Το Έτος Καβάφη συνεχίζεται με πλήθος διαλέξεων, παραστάσεων και καλλιτεχνικών δράσεων για τον Αλεξανδρινό ποιητή. Εμείς όμως θα σταθούμε στην ατμοσφαιρική λογοτεχνική βραδιά που θα φιλοξενηθεί αύριο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών αλλά και στο πλούσιο πρόγραμμα του Ιδρύματος Ωνάση, με αφετηρία το «Αρχείο Καβάφη».

Αύριο, στο πλαίσιο του 1ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης διοργανώνεται στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (στην αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, ώρα έναρξης:20:30) μια ξεχωριστή βραδιά λόγου και μουσικής, με τίτλο «Ο Καβάφης κι εγώ». Δημιουργοί και μελετητές διαφορετικών γενεών καταθέτουν τη δική τους σχέση με το έργο του Αλεξανδρινού «ποιητή των ποιητών».

Η Κική Δημουλά, ο Τίτος Πατρίκιος, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος και ο Νάσος Βαγενάς θα μας διαβάσουν τα αγαπημένα τους καβαφικά ποιήματα. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια Στάθης Γουργουρής θα μιλήσει με θέμα «Καβάφης και μετάφραση: Η περίπτωση Τζέιμς Μέριλ», ενώ κείμενα για τη δημιουργική σχέση τους με τον Καβάφη – κάποια ειδικά γραμμένα με αφορμή την εκδήλωση, όπως των Αμερικανών ποιητών Αντρέι Κοντρέσκου και Ντέιβιντ Μέισον, του Βάσκου ποιητή Ρικάρντο Αρέγκι, του Ινδού ποιητή Σουντέπ Σεν, της Ιρακινής ποιήτριας Αμάλ αλ-Τζουμπούρι και του Ισραηλινού ποιητή Αμίρ Ορ – θα μας παρουσιάσει ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Τζούμας. Με ενδιαφέρον αναμένουμε επίσης, τη νέα δουλειά του συνθέτη Θοδωρή Οικονόμου, ο οποίος θα ερμηνεύσει ο ίδιος στο πιάνο μελοποιημένα ποιήματα του Καβάφη. Την εκδήλωση θα παρουσιάσουν οι Δημήτρης Αγγελής και Γιώργος Χουλιάρας (γενική είσοδος 7 ευρώ, φοιτητικό 4 ευρώ).

Ίδρυμα Ωνάση-Αρχείο Καβάφη

Παράλληλα, το Ίδρυμα Ωνάση που απέκτησε το Αρχείο Καβάφη, διοργανώνει μια σειρά δράσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με στόχο την ανάδειξη του πολύπτυχου Καβαφικού έργου. «Το Αρχείο Καβάφη πρόκειται να στεγαστεί σε ειδικά σχεδιασμένο χώρο τον οποίο θα μπορούν να επισκέπτονται ερευνητές και ενδιαφερόμενοι και θα λειτουργεί με τέτοιον τρόπο ώστε να αποτρέπεται η οποιαδήποτε περίπτωση αποκλειστικής χρήσης του», ανέφερε η σχετική ανακοίνωση του ιδρύματος.

Στο επίκεντρο θα βρεθεί η σχέση σύγχρονων καλλιτεχνών από τον χώρο των εικαστικών και της μουσικής με τον μεγάλο ποιητή. Πιο αναλυτικά, θα δούμε σε λίγες μέρες το Πάρκο Αναψυχής της Ακαδημίας Πλάτωνος να μεταμορφώνεται σε εκθεσιακό χώρο εικαστικών έργων εμπνευσμένων από την ποίηση του Καβάφη. Στο πλαίσιο της δράσης «Εικαστικοί διάλογοι-Ο Καβάφης εκτός των τειχών» (Νοέμβριος-Δεκέμβριος) θα δημιουργηθεί μια «εναλλακτική» διαδρομή στο χώρο, με σημείο αναφοράς τα πρωτότυπα έργα που δημιουργήθηκαν με τη χρήση νέων τεχνολογιών (προβολές, βίντεο, animation κ.τ.λ.).

Με αφορμή το ποίημα «Μονοτονία» του Κ.Π. Καβάφη, η καλλιτεχνική ομάδα Μedea Εlectrοnique θα υλοποιήσει το οπτικοακουστικό γλυπτό / installation «Μονοτονία», το οποίο θα παρουσιαστεί στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του 2014. Στο έργο, η ομάδα διερευνά τις «μονότονες σκέψεις», οι οποίες καθορίζουν την καθημερινότητά μας. Σύμφωνα με τους Μedea Εlectrοnique, οι πλαστές ψευδαισθήσεις υλικών στόχων, οδηγούν σε έναν κύκλο γεγονότων που δημιουργούν ένα μονότονο μοτίβο ζωής.

Ταινία μικρού μήκους

Με αφορμή το ποίημα «Όσο μπορείς», ο Γρηγόρης Ρέντης (σκηνοθεσία) και η παιδοψυχίατρος / σκηνοθέτης και επικεφαλής της Εφηβικής Σκηνής της Στέγης, Σοφία Βγενοπούλου (σενάριο), γύρισαν την ταινία μικρού μήκους «Όσο μπορείς». Πρωταγωνιστής της είναι ένας Σύρος μαθητής από το Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο Αθηνών, ο οποίος επιχειρεί να διαβάσει φωναχτά στη σχολική αίθουσα το εν λόγω ποίημα του Καβάφη. Σύμφωνα με τους συντελεστές της, πρόκειται για μια αλληγορική ιστορία για το ταξίδι κάθε ανθρώπου μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή. H ταινία θα είναι διαθέσιμη στους ιστότοπους http://www.onassis.gr και http://www.sgt.gr, ενώ θα προβληθεί σε σχολεία σε όλη τη χώρα και σεκινηματογραφικές αίθουσες.

Έκδοση Καβάφη σε Braille και Γραμματοσειρά Καβάφη

To Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση σε συνεργασία με το Κέντρο Αποκατάστασης και Εκπαίδευσης Τυφλών (ΚΕΑΤ) προχώρησαν στην έκδοση ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη σε γραφή Braille. Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι η δημιουργία μιας έκδοσης αναφοράς η οποία θα χαράξει το δρόμο για ανάλογες πρωτοβουλίες. Η κίνηση αυτή έρχεται να αναπληρώσει σε μερικό βαθμό την έλλειψη βιβλίων ποίησης για μη βλέποντες. Τα αντίτυπα θα διατεθούν σε βλέποντες και μη-βλέποντες από τη Στέγη και το ΚΕΑΤ.

Επιπλέον το Αρχείο Καβάφη προχωρά στην ψηφιοποίηση της χειρόγραφης γραμματοσειράς του Κ.Π. Καβάφη, με σχεδιασμό που είναι βασισμένος στο Τετράδιο Σεγκόπουλου (πλήρες σετ χαρακτήρων: ελληνικό, μονοτονικό και πολυτονικό, και λατινικό). Το σχεδιασμό έχει αναλάβει η Ελληνική Ψηφιακή Τυποθήκη και ο γραφίστας Γιάννης Καρλόπουλος (www.fonts.gr).

Ενός λεπτού… μουσική για τον Καβάφη

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η πρωτοβουλία να συνθέσουν διάφοροι καλλιτέχνες μουσικά κομμάτια διάρκειας ενός λεπτού, με πηγή έμπνευσης το Καβαφικό έργο. Οι τελικές συνθέσεις θα οπτικοποιηθούν. Την ιδέα για το εγχείρημα έδωσε ο Γιώργος Κουμεντάκης και θα συμμετάσχουν σε αυτό μεταξύ άλλων οι: Γιάννης Αγγελάκας, Κωνσταντίνος Βήτα, Μόνικα, Σταύρος Γασπαράτος, Γιάννης Παπαϊωάννου κ.α.

Διεθνές Συνέδριο

Τον Ιούνιο του 2014 σχεδιάζεται η διοργάνωση του μεγάλου συνεδρίου «Να μένει εδώ-Το αρχείο Καβάφη και η σημασία του» το οποίο θα λειτουργήσει ως μια πρώτη πλατφόρμα ανταλλαγής απόψεων για το το ρόλο του Αρχείου Καβάφη αλλά και γενικότερα για τη διαχείριση των αρχείων στην Ελλάδα.

Συζητήσεις και διαλέξεις

Στις εκδηλώσεις «Λέξεις και σκέψεις» στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ανοίγει νέος θεματικός κύκλος για τον Αλεξανδρινό ποιητή. Στις 10 Δεκεμβρίου, πανεπιστημιακοί, συγγραφείς και εκπαιδευτικοί θα συναντηθούν για να συζητήσουν το θέμα «Ο Καβάφης σήμερα». Το «παρών» θα δώσουν μεταξύ άλλων οι : Δημήτρης Δασκαλόπουλος: βιβλιογράφος, ερευνητής, Μιχάλης Χρυσανθόπουλος: Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Μαρία Μαργαρώνη: ανταποκρίτρια για το The Nation, δημοσιογράφος, κριτικός, ερευνητικός εταίρος στο τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Θοδωρής Χιώτης: φιλόλογος, Project manager Αρχείου Καβάφη.

Στις 28 Ιανουαρίου, οι διαλέξεις θα περιστραφούν γύρω από τον «Ερωτικό Καβάφη». Ο ερωτισμός δεν αποτελεί απλώς ένα από τα θέματα της ποίησης του Κ.Π. Καβάφη, αλλά κινητήρια δύναμη της δημιουργικής διαδικασίας του ποιητή, τροφοδοτώντας γόνιμα τους μελετητές και αναγνώστες. Ο ερωτισμός στο Καβαφικό έργο είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις έννοιες του μοντερνισμού, της παραβατικότητας και της αντίληψης του εαυτού. Στη συζήτηση θα λάβουν μέρος μεταξύ άλλων οι: Άγγελος Παπαδημητρίου: εικαστικός, ηθοποιός, τραγουδιστής, Χριστίνα Ντουνιά: Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Θανάσης Τριαρίδης: συγγραφέας, Θεόδωρος Γρηγοριάδης: συγγραφέας.

Τον Απρίλιο σειρά έχει ο κύκλος διαλέξεων με τίτλο «Από τους Καβαφιστές στους Cavafistas» που διερευνά τη σχέση του Αλεξανδρινού ποιητή με τη λεγόμενη λαϊκή κουλτούρα (pop culture). Συμμετέχουν μεταξύ άλλων οι: Ελένη Παπαργυρίου: Λέκτορας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, King's College, Φωτεινή Δημηρούλη: διδακτορική φοιτήτρια, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Άννα-Μαρία Σιχάνη: διδακτορική φοιτήτρια, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πάνος Μιχαήλ: blogger, δημοσιογράφος.

Στις 21 Ιανουαρίου 2014 ο πανεπιστημιακός, μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, και μεταφραστής στα αγγλικά του συνόλου του έργου του Κ.Π. Καβάφη, Daniel Mendelsohn, θα συζητήσει με τον Δημήτρη Παπανικολάου, λέκτορα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και εταίρο του κολλεγίου St. Cross, το πολυδιάστατο καβαφικό έργο και τη συνεχιζόμενη επιρροή του.

Μικροί και μεγάλοι στα θρανία με τον Καβάφη

Ο κύκλος των μαθημάτων «Κ.Π. Καβάφης» για ενήλικες ξεκινά από τις 25 Ιανουαρίου και περιλαμβάνει πέντε συναντήσεις στο χώρο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Στο συγκεκριμένο κύκλο μαθημάτων θα διδάξουν πανεπιστημιακοί, οι οποίοι θα προσεγγίσουν τη ζωή και το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή με διαθεματική προοπτική. Σκοπός του κύκλου είναι η καινοτόμος προσέγγιση στην ανάγνωση και κατανόηση του καβαφικού έργου και της επίδρασής του. Στο τέλος των διαλέξεων θα ακολουθήσει συνάντηση με τους διδάσκοντες σε στρογγυλή τράπεζα.

Διδάσκουν οι: Δημήτρης Δημηρούλης (Καθηγητής, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο): «Βιο-τεχνία» Καβάφη. Αναστάσιος-Ιωάννης Δ. Μεταξάς (Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών): Ο Αισθητικός Καβάφης. Γιάννης Παπαθεοδώρου (Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων): Ο Ιστορικός Καβάφης. Δημήτρης Παπανικολάου (Λέκτορας Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και εταίρος του κολλεγίου St. Cross): Ο Ερωτικός Καβάφης.

Παράλληλα θα διοργανωθεί μια σειρά εκπαιδευτικών δράσεων με καινοτόμα προσέγγιση για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Το πρόγραμμα «τρέχει» ήδη και θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2014.

Δράσεις στο εξωτερικό για τον Καβάφη

Το Αρχείο Καβάφη σε συνεργασία με το τμήμα Σύγχρονων Γλωσσών και Λογοτεχνιών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης εγκαινιάζει το διεθνές, διεπιστημονικό σεμινάριο «Cavafy in Oxford» το οποίο θα διεξάγεται καθ’ όλη τη διάρκεια του 2014 στην Οξφόρδη, με συμμετέχοντες ξένους μελετητές, οι οποίοι προέρχονται κύριως από τους τομείς της συγκριτικής φιλολογίας, των κλασικών και των πολιτισμικών σπουδών. Θα υπάρξουν επίσης ειδικές συζητήσεις με θέματα όπως: «Κλασικοί φιλόλογοι για τον Καβάφη», «Ο Καβάφης και η Αρχαιολογία», «Ο Καβάφης και οι Σπουδές του φύλου», και «Ποπ Καβάφης».

Στις 18 Νοεμβρίου θα διοργανωθεί στο Town Hall της Νέας Υόρκης μια μεγάλη εκδήλωση σε συνεργασία με το PEN American Center και το Ίδρυμα Ωνάση (ΗΠΑ). Διάσημοι συγγραφείς, μελετητές, ηθοποιοί και καλλιτέχνες, όπως η Ολυμπία Δουκάκη, η Kathleen Turner, ο Orhan Pamuk, ο André Aciman, ο Daniel Mendelsohn, ο Edmund Keeley και άλλοι, θα «συνομιλήσουν» με το έργο του Καβάφη, σε μια θεατροποιημένη παράσταση με σκοπό να αναδειχθούν η διαχρονικότητα και η οικουμενικότητα του ποιητή. Το DVD της εκδήλωσης θα διανεμηθεί σε σχολεία και πανεπιστήμια της Αμερικής. Επιμελητής της εκδήλωσης είναι ο Jakab Orsos, διευθυντής του PEN World Voices.