Το clickatlife επιλέγει ρήσεις από έντεκα συγγραφείς της παγκόσμιας κλασσικής λογοτεχνίας για να ανοίξει διάλογο με σύγχρονους εκπροσώπους της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής. Ο Στάμος Τσιτσώνης απαντά.

«Δεν είναι δικό τους θέμα (των αναγνωστών) το ότι χρειάστηκε να μάθεις να γράφεις. Άφησέ τους να νομίζουν ότι έτσι γεννήθηκες». Έρνεστ Χέμινγουεϊ

1. Ο συγγραφέας γεννιέται ή γίνεται;
Θα παίξω λίγο με την ερώτηση. Είναι σίγουρο ότι γεννήθηκα. Το αν έγινα συγγραφέας είναι κάτι που με απασχολεί και εμένα!

«Είμαι επιτυχημένος, πιθανότατα γιατί πάντα πίστευα ότι δεν ήξερα το παραμικρό για το γράψιμο και ειλικρινά προσπαθούσα πάντα να πω μια ενδιαφέρουσα ιστορία με διασκεδαστικό τρόπο». Έντγκαρν Ράις Μπάροουζ

2. Γιατί γράφεις;
Η συγγραφή είναι ο απλούστερος και, όσο και αν φανεί παράξενο, εχέμυθος τρόπος να εκμυστηρευτείς σε τόσους πολλούς τα μυστικά σου.

«Ο συγγραφέας που δεν ενδιαφέρεται ούτε συμπονά τα κουσούρια των ηρώων του, δεν είναι πειστικός». Τζόζεφ Κόνραντ

3. Ποιον ήρωά σου συμπάθησες και ποιον «αντιπάθησες» περισσότερο;
Όλοι η ήρωες ενός συγγραφικού έργου δημιουργούνται για να διαδραματίσουν έναν ρόλο. Δεν είναι λοιπόν κάπως άδικο να τους “αντιπαθήσουμε” ή να τους “συμπαθήσουμε” ιδιαιτέρως, αφού δεν μπορούν να κάνουν κι αλλιώς;

«Το να τελειώνεις ένα βιβλίο μοιάζει με το να οδηγείς ένα παιδί στον πίσω κήπο του σπιτιού και να το σκοτώνεις». Τρούμαν Καπότε

4. Όταν ολοκληρώνεις ένα βιβλίο σου νιώθεις….
Νοιώθω όπως εκείνο το μεσημέρι που πήρα τα παιδιά μου μετά την πρώτη τους ημέρα από το δημοτικό σχολείο. Περίμενα με αγωνία τις πρώτες εντυπώσεις του δάσκαλου.

«Κάθε μυστικό στην ψυχή του συγγραφέα, κάθε εμπειρία της ζωής του, υπάρχει μέσα στο έργο του». Βιρτζίνα Γουλφ

5. Τι σε εμπνέει;
Η μείξη ρεαλιστικών και φανταστικών καταστάσεων ενεργοποιεί πολύ τη φαντασία μου. Μου αρέσουν πάντως οι “ανατροπές” γιατί αποδίδουν χαρακτηριστικά το απρόβλεπτο των γεγονότων. Και όλα αυτά βεβαίως επενδυμένα με λίγο σαρκασμό ή χιούμορ.

«Ο χρόνος του συγγραφέα δαπανάται κατά πολύ στο διάβασμα. Για να γράψει ένα βιβλίο, πρέπει να ξεψαχνίσει μισή βιβλιοθήκη». Σάμιουελ Τζόνσον

6. Τι διαβάζεις αυτή την περίοδο;
« “Η γυναίκα στη σκάλα” του Βernhard Schlink, (εκδ. Κριτική) και ο “Βασιλιάς τοῦ απείρου χώρου” του Ντ. Μπερλίνσκυ (ἐκδ. Τραυλός) με συντροφεύουν κάποιες στιγμές.»

«Το γράψιμο είναι θέμα ρυθμού. Το συγκρίνω με την τζαζ». Φρανσουάζ Σαγκάν

7. Ποια τραγούδια θα ήθελες να είχες γράψει αν ήσουν μουσικός;
Ζηλεύω τους καλλιτέχνες που έχουν το χάρισμα να γράφουν μουσική. Δυστυχώς δεν έχω αυτό το ταλέντο. Ωστόσο απολαμβάνω τον Λέοναρντ Κοέν, τον Έρικ Μπάρτον και τους Μπήτλς.

«Δεν μπορείς να διορθώσεις ένα έργο σου παρά μόνο όταν το ξεχάσεις». Βολταίρος

8. Σε ποιο βιβλίο σου θα ήθελες, αν επέστρεφες, να έδινες άλλο τέλος και γιατί;
Αν θέλει ο συγγραφέας να δώσει ένα άλλο τέλος σε κάποιο βιβλίο του, οφείλει να γράψει ένα καινούργιο. Ό,τι έγραψε έμεινε!

«Οι λέξεις χωρίς εμπειρία είναι χωρίς νόημα». Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ

9. Ποιον ήρωα ή ηρωίδα βιβλίου θα ήθελες να συναντήσεις;
Σίγουρα τον Γκόρο Σιμούρα στο Πρίνστον, από το διήγημά μου “Μια παρτίδα Σόγκι”, αλλά νομίζω ότι είναι εξ ίσου ανέφικτο αν επεδίωκα μια συνάντηση με τον Πιέρ ντε Φερμά ο οποίος έχει πεθάνει πριν τριακόσια πενήντα χρόνια.

«Τα εργαλεία μου για να γράψω είναι το χαρτί, ο καπνός, το φαγητό και λίγο ουίσκι». Γουίλιαμ Φώκνερ

10. Ποια είναι η πιο παράξενη συγγραφική σου συνήθεια;
Παράξενη; Δεν ξέρω. Πάντως γράφω τα καλοκαιρινά χαράματα στο Σούνιο απέναντι από τον Ναό, παρέα με ένα φλιτζάνι ζεστό καφέ και τα χειμωνιάτικα βράδια στον Άλιμο με χαλαρωτική μουσική και λίγο μπράντι.

«Αν θέλεις να γίνεις συγγραφέας, γράψε!». Επίκτητος

11. Ποια συμβουλή θα έδινες στους επίδοξους συγγραφείς;
Γράψτε, γράψτε, γράψτε. Όλο και κάτι θα μείνει!

Ο συγγραφέας

Ο Στάμος Τσιτσώνης είναι μαθηματικός, συγγραφέας και μεταφραστής. Δείτε περισσότερα για το έργο του.