Νταβίντ Γκρόσμαν: ο θρήνος γίνεται λογοτεχνία
Ο γνωστός ισραηλινός συγγραφέας Νταβίντ Γκρόσμαν βρίσκεται αυτές τις μέρες στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, με αφορμή την κυκλοφορία δύο νέων βιβλίων του στα ελληνικά, το βραβευμένο μυθιστόρημά του «Στο τέλος της γης» (εκδ. Καστανιώτη) και τη συλλογή δοκιμίων του «Γράφοντας μες στο σκοτάδι» (εκδ.Scripta).
Λογοτέχνης αλλά και διανοούμενος με συνεχείς δημόσιες παρεμβάσεις, ο Νταβίντ Γκρόσμαν δοκιμάστηκε πριν λίγα χρόνια από τον ξαφνικό θάνατο του γιου του, Γιούρι ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με τη Χεζμπολάχ το 2006.
Εκείνη την περίοδο ο συγγραφέας έγραφε το αντιπολεμικό του μυθιστόρημα «Στο τέλος της γης» με κεντρική ηρωίδα την Όρα, τη μητέρα ενός στρατιώτη η οποία βασανίζεται από άσχημα προαισθήματα για τον γιο της. Η Όρα ξεκινά ένα οδοιπορικό από την Ιερουσαλήμ ως τη Γαλιλαία μαζί με τον πρώην φίλο και εραστή της Άβραμ, ώστε να μην τη βρουν τα δυσάρεστα νέα που φοβάται. Μιλάει διαρκώς για το αγαπημένο της παιδί και βιώνει την ιστορία της ζωής τoυ.
Η αφήγηση ξεκινά από τον πόλεμο των Έξι Ημερών και φτάνει ως τις μέρες μας. Δυστυχώς ο Γκρόσμαν έπαθε αυτό που φοβόταν η ηρωίδα του: ο αγαπημένος γιος του σκοτώθηκε και αφιέρωσε στη μνήμη του το βιβλίο. Όπως υποστηρίζει ο Πολ Όστερ: «Πρόκειται για το αριστούργημα του Γκρόσμαν. Ένα βιβλίο με τρομερή δύναμη και ένταση. Ο Φλομπέρ δημιούργησε την Έμμα, ο Τολστόι την Άννα και τώρα ο Γκρόσμαν μας δίνει την Όρα, τόσο αληθινή και ζωντανή όσο κανένας άλλος χαρακτήρας στη σύγχρονη πεζογραφία».
Το μυθιστόρημα του Γκρόσμαν τιμήθηκε με το έγκυρο Βραβείο Ειρήνης των Γερμανών Βιβλιοπωλών και μπορεί να διαβαστεί σε συνδυασμό με τη συλλογή δοκιμίων του «Γράφοντας στο σκοτάδι» (εκδ. Scripta). Στα έξι κείμενα που απαρτίζουν τη δεύτερη αυτή έκδοση, ο Γκρόσμαν χαρτογραφεί την σχεδόν μόνιμη εμπόλεμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα του. Ο ίδιος υπογραμμίζει στο βιβλίο του : «Όσο η κατάσταση φαίνεται αδιέξοδη κι όσο η γλώσσα γίνεται πιο κοινότοπη, τόσο ο δημόσιος λόγος φτωχαίνει. Περιορίζεται στις αιώνιες τετριμμένες αλληλοκατηγορίες μεταξύ εχθρών ή πολιτικών αντιπάλων, στα κλισέ με τα οποία βομβαρδίζουμε τον εχθρό και τον εαυτό μας, σ’ ένα συνονθύλευμα από προκαταλήψεις, μυθολογικούς φόβους και χονδροειδείς γενικεύσεις μέσα στο οποίο εγκλωβιζόμαστε, κι αυτοί κι εμείς».
Πληροφορίες: «Στο τέλος της γης» του Νταβίντ Γκρόσμαν, μετάφραση: Λουίζα Μιζάν, εκδ. Καστανιώτη. «Γράφοντας μες στο σκοτάδι» του Νταβίντ Γκρόσμαν, μετάφραση: Μάγκυ Κοέν, εκδ. Scripta.







