Edward Hopper: Ο καλλιτέχνης μέσα από το γάμο του με τη Jo Nivison

hopper
ΤΕΤΑΡΤΗ, 25 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Ο Εντ και η Τζο, ένα ζευγάρι που έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για το ταλέντο τους αλλά και για την ιδιαίτερη ιστορία αγάπης που μέτρησε 34 χρόνια γάμου. Γνωρίστε τον καλλιτέχνη μέσα απο τα μάτια της Τζο.

Ο Πικάσο και η Ντόρα Μάαρ, ο Πόλοκ και η Λι Κράσνερ, ο Ντιέγκο Ριβέρα και η Φρίντα Κάλο... ίσως τα πιο διάσημα καλλιτεχνικά ζευγάρια. Η ιστορία έχει καταγράψει ότι η σχέση που είχαν μεταξύ τους τα ζευγάρια ήταν ταραχώδης, με εντάσεις, πάθη, ανταγωνισμό. Κι όμως υπάρχει ένα ζευγάρι που άντεξε την εκκεντρική ζωή των καλλιτεχνών.

Ο λόγος για τον Έντουαρτ Χοπερ και τη σύζυγό του Τζοζεφίν Νιβίζον, τους οποίους τους ενώνει μια πολύ ιδιαίτερη ιστορία αγάπης. Τα ετερόκλητα έλκονται δε λέει η θεωρία; Ο Χόπερ, λοιπόν, ήταν ψηλός, μυστηριώδης, ήσυχος και ντροπαλός. Αντίθετα η Τζο ήταν κοντή, κοινωνική, εξωστρεφής, πεισματάρα και φιλελεύθερο πνεύμα.

EH p85 f 91

Οι δυο τους γνωρίστηκαν ένα καλοκαίρι σε ένα σεμινάριο ζωγραφικής στο Gloucester της Μασαχουσέτης. Εκείνη ήταν ήδη γνωστή καλλιτέχνης, ετών 41, με δεκαέξι χρόνια επιτυχημένης καρίερας στην πλάτη της. Είχε δουλέψει δίπλα στον Μοντιλιάνι, τον Πικάσο και τον Μαν Ρέι ενώ είχε συμμετάσχει σε εκθέσεις του Brooklyn Museum σημειώνοντας μεγάλη εμπορική επιτυχία. Εκείνος ακόμη άσημος, έχοντας πουλήσει όλο και όλο έναν πίνακα.

Πολλοί ιστορικοί τέχνης υποστηρίζουν πως αν δεν ήταν η Τζο, ο Χόπερ δεν θα είχε κάνει την καριέρα που έκανε, που ομολογουμένως ήταν πολύ πιο επιτυχημένη από τη δική της. Η Τζο μεσολάβησε ώστε οι γκαλερίστες και οι επιμελητές των εκθέσεων εκείνης της εποχής να γνωρίσουν τον Έντουαρτ Χόπερ. Μετά από δική της παρότρυνση, ο Χόπερ συμμετείχε σε μια έκθεση όπου πούλησε και τον δεύτερο πίνακα μέσα σε δέκα χρόνια. Αυτή ήταν αρχή... και μετά ήρθε η επιτυχία, ο κόσμος αναγνώρισε το ταλέντο του Χόπερ και πλέον είναι ένας από τους πιο διάσημους ζωγράφους του 20ου αιώνα.

Υπό το φως του Χόπερ η Τζο συνέχιζε να έχει τη δική της καλλιτεχνική πορεία που όμως δεν είχε την ίδια επιτυχία. Ο τρόπος που επηρέασε ο ένας τον άλλον καλλιτεχνικά, λένε οι ιστορικοί τέχνης, εκτόξευσε την καριέρα του Χόπερ κι χαντάκωσε την Τζο. Εκείνος υιοθέτησε την ανοιχτή χρωματική παλέτα της συζύγου του και εκείνη άρχισε να μιμείται το στυλ του. Αυτό της στοίχισε την καριέρα της καθώς έχασε το προσωπικό της στίγμα και αυτό που την ξεχώριζε ως καλλιτέχνη. Το γεγονός ότι δεν έκανε καριέρα δε φαίνεται να την ενόχλησε πολύ. "Αν υπάρχει χώρος μόνο για έναν από τους δυο μας, τότε με κλειστά μάτια θα επιλέξω τον Εντ" έχει πει σε συνέντευξή της δείχνοντας την αφοσίωση της στο σύζυγό της. Η Τζο έγινε η μάνατζερ του, εκείνη αποφάσιζε για τα επόμενα επαγγελματικά του βήματα, έκλεινε τις εκθέσεις, κανόνιζε

τις συνεντεύξεις του, κρατούσε όλο το αρχείο. Η Τζό ήταν και η μούσα και αποκλειστικό μοντέλο του Χόπερ. Η ζήλια της ήταν αυτή που την έκανε να επιβάλει τον εαυτό της ως την αποκλειστική μούσα του Χόπερ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο τρόπος που ο Χόπερ ζωγράφιζε τις γυναίκες. Στη φαντασία του και κατ επέκτασιν στους πίνακές του οι γυναίκες δεν μεγάλωναν ποτέ. Αντίθετα η Τζο γερνούσε και τα χρόνια που περνούσαν αποτυπώνονταν στη ζωγραφική του καλλιτέχνη.

Εκτός όμως από το ταλέντο τους η Τζο και ο Έντουαρτ έμειναν στην ιστορία ως ένα ζευγάρι που άντεξε στην εκκεντρική ζωή, τον ανταγωνισμό και έμεινε παντρεμένο για 43 ολόκληρα χρόνια. Οι δυο τους δεν έκαναν ποτέ παιδί και σύμφωνα με μαρτυρίες η Τζο αναφερόταν πολύ συχνά στους πίνακες ως "τα παιδιά μας". Η σχέση τους θυελλώδης, γεμάτη εντάσεις και τσακωμούς. "Ο Εντ είναι το επίκεντρο του σύμπαντός μου" έχει δηλώσει η Τζο, όμως μέσα από τις σελίδες του ημερολογίου της αποκαλύπτεται και το μεγάλο της παράπονο: Ο Χοπερ δεν υποστήριζε τη δουλειά της όπως εκείνη θα ήθελε. "Δεν σου αρέσει που η γυναίκα σου είναι καλλιτέχνης και ζωγραφίζει;" τον είχε ρωτήσει, για να πάρει την απάντηση: "Είναι ότι χειρότερο." Ο Χόπερ συχνά την υποτιμούσε, εκείνη όμως δεν έμενε άπραγη του απαντούσε τόσο λεκτικά όσο και με τη βία, όπως αποκαλύπτουν μαρτυρίες εκείνης της εποχής.

Όταν ο Χόπερ έφυγε από τη ζωή το 1964 η Τζο ένιωθε, όπως περιγράφει η ίδια, παράλυτη και ανήμπορη να συνεχίσει μόνη της. Δέκα μήνες αργότερα η Τζο πέθανε.

Σκίτσα της Τζο που περιγράφουν το γάμο της με τον Έντουαρτ Χόπερ.

Κύρα Κάπη