Τζόναθαν Κόου: το βρετανικό χιούμορ εναντίον της κρίσης
Το βρετανικό χιούμορ επιτίθεται στην κρίση και τα πρώτα πυρά έρχονται από το μπεστ σέλερ του Τζόναθαν Κόου.
Ο Τζόναθαν Κόου στο μυθιστόρημά του «Ο ιδιωτικός βίος του Μάξουελ Σιμ», με αφορμή την οικονομική κρίση επιχειρεί να δώσει το δικό του ορισμό στη σύγχρονη μοναξιά. Ο ήρωάς του, ο Μάξουελ Σιμ με συντροφιά τη γυναικεία φωνή του GPS του που ακούει στο όνομα ...Έμμα, νιώθει πάνω του στραμμένα όλα τα μάτια των δορυφόρων αλλά νιώθει απελπιστικά μόνος, παρά τους 70 φίλους του στο Facebook.
Ο 48χρονος ήρωας αποτελεί κλασικό δείγμα του ιδιότυπου βρετανικού χιούμορ. Άλλωστε ο Τζόναθαν Κόου στα δημοφιλέστερα μυθιστορήματά του επιχειρούσε να κατεδαφίσει το πολιτικό όραμα του Θατσερισμού και τις πολιτικές ακροβασίες του Τόνι Μπλαιρ, με όπλο την καυστική σάτιρα («Τι ωραίο πλιάτσικο!», «Ο κλειστός κύκλος» κ.α.) Μεσολάβησε η στροφή του στο ατομικό σύμπαν, με την ανατομία μιας δυσλειτουργικής οικογένειας στο μυθιστόρημά του «Σαν τη βροχή πριν πέσει».
Ο Κόου φαίνεται ωστόσο ότι ξαναβρίσκει τον βηματισμό του στον «Ιδιωτικό βίο του Μάξουελ Σιμ». Εστιάζει στις ρωγμές του οικογενειακού περιβάλλοντος, στα ανομολόγητα τραύματα και τα μυστικά που στοιχειώνουν τρεις γενιές στη σειρά. Η οπτική του όμως αρχίζει να γίνεται ευρύτερη, ώστε να χωρέσει τους ανέμους της κρίσης.
Ο Μάξουελ Σιμ περιπλανιέται από τις γειτονιές των μικρομεσαίων στρωμάτων ως τις λαμπερές συνοικίες της χρηματοπιστωτικής άνθησης, από το κέντρο στις πόλεις της βρετανικής περιφέρειας, από την Αγγλία ως την Αυστραλία, αναζητώντας τη θολή ταυτότητά του αλλά και την ουσιαστική επικοινωνία σε όλους τους τομείς της ζωής του.
Η γκρίζα ζωή ενός συνηθισμένου ανθρώπου, με μέτρια καριέρα (ο Σιμ εργάζεται ως πωλητής σε πολυκατάστημα) που δεν συμπαθεί ιδιαιτέρως τον εαυτό του και υποπίπτει σε διαδοχικές γκάφες, γίνεται ο ιδανικός καμβάς για να σκιαγραφήσει ο Κόου τα κενά του ιδιωτικού μας βίου. Ο Μάξουελ Σιμ είναι ένας Δον Κιχώτης ο οποίος αναζητά την ανθρωπιά και τη συναισθηματική εγγύτητα ακόμη και στο πρόσωπο ενός νεαρού πορτοφολά. Και οι πιο αποκαλυπτικοί διάλογοι του συζυγικού του βίου γίνονται μέσω του διαδικτύου, όταν υποδύεται τη… φίλη στη σύζυγό του Κάρολαϊν. Προσπαθώντας να αντιπαλέψει μάταια την κατάθλιψη ενός πρόσφατου διαζυγίου ο Μάξουελ κάνει το βήμα στο κενό αναλαμβάνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαφημιστική εκστρατεία μιας μικρής εταιρείας με οικολογικές οδοντόβουρτσες.
Ο Τζόναθαν Κόου οργανώνει ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα και μας δίνει ποικίλες απόψεις του ήρωά του μέσα από τα γραπτά ανθρώπων που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη ζωή του: το αυτοβιογραφικό κείμενο του ποιητή πατέρα του με τον οποίο ποτέ δεν είχε ιδιαίτερη σχέση αλλά και το λογοτεχνικό πόνημα της νεοφώτιστης συγγραφέως Κάρολαϊν. Απωθημένα του παρελθόντος, ακρωτηριασμένες φιλικές σχέσεις, παλιοί νεανικοί έρωτες, έρχονται στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια της κωμικοτραγικής πορείας του Μάξουελ. Και μπορεί η κρίση να σκοτεινιάζει τον φόντο, όμως η πραγματική ελπίδα κρύβεται στην αναβίωση των ουσιαστικών ανθρώπινων σχέσεων. Ο Μάξουελ έχασε τη δουλειά του, βρέθηκε μετέωρος αλλά τελικά αυτό δεν ήταν το χειρότερο που του συνέβη…
Πληροφορίες: «Ο ιδιωτικός βίος του Μάξουελ Σιμ», του Τζόναθαν Κόου, μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Πόλις.
ΜΑΝΙΑ ΣΤΑΪΚΟΥ







