Ο Δημήτρης Ξυριτάκης, δικηγόρος και συγγραφέας, στο βιβλίο του «Λόγω τιμής» (εκδ. Μελάνι) καταγράφει ιστορίες κρητικής βεντέτας που συγκλόνισαν το πανελλήνιο.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η λέξη «βεντέτα» προέρχεται από το ιταλικό ρήμα vendico που σημαίνει εκδικούμαι. Στην Κρήτη όμως, όπου αυτό το φαινόμενο εξακολουθεί να επιβιώνει στις ορεινές κυρίως περιοχές, υπάρχει μια άλλη έκφραση: τα «οικογενειακά» . Ο όρος αποτυπώνει το ακριβές περιεχόμενο της κρητικής εκδίκησης ως «μιας υπόθεσης αυστηρά οικογενειακής αλλά και ως μια συμπεριφοράς επιβαλλόμενης από το χρέος της προστασίας της οικογενειακής τιμής». Σε κλασικά κείμενα της κρητικής λογοτεχνίας, όπως στον Ερωτόκριτο συναντούμε επίσης και το λεγόμενο «γδικιωμό».

Ο συγγραφέας διερευνά τους κοινωνικούς και ιστορικούς λόγους για τη γένεση και την ανάπτυξη του φαινομένου, ανατρέχοντας σε παλιές δικογραφίες και δικαστικές αποφάσεις, διασώζοντας παράλληλα πολύτιμες μαρτυρίες συγγενών.

Ο Δημήτρης Ξυριτάκης κατά τη διάρκεια της έρευνάς του μπόρεσε να μελετήσει περίπου 200 περιπτώσεις κρητικής βεντέτας. Στο βιβλίο του επίλεξε να παρουσιάσει στον αναγνώστη τις πιο ενδιαφέρουσες και αντιπροσωπευτικές που καταδεικνύουν τις βαθιές ρίζες στην τοπική κοινωνία των λεγόμενων «εγκλημάτων τιμής».

Από τις κρητικές βεντέτες της κατοχικής περιόδου, με πρωταγωνιστές δωσίλογους και προδότες ως τις πολιτικές βεντέτες αλλά και τα περιστατικά που σόκαραν την κοινή γνώμη στην μεταπολεμική Ελλάδα, ο Δημήτρης Ξυριτάκης σκιαγραφεί έναν διαφορετικό κόσμο όπου κυριαρχεί ο άγραφος νόμος. Σε ξεχωριστό κεφάλαιο αναπτύσσεται το θέμα της βεντέτας στην κρητική λογοτεχνία. Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ αλλά και ο Νίκος Καζαντζάκης, είναι επίσης μερικές από τις προσωπικότητες που ήρθαν αντιμέτωπες με τον φαύλο αυτό κύκλο εκδίκησης.

Πληροφορίες: «Λόγω τιμής-ιστορίες κρητικής βεντέτας» του Δημήτρη Α. Ξυριτάκη, εκδ. Μελάνι.