Το «Θέρος», το πρόσφατο έργο του νομπελίστα συγγραφέα Τζ. Μ. Κουτσί ανακηρύχτηκε από το έγκυρο γαλλικό περιοδικό Lire (που ανεβοκατεβάζει τις μετοχές των συγγραφέων) ως το καλύτερο βιβλίο για το 2010 στην κατηγορία της ξένης λογοτεχνίας.

Στο «Θέρος», ο διάσημος συγγραφέας μιλάει για τον εαυτό του στο τρίτο πρόσωπο, χτίζοντας μιας συναρπαστική ιστορία που δεν μπορεί ακριβώς να χαρακτηριστεί ούτε αυτοβιογραφία, ούτε μυθοπλασία. Δεν είναι η πρώτη φορά που ένας γνωστός συγγραφέας επιλέγει αυτόν τον πειραματικό τρόπο γραφής: το ίδιο είχε κάνει και ο Φίλιπ Ροθ με το «Επιχείρηση Σάυλωκ: μια ομολογία» (εκδ. Πόλις) που είχε βάλει τον εαυτό του να πρωταγωνιστεί ως μυθιστορηματικό alter ego. Στην περίπτωση του Τζ.Μ. Κουτσί, το «Θέρος» αποτελεί το τρίτο μέρος μιας άτυπης τριλογίας που ξεκίνησε από το προηγούμενο έργο του «Σκηνές από τη ζωή ενός παιδιού». Ο συγγραφέας αναπλάθει τη ζωή του από μια κριτική σκοπιά, βάζοντας έναν φανταστικό βιογράφο να διερευνά ως ντετέκτιβ το παρελθόν του. Υποτίθεται λοιπόν ότι ο ίδιος έχει πεθάνει και ένας νεαρός άγγλος συγγραφέας επιχειρεί να γράψει την βιογραφία του. Στόχος του είναι να επικεντρωθεί στην περίοδο 1972-77, όταν ο τριαντάρης τότε Κουτσί ζούσε με τον χήρο πατέρα του σε ένα μίζερο σπιτάκι σε προάστιο του Κέιπ Τάουν. Κατά τον βιογράφο, είναι η περίοδος που ο Κουτσί «έκανε τα πρώτα του βήματα ως συγγραφέας».

Χωρίς να έχει γνωρίσει τον Κουτσί, ο επίδοξος βιογράφος οργανώνει μια σειρά συνεντεύξεων με πρόσωπα που υπήρξαν σημαντικά στη ζωή του συγγραφέα – με μια παντρεμένη με την οποία είχε δεσμό, με την αγαπημένη του εξαδέλφη, τη Μάργκο, με μια βραζιλιάνα χορεύτρια, στην κόρη της οποίας έκανε μαθήματα αγγλικών, με παλιούς φίλους και συνεργάτες του.

Από τις μαρτυρίες τους προκύπτει ένα πορτρέτο του νεαρού Κουτσί ως ανθρώπου αδέξιου, δύσκαμπτου στις προσωπικές και κοινωνικές επαφές, φανατικού λάτρη των βιβλίων. Η ευρύτερη οικογένειά του τον βλέπει σαν το μαύρο της πρόβατο, σαν κάποιον που προσπάθησε να δραπετεύσει από τα όρια της φυλής και τώρα επιστρέφει φρονηματισμένος. Στη Νότιο Αφρική της εποχής εκείνης η εμμονή του με τη χειρωνακτική εργασία, τα μακριά του μαλλιά, τα γένια του, οι φήμες ότι γράφει ποιήματα εγείρουν αποκλειστικά και μόνον υποψίες…Το ευρηματικό «Θέρος» του Τζ. Μ.Κουτσί ήταν υποψήφιο για βραβείο Μπούκερ το 2010 και στη χώρα μας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Αθηνάς Δημητριάδου.

Πληροφορίες: «Θέρος» του Τζ. Μ. Κουτσί, μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Μεταίχμιο.