθηκε αργότερα ημιτελές με κάποιες χειρόγραφες σημειώσεις του, ο Scott Fitzgerald υπέστη καρδιακή προσβολή και πέθανε. Στον τάφο του αναγράφεται η τελευταία φράση του βιβλίου του «Ο Υπέροχος Gatsby»: «Έτσι πάντα αγωνιζόμαστε κόντρα στο ρεύμα, που μας ρίχνει αδιάκοπα πίσω, στο παρελθόν» (So we beat on, boats against the current, borne back ceaselessly into the past).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία στα ελληνικά: «Η απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον», «Ένα διαμάντι μεγάλο όσο το Ριτς», «Όμορφοι και καταραμένοι», «Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ», «Τρυφερή είναι η Νύχτα», «Ο τελευταίος Μεγιστάνας» , «Το πλουσιόπαιδο και άλλες ιστορίες», «Το ράγισμα», «Η εποχή των θαυμάτων», «Ζοζεφίν, μια γυναίκα με παρελθόν. Το γαμήλιο πάρτυ», «Η χαμένη δεκαετία».

ΝΑΝΤΙΑ ΚΑΚΛΗ