Ο συγγραφέας του μυθιστορήματος «Η Κοιλιά» μάς μιλά, μεταξύ άλλων, για τα θέματα που επανέρχονται στις διηγήσεις του και για την γοητεία που του ασκεί η πειραγμένη οπτική πάνω σε αυτό που ονομάζουμε θέματα, στις ιστορίες που γράφει.

Γεννημένος στα Γιάννενα και με σπουδές Φιλογογίας και Γλωσσολογίας, ο Δημήτρης Τσεκούρας έχει μακρά και ισχυρή παρουσία στον χώρο των γραμμάτων. Μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά και λογοτεχνικά περιοδικά για την έννοια του Ύφους στην Ποίηση, για το κίνημα του Υπερρεαλισμού, για τα έργα του Οδυσσέα Ελύτη «Μονόγραμμα», «Ελεγεία της Οξώπετρας» και «Δυτικά της Λύπης», για το «Μυθιστόρημα» του Γιώργου Χειμωνά, καθώς και για την εκπαιδευτική κατάσταση των Τσιγγάνων στην Ισπανία και την Ιταλία. Αρθρογραφεί, ασχολείται με το θέατρο, τη στιχουργική και φυσικά την λογοτεχνία. 

Ποια θέματα σε γοητεύουν ώστε να τα επιλέγεις ως κεντρικά στις ιστορίες σου;

Δεν με γοητεύουν καθόλου τα θέματα αυτά καθεαυτά. Αυτό που με γοητεύει είναι η λοξή οπτική πάνω σε αυτό που ονομάζουμε θέματα. Η «πειραγμένη» οπτική. Έτσι κι αλλιώς για ποια θέματα μιλάς; Ένα είναι το θέμα. Πάντα ένα ήταν το θέμα. Ο θάνατος. Και πόση Τέχνη έχει μέχρι τότε η ζωούλα μας…

Υπάρχουν θέματα, μέρη, σκέψεις και ήρωες που επανέρχονται στις διηγήσεις σου; Αν ναι, γιατί;

Σαφώς και υπάρχουν. Ο συγγραφέας είναι αυτιστικό ον. Γεμάτο εμμονές. Και όλες επανέρχονται με κρυμμένο ή φανερό τρόπο. Οι δικές μου εμμονές; Το μυαλό τού ανθρώπου, το σεξ, η Πάτμος, ο Ρασκόλνικοφ, ο Μπέκετ, οι στιγμές χωρισμού, η μουσική, οι ταινίες τού Φασμπίντερ και του Αγγελόπουλου, α! και η πείνα. Με ενδιαφέρει πολύ η πείνα των ανθρώπων και τι κάνουμε οι άνθρωποι για αυτήν. Γενικά είμαι πολύ ντεμοντέ. Κατά μία έννοια, νομίζω ότι γράφω μόνο για την αγάπη.

Προτιμάς την μικρή φόρμα. Για ποιο λόγο;

Αν ήξερες πώς βγήκανε αυτές οι εκατό σελίδες τής Κοιλιάς… Αλλά τέλος πάντων… Το θέμα μου δεν είναι η μικρή ή η μεγάλη φόρμα. Το θέμα μου είναι η συμπυκνωμένη φόρμα. Το απόσταγμα. Κι ας είναι και πικρό καμιά φορά. Είχα μια σκασίλα…

Ποιες ιδιαιτερότητες έχει η θεατρική γραφή την οποία επίσης υπηρετείς και τι σε γοητεύει σε αυτό το λογοτεχνικό είδος;

Η θεατρική γραφή υποτίθεται ότι είναι πιο στοχευμένη. Γράφεις με την πρόθεση να γίνει κάτι παράσταση. Έχει μια έπαρση η λεγόμενη θεατρική γραφή. Δεν της φτάνει να διαβάζεται, θέλει να φανεί κιόλας. Στην περίπτωσή μου βέβαια, να σου πω την αλήθεια, μου είναι αδύνατον να ξεχωρίσω τη γραφή μου σε θεατρική και μη θεατρική. Δεν την καταλαβαίνω καθόλου τη διάκριση. Συνήθως μου κολλάει μια λέξη στο μυαλό και αυτή η λέξη μετά δεν με αφήνει να κοιμηθώ. Αλήθεια σου λέω, μου γίνεται τσιμπούρι κανονικό και τότε κάθομαι στο γραφειάκι μου και ασχολούμαι με αυτήν τη λέξη. Γι’ αυτό και τα πιο πολλά από τα έργα μου έχουν μονολεκτικούς τίτλους. Είναι αυτή η καταραμένη λέξη. Γι’ αυτό σου λέω, τι πάει να πει θεατρική ή μη θεατρική γραφή; Υπάρχει μόνο σκέτη γραφή. Έχουν ανεβεί στο θέατρο έργα μου που δεν μπορούσα να τα φανταστώ στο θέατρο και έργα μου που υποτίθεται ότι τα προόριζα για το θέατρο δεν ανέβηκαν ποτέ. Πλάκα δεν έχει όμως;

«Αν ήξερες πώς βγήκανε αυτές οι εκατό σελίδες τής Κοιλιάς… »

«Η Κοιλιά», μία ιστορία που την έγραψα μετά από μία παταγώδη προσωπική μου ατυχία, είναι μία προσωπική μου παραβολή για τον διπολισμό. Μία αλληγορία για τον διπολισμό. Μία προσπάθειά μου να αγαπήσω τον διπολισμό και να τον αποδεχθώ. Να καταλάβω ότι ίσως δεν είναι τελικά και τόσο μεγάλη ασθένεια να έχεις δύο εαυτούς, πέντε, δεκαπέντε, εκατό. Ο Ιωνάς είναι ένα πλάσμα που όταν είναι στο σπίτι, θέλει να βγει από το σπίτι κι όταν βγαίνει από το σπίτι, θέλει κατεπειγόντως να επιστρέψει σε αυτό. Εντωμεταξύ βολτάρει πάνω κάτω με τον ηλεκτρικό και παρατηρεί. Παρατηρεί τους ανθρώπους πολύ. Ώσπου στο τέλος μπορεί και να τρελαίνεται από αυτήν την ακατάσχετη παρατήρηση. Και δικάζει τον εαυτό του συνέχεια. Ο Ιωνάς είναι ένα πρόσωπο που πάσχει από την μόνιμη παρατήρηση των άλλων. Και να φανταστείς ότι αυτό το πρόσωπο ζει εντελώς μόνο του. Φριχτό πράγμα η μοναξιά.

Το αστικό περιβάλλον, σε μια κλειστοφοβική, ίσως, εκδοχή του, κυριαρχεί στο βιβλίο σου. Είναι η Αθήνα μια πόλη καλλιτεχνικά εμπνευστική;

Ναι. Την αγαπώ πολύ την Αθήνα κι ας έχει χίλια στραβά. Είναι πόλη. Είναι η μόνη πόλη στην Ελλάδα. Κι έχει όλον αυτόν τον τεράστιο μύθο που διαρκώς αιωρείται στην ατμόσφαιρα. Μου αρέσει πολύ να κάνω βόλτες στην Αθήνα, ειδικά στο κέντρο. Το φως της. Έχει έντονο φως η Αθήνα. Αλλά και το σκοτάδι της. Είναι αλλιώτικο το σκοτάδι τής Αθήνας, είναι πιο καθαρό το σκοτάδι της . Και τώρα με τους ξένους μου αρέσει ακόμη πιο πολύ. Γέμισε γλώσσες πολλές, φάτσες αλλιώτικες. Αυτές οι αλλιώτικες γλώσσες, αυτές οι αλλιώτικες φάτσες την ομορφαίνουν ακόμη πιο πολύ την Αθήνα. Άσε που μας θυμίζουν και το αυτονόητο. Ότι ο κόσμος υπάρχει σε πολλές βερσιόν. Τι ωραία θα ήταν να μην τσακωνόμασταν… Αλλά να ξέρεις, και σε παρακαλώ πολύ να το γράψεις αυτό, ότι κατά βάθος όλοι οι άνθρωποι από βλακεία τσακώνονται…

Γιατί γράφεις; Ποια είναι αυτή η δύναμη, η ανάγκη που σε βάζει σε αυτή τη διαδικασία;

Θυμάμαι, πριν από μια δεκαετία περίπου, ο τεράστιος Δημήτρης Καταλειφός με είχε ρωτήσει γιατί είχα γράψει το έργο που τότε είχα γράψει και που ίδιος σκηνοθέτησε. Και θυμάμαι ότι εντελώς αυθόρμητα του απάντησα: Γράφω από ιδιοτέλεια. Γράφω για να μην τρελαθώ. Το ίδιο θα σου πω και τώρα. Και να ξέρεις ότι είμαι απίστευτα πιστός σε ό,τι κι αν λέω…

Η νουβέλα του Δημήτρη Τσεκούρα παρουσιάζεται σήμερα, Δευτέρα, 23/5 στο Tabya, Μελενίκου 14Γ, έναντι πλατείας Χημείου, στη Θεσσαλονίκη. Αποσπάσματα θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Μαρία Τσιμά και Νικόλας Μαραγκόπουλος. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι Ευθύμης Κάλφας (δημοσιογράφος) και Δημήτρης Τσεκούρας (συγγραφέας).

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ / [email protected]