Αν πάτε σήμερα μια βόλτα στα βιβλιοπωλεία ίσως ανακαλύψετε ένα επίκαιρο βιβλίο, τις «Συμφορές του δανεισμού» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νεφέλη.

Δεν το υπογράφει κάποιος διάσημος οικονομολόγος ή έστω ένας μετανοημένος τραπεζίτης, αλλά ο Πλούταρχος, ο μεγάλος βιογράφος της αρχαιότητας. Η Αθήνα του 92μ.Χ., όπως και η Ελλάδα του 2011, είχε μια μεγάλη πληγή: την υπερχρέωση των πολιτών. Εγχώριοι αλλά κυρίως ξένοι καιροσκόποι είχαν σφίξει τη θηλιά σε όσους είχαν την αφέλεια να δανειστούν ποσά που δεν μπορούσαν να επιστρέψουν.

Ο Πλούταρχος κατακεραυνώνει εξίσου την απληστία των πιστωτών αλλά και τον αλόγιστο δανεισμό των οφειλετών, επιστρατεύοντας όλο το ρητορικό του οπλοστάσιο. Η πατρότητα του κειμένου είχε αμφισβητηθεί αρχικά από ορισμένους μελετητές, όμως η νεότερη έρευνα απέδειξε ότι πρόκειται πράγματι για μια ομιλία του συγγραφέα που γράφτηκε το νωρίτερο το 92μ.Χ.

Οι περισσότεροι αναγνώστες γνωρίζουμε τους «Παράλληλους βίους» επιφανών Ελλήνων και Ρωμαίων που έγραψε ο Πλούταρχος, όμως ο ίδιος μας άφησε μια σειρά κειμένων ποικίλης θεματολογίας, στο σύνολο των οποίων δόθηκε ο τίτλος «Ηθικά».

«Οι συμφορές του δανεισμού» θα μπορούσαν να συνετίσουν τον σύγχρονο υπερκαταναλωτή. Τι κρίμα όμως που τέτοιου είδους βιβλία κυκλοφορούν τώρα με αφορμή την κρίση-και δεν υπήρχαν (ή δεν τα προσέχαμε;) νωρίτερα, όταν η φούσκα δεν είχε ακόμη σκάσει…

Ο Πλούταρχος αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλές προσωπικότητες: στους θαυμαστές του συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, ο Έρασμος, ο Μονταίν, ο οποίος εμπνεύστηκε τις Δοκιμές του από τα Ἠθικά, ο Σαίξπηρ, καθώς βάσισε στους Βίους τις ρωμαϊκές τραγωδίες του, ο Ρουσσώ και ο Γκαίτε, ο Μπετόβεν, που τον εκτιμούσε όσο και τον Όμηρο και αναζήτησε στο έργο του στήριγμα όταν έχανε την ακοή του, ο Έμερσον και οι υπερβατιστές, ο Καβάφης, στο Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον, και ο Ναπολέοντας.

Πληροφορίες: «Οι συμφορές του δανεισμού» («Περί του μη δειν δανείζεσθαι»), Πλούταρχος, μετάφραση-σχόλια: Πολυξένη Παπαπάνου, εκδ. Νεφέλη.