H έκθεση «Γιώργος Μαυροΐδης: Ανθρωποκεντρική ζωγραφική 1947-2003» που αποκαλύπτει τις σημαντικότερες ζωγραφικές προσεγγίσεις της ανθρώπινης μορφής του αείμνηστου Καθηγητή της Α.Σ.Κ.Τ. και διακεκριμένου ζωγράφου, εγκαινιάζεται την Τετάρτη, 20 Οκτωβρίου, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.

H έκθεση «Γιώργος Μαυροΐδης: Ανθρωποκεντρική ζωγραφική 1947-2003» που αποκαλύπτει τις σημαντικότερες ζωγραφικές προσεγγίσεις της ανθρώπινης μορφής του αείμνηστου Καθηγητή της Α.Σ.Κ.Τ. και διακεκριμένου ζωγράφου, εγκαινιάζεται την Τετάρτη, 20 Οκτωβρίου, στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.

Εκατό και πλέον μνημειακοί πίνακες μαζί με εβδομήντα περίπου πολύτιμα σχέδια φανερώνουν την εικαστική ανθρωπογεωγραφία του γνωστού Έλληνα καλλιτέχνη. Δεν είναι συμπτωματική η φράση του Γιάννη Τσαρούχη για το έργο του Μαυροΐδη ότι «κάθε φορά που πιάνει το πινέλο στα χέρια του, είναι έτοιμο να μεταφράσει την όρασή του, το νόημα των πραγμάτων, στη γλώσσα της ζωγραφικής που κατέχει».

Η δουλειά του Μαυροΐδη οριοθετεί το δικό του μύθο προσφέροντάς στον θεατή την πιο ρεαλιστική εικόνα του εύθραυστου και συνάμα αναντικατάστατου κόσμου. Στο έργο του δεν υπάρχει τίποτε το αμφίβολο και το διφορούμενο. Ζωγραφίζει μορφές οικείες, αρνούμενος κάθε εξιδανίκευση. Εραστής τόσο της αλήθειας όσο και της ελευθερίας επιχείρησε να αγγίξει το νόημα της αιωνιότητας μέσα στον καθημερινό και εφήμερο βίο.

Ο ίδιος, εξάλλου, γράφει «Ζωγραφίζω από μικρό παιδί και τα έργα μου πιστεύω πως γίνονται για να μιλούν για τη ζωή ζωγραφικά. Τα περιστατικά κι οι περιπέτειες μιας μακριάς ζωής πρέπει να γίνουν ένα με τη ζωγραφική μου προσπάθεια, όπως και λίγα πρόσωπα, άντρες και γυναίκες, που τα θυμάμαι πάντα με αγάπη σαν όνειρα απραγματοποίητα γιατί έτσι είναι η ζωή».

Ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς αναφέρει «Ο Μαυροΐδης ζωγραφίζει μορφές οικείες, καθημερινές, υποδηλώνοντας την πίστη του ότι η Γη δεν είναι έτοιμη για να την εγκατοικήσουν άγιοι. Εραστής τόσο της αλήθειας, όσο και της ελευθερίας, επιχείρησε να αγγίξει το νόημα της αιωνιότητας μέσα στον καθημερινό, τον εφήμερο βίο. Στο έργο του απουσιάζει κάθε τι αμφίβολο και διφορούμενο. Ο ζωγραφικός του μύθος εξυφαίνεται μέσα από την ανθρωποκεντρική του εικαστική αφήγηση, προσφέροντάς μας την πιο γοητευτική εικόνα του εύθραυστου, μα συνάμα και αναντικατάστατου κόσμου μας.[…]

Ο πλούσιος κόσμος των ανθρωποκεντρικών του σχεδίων φανερώνει την άμεση σχέση τους με τη ζωγραφική του πράξη και την εμμονή του απέναντι στο αμετάθετο Είναι. Στα πολυάριθμα σχέδιά του διακρίνουμε την επιθυμία του να συλλάβει την κίνηση της έκφρασης στην αέναη εναλλαγή της. Το ενδιαφέρον του επικεντρώνεται στο παρόν, για να μη λησμονηθεί ανάμεσα σε χαμένες και ξεχασμένες αναμνήσεις. Τα σχέδια αυτά ορίζουν πάντα τις δυνατότητες του δημιουργού μεταξύ της ιδέας και της τελείωσής της».

Γιάννα, 1966, Λάδι σε μουσαμά, 55 x 45 εκ.

Το ανθρωπομορφικό του έργο

Ο Γιώργος Μαυροΐδης από το ξεκίνημα των εικαστικών του αναζητήσεων, επεδίωκε μέσα στο πλήθος των μορφών που ζωγράφισε να αποκαλύψει τη δική του αλήθεια για τη ζωή και τον κόσμο μας.

Ζωγράφιζε μορφές οικείες, καθημερινές, υποδηλώνοντας την πίστη του ότι η Γη δεν είναι έτοιμη για να την εγκατοικήσουν άγιοι. Εραστής τόσο της αλήθειας, όσο και της ελευθερίας, επιχείρησε να αγγίξει το νόημα της αιωνιότητας μέσα στον καθημερινό, τον εφήμερο βίο. Στο έργο του απουσιάζει κάθε τι αμφίβολο και διφορούμενο. Ο ζωγραφικός του μύθος εξυφαίνεται μέσα από την ανθρωποκεντρική του εικαστική αφήγηση, προσφέροντάς μας την πιο γοητευτική εικόνα του εύθραυστου, μα συνάμα και αναντικατάστατου κόσμου μας.

Οι προσωπογραφίες των φίλων του, Ανδρέα Βουρλούμη, Διονύση Φωτόπουλου, Οδυσσέα Ελύτη, Θανάση Νιάρχου, Aγγελου Παπαδημητρίου, Κωστή Παπατριανταφυλλόπουλου, Βιβίκας Ζήση, Μάτσης Χατζηλαζάρου, Στέλλας Καβαλιεράτου, Κίτσως Μαυροΐδη, Σοφίας Σπυράτου, Aννας Βαρβία, Aννας Σαράντη και Γιάννας Μαυροΐδη, μεταξύ των πολλών άλλων, φανερώνουν τη δύναμή του να διεισδύει στη βαθύτερη έκφρασή τους. Δεν πρόκειται για εξιδανικευμένα πορτρέτα, σαν αυτά που τις περισσότερες φορές επιθυμούν οι εικονιζόμενοι, αλλά για ζωγραφικές καταγραφές συγκεκριμένης χρονικής στιγμής. Ποτέ δεν εξωραΐζει το μοντέλο, ούτε το εξυψώνει στην κοινή συνείδηση. Αντίθετα, τα πορτρέτα του διαπνέονται από ένα νόημα ηθικό, που αποτυπώνει το ισχυρό ζωγραφικό του ένστικτο.

Ο φωτισμός στα έργα του είναι καθαρά χρωματικός, αφού εκπέμπεται μέσα από το ίδιο το χρώμα, διατηρώντας την αυτοτέλειά του. Ο Μαυροΐδης εκμεταλλεύεται με αυστηρότητα αυτήν την απέραντη ελευθερία που του παρέχει το χρώμα για να εκφράσει το φως και τον κόσμο των μορφών του. Οι αισθητικές του εντυπώσεις βασίζονται στη λαμπρότητα, τη διαφάνεια και τη σκοτεινότητα των χρωμάτων.

Η ζωγραφική του δεν υποτάσσεται σε κανόνες ή σε προκαθορισμένες κατευθύνσεις. Ο Μάνος Στεφανίδης γράφει σχετικά: «Ο Μαυροΐδης δεν ήταν ούτε εξπρεσιονιστής, ούτε οπαδός του υπερρεαλισμού, παρότι έχει μορφοπλαστικά επηρεαστεί και από τις δύο αυτές εκφράσεις. Κυρίως, υπήρξε ένας διονυσιακός εργάτης της εικόνας, που πειραματιζόταν κρατώντας ίσες αποστάσεις από την νηφαλιότητα και τον οίστρο, από το πληθωρικό και το ασκητικό».

Σύντομο βιογραφικό του καλλιτέχνη

Ο Γιώργος Μαυροΐδης, γιος του Κύπριου Gaston Μαυροΐδη και της Λευκαδίτισσας Ζωής Θεοχάρη, γεννήθηκε στον Πειραιά στις 15 Σεπτεμβρίου του 1912. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες, γνώρισε τον Γιάννη Τσαρούχη με τον οποίο διατήρησε φιλικές σχέσεις.

Στη ζωή του είχε την ευκαιρία να μελετήσει την κλασική τέχνη, την αναγεννησιακή και τη μεταγενέστερη ευρωπαϊκή ζωγραφική. Έτσι, ασχολήθηκε διεξοδικά με θέματα αισθητικής και διαμόρφωσε τη δική του αντίληψη για την Τέχνη.

Παράλληλα, συνάντησε σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες, όπως τον Ν. Χατζηκυριάκο-Γκίκα, τον Α. Εμπειρίκο κ.ά., ενώ στην πόλη Antibes συναντήθηκε με τον Pablo Picasso.

Το 1959 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής ζωγραφικής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Συμμετείχε σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, Biennale και ατομικές εικαστικές παρουσιάσεις. Απεβίωσε στις 18 Ιουλίου του 2003.

Πληροφορίες: Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, Βασιλίσσης Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, Αθήνα, 210-3611206, μέχρι 5 Ιανουαρίου 2011, www.thf.gr , είσοδος 6 ευρώ, ελεύθερη είσοδος κάθε Δευτέρα.