Τέσσερις βραδιές του Νοέμβρη, ο συνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος θα διευθύνει στο «Παλλάς» την 12μελή Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής, σε έργα των Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι και Σταύρου Ξαρχάκου, σε ποίηση των Νίκου Γκάτσου, Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη, Νίκου Καζαντζάκη κ.ά.

Ο μεγάλος, σύγχρονος Έλληνας μουσικός δημιουργός, προσεγγίζει –χρόνια τώρα- την μουσική με τρόπο πολύπλοκα απλό και απλά πολύπλοκο, και κάπως έτσι μας την προσφέρει απλόχερα. Οι μελωδίες του είναι δεμένες με το παρελθόν μας, συντροφεύουν το παρόν μας και έχουν ραντεβού με το μέλλον μας.

- Ο Σταύρος Ξαρχάκος γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1939 στην Αθήνα, όπου και μεγάλωσε.

- Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε στο Παρίσι και στο Julliard School of Music της Νέας Υόρκης.

- Εμφανίζεται στα μουσικά δρώμενα της Ελλάδας γύρω στο 1963, εποχή που μεγαλουργούν οι ηγετικές φυσιογνωμίες Μάνος Χατζιδάκις και Μίκης Θεοδωράκης. Έχοντας δεχθεί επιρροές από τους μεγάλους αυτούς Έλληνες δημιουργούς και βρισκόμενος κάτω από τη σκιά τους, καταφέρνει να λάμψει με έναν ολόδικό του, ξεχωριστό τρόπο. Με την ζωντάνια του νεαρού της ηλικίας του, προχωρεί σε δικούς του δρόμους, χτίζει μια ολόφρεσκη, πολύπλοκα απλή και απλά πολύπλοκη μουσική επικοινωνία, που γίνεται αποδεκτή από το ευρύ κοινό και έχει αξία διαχρονική που φτάνει έως τις σύγχρονες ημέρες.

- Στην αρχή της σταδιοδρομίας του γράφει μουσική κυρίως για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Πρώτη του μεγάλη επιτυχία είναι η μουσική που έγραψε το 1963, για την κινηματογραφική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κόκκινα Φανάρια». Τα τραγούδια –τα πρώτα που έγραψε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος- «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά» και «Παράπονο» αγαπήθηκαν πολύ. Με τον ίδιο τίτλο κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος, εμπλουτισμένος με τις επιτυχίες «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι», σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου.

- Ακολουθούν, το 1964, οι μεγάλες του επιτυχίες «Τα δάκρυά μου είναι καυτά» και «Βαρκαρόλα», σε στίχους Βαγγέλη Γκούφα, από την ταινία «Ταξίδι». Λίγο αργότερα ντύνει με τους ήχους του τα τραγούδια «Όνειρο δεμένο», «Ο χορός του Σάκαινα» αλλά και το διαχρονικά αγαπημένο «Χάθηκε το φεγγάρι», σε στίχους Βαγγέλη Γκούφα από την ταινία «Λόλα», με ερμηνεύτρια την Βίκυ Μοσχολιού, που έκανε τότε τα πρώτα της βήματα στο τραγούδι. Το 1966 γράφει τις μεγάλες του επιτυχίες «Υπομονή» και «Τα τραίνα που ’φύγαν», ενώ ο δίσκος «Ένα μεσημέρι», σε στίχους Νίκου Γκάτσου, φέρνει στα χείλη όλων των Ελλήνων τα τραγούδια «Στου Όθωνα τα χρόνια», «Μάτια βουρκωμένα», «Άσπρη μέρα και για μας», «Λευτέρης».

- Χωρίς να επαναπαυθεί στις δάφνες της επιτυχίας του, εκτός από τη μουσική για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, δίνει μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής του ευφυΐας και σε άλλα είδη μουσικής. Προς το τέλος της δεκαετίας του ’60 επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στους κλασικούς ήχους. Στα έργα του περιλαμβάνονται σουίτες μπαλέτου, κοντσέρτα αλλά και συμφωνικά έργα. Εδώ –μεταξύ άλλων- συναντούμε τα «Κοντσέρτο για πιάνο» (1971), «Κυρά-Παναγιά» (συμφωνικό ποίημα, 1969), «Ένδοψις» (για βαρύτονο και ορχήστρα, σε ποίηση Γ. Σεφέρη, 1979), «Ελλήσποντος» (συμφωνικό ποίημα, 1984), «Αναμνήσεις» (σουίτα για ορχήστρα, 1982), «Lanto por Ignacio Sanchez Mejias» («Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσιεθ Μεχίας», λυρικό δράμα σε ποίηση του Φ. Γκ. Λόρκα, 1997), «Επισκέπτης» (μονόπρακτη όπερα δωματίου πάνω στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Eric-Emmanuel Schmitt, 2000).

- Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έγραψε μουσική για 21 ταινίες, με κορυφαία αυτή για το «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη, σε στίχους Νίκου Γκάτσου. Συνέθεσε για περισσότερους από 50 δίσκους και συνεργάστηκε με τους σπουδαιότερους λαϊκούς ερμηνευτές, κάνοντας τεράστιες επιτυχίες. Επίσης, συνέθεσε μουσική για 15 τηλεοπτικές παραγωγές, καθώς και για αρχαία τραγωδία και διεθνή μπαλέτα.

- Ξεχωριστή δουλειά του στον χώρο της ενορχήστρωσης είναι και ο δίσκος «Ερημιά» του Μίκη Θεοδωράκη και του Λευτέρη Παπαδόπουλου.

- Έχει βραβευτεί πολλές φορές σε κινηματογραφικά και μουσικά Φεστιβάλ, όπως το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Τον Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Adelphi της Νέας Υόρκης.

- Στη δεκαετία του ’80 συμμετείχε ενεργά και στην πολιτική. Αρχικά, εξελέγη Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων και αργότερα Αντιδήμαρχος Πολιτιστικών Θεμάτων. Από την θέση αυτή συνέβαλε δραστικά στην ανέλιξη των καλλιτεχνικών δρώμενων της πρωτεύουσας. Επίσης, εκλέχθηκε βουλευτής Αθηνών, αλλά παραιτήθηκε πολύ σύντομα. Διετέλεσε Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας από το 1999 έως το 2004.

- Από το 1995 έως και σήμερα, έχει την καλλιτεχνική διεύθυνση της Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής (ΚΟΕΜ), με την οποία έχει κάνει άπειρες επιτυχημένες συναυλίες διαφόρων μουσικών ειδών σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα, με την ΚΟΕΜ έχει κυκλοφορήσει μια σειρά από cd, τα οποία έγιναν ιδιαίτερα αγαπητά στο ευρύ κοινό, όπως το «Αφιέρωμα στον Νίκο Γκάτσο» και το «Επιτάφιος κατά Σταύρο Ξαρχάκο». Ανάμεσα στα έργα της ΚΟΕΜ που παρουσιάστηκαν ανά την Ελλάδα συναντούμε τα «Τσιτσάνη Διάλογοι», «Τα τραγούδια της πατρίδας μου», «Αριστοφάνους έξοδος», «Ωδή - πορείας Εγκώμιον», «Επιτάφιος» και «Η τέχνη της μουσικής επένδυσης».

Τελευταία του δισκογραφική κυκλοφορία είναι το ορχηστρικό «Ωδή πορείας εγκώμιον», που κυκλοφόρησε το 2010.

Μαζί με τον Σταύρο Ξαρχάκο και την ΚΟΕΜ, στις 10 και 11 Νοεμβρίου, θα βρίσκονται στο Παλλάς, η Νατάσσα Μποφίλιου -η νεαρή ερμηνεύτρια με την ξεχωριστή δύναμη, το πάθος και την συγκίνηση των ερμηνειών της- και ο Γιάννης Χαρούλης, που έχοντας σαν κληρονομιά τους ήχους της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Κρήτης, χαράζει το δικό του δρόμο στο τραγούδι, υπακούοντας στο ένστικτό του.

Στις 12 και 13 Νοεμβρίου, τα τραγούδια θα αποδώσουν τρεις σπουδαίοι ερμηνευτές. Η Έλλη Πασπαλά, που με την βαθιά, ζεστή της φωνή, είναι αναμφίβολα μια από τις πιο εκφραστικές Ελληνίδες τραγουδίστριες, ο Μανώλης Λιδάκης, κορυφαίος ερμηνευτής του έντεχνου τραγουδιού και η Ηρώ Σαΐα, μια σπουδαία φωνή με σημαντικές συνεργασίες στο ενεργητικό της.

Οι βραδιές στο θέατρο «Παλλάς» θα είναι βραδιές «μυσταγωγίας», με οδηγό τον Σταύρο Ξαρχάκο και εισιτήριο τις μελωδίες των μεγαλύτερων Ελλήνων συνθετών.

Πληροφορίες: θέατρο «Παλλάς», Βουκουρεστίου 5, Αθήνα, στις 10 και 11 Νοεμβρίου με ερμηνευτές τους Νατάσσα Μποφίλιου και Γιάννη Χαρούλη, και στις 12 και 13 Νοεμβρίου με ερμηνευτές τους Έλλη Πασπαλά, Μανώλη Λιδάκη και Ηρώ Σαΐα, 210 32 13 100, τιμές εισιτηρίων: 20 ευρώ (φοιτητικό), 25, 35, 45, 50, 60, και 70 ευρώ.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης