Με αφορμή την επίσκεψη του Chick Corea στη χώρα μας, μαζί με το Gary Burton στις 15 Μαρτίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, to click@life ρίχνει μια ματιά στην καλλιτεχνική πορεία και τη φυσιογνωμία του 71χρονου πρωτοπόρου της jazz/fusion μουσικής…

Ο Armando Anthony «Chick» Corea, ένας από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης αμερικανικής jazz και του fusion, γεννήθηκε στο Chelsea της Μασσαχουσέτης στις 12 του Ιούνη του 1941.

Οι ρίζες του είναι σικελικές και ισπανικές. Ο πατέρας του, που έπαιζε τρομπέτα σε μια jazz μπάντα του Dixieland της Βοστόνης τις δεκαετίες ’30 και του ‘40, τον πρωτοεισήγαγε στα μυστικά του πιάνου μόλις στα 4 του χρόνια.

Σε όλη του την παιδική ηλικία, ήταν «περικυκλωμένος» από την jazz και τους μουσικούς της, επηρεαζόμενος στα τρυφερά του χρόνια από «ήρωες» της bebop και ευρύτερα της jazz όπως οι Dizzy Gillespie, Charlie Parker, Bud Powell, Horace Silver και Lester Young.

Στα 8 του, ο Corea ξεκίνησε να μαθαίνει και drums, κάτι που τον έκανε να ανακαλύψει μια νέα διάσταση του πιάνου ως… κρουστού.

Σημαντική επιρροή γι’ αυτόν στάθηκε ο πιανίστας Salvatore Sullo, με τον οποίο ο Corea ξεκίνησε μαθήματα στα 8 του. Εκείνος τον εισήγαγε στην κλασσική μουσική και του έδωσε το έναυσμα να σκεφτεί τη μουσική σύνθεση.

Για πολλά χρόνια, εμφανιζόταν σαν μέλος και σολίστας της χορωδίας Knights of St. Rose στο Chelsea.

Με ένα μαύρο κοστούμι, δανεικό από τον πατέρα του, άρχισε να δίνει συναυλίες όταν ήταν ακόμη στην εφηβεία του. Τότε ήταν fan των Herb Pomeroy's Band, ενώ διατηρούσε και ένα trio με το οποίο έπαιζε μουσική του Horace Silver σε ένα τοπικό jazz club.

Τελικά, αποφάσισε να μετακομίσει στη Νέα Υόρκη όπου παρακολούθησε μαθήματα μουσικής για ένα μήνα στο Πανεπιστήμιο της Columbia και έξι μήνες στη Σχολή The Juilliard. Τα παράτησε καθώς δεν του άρεσε κανένα από τα δύο, του άρεσε ωστόσο η ατμόσφαιρα της Νέας Υόρκης, της οποίας η μουσική σκηνή έγινε το εφαλτήριο για τη μετέπειτα καριέρα του.

Η πρώιμη περίοδος

Η πρώτη μεγάλη συναυλία στην καριέρα του Corea ήταν με τον Cab Calloway.

Η επαγγελματική του καριέρα ξεκίνησε τη δεκαετία του ‘60 με τον τρομπετίστα Blue Mitchell και «άσους» της Latin, όπως ο Herbie Mann, ο Willie Bobo και ο Mongo Santamaría. Μια από τις πρώτες του ηχογραφήσεις ήταν εκείνη με το κουιντέτο του Blue Mitchell στο «The Thing To Do» του 1964. Στο δίσκο περιλαμβάνεται μια δική του σύνθεση με τίτλο «Chick's Tune», που ήταν στην ουσία ξαναδουλεμένο το hit του 1940 «You Stepped Out of a Dream», χαρακτηριστικό δείγμα των ιδιότυπων μελωδιών και των latin-swing ρυθμών που χαρακτηρίζουν, σε μεγάλο βαθμό, το προσωπικό στυλ του Corea.

Το πρώτο του άλμπουμ σα leading καλλιτέχνη ήταν το Tones for Joan's Bones του 1966.

Από το 1968 ως το 1971, ο Corea «βούτηξε» στο χώρο της avant garde, αποκαλύπτοντας και τον δικό του «ανορθόδοξο» ερμηνευτικό χαρακτήρα, που αναδεικνύεται στα σόλο του υπό την καλλιτεχνική καθοδήγηση του Miles Davis, στις ηχογραφήσεις του με τους Circle, καθώς και στη συμμετοχή του στο άλμπουμ του Joe Farrell «Song of the Wind».

Το Σεπτέμβρη του 1968 ο Corea αντικατέστησε τον Herbie Hancock σαν πιανίστας στην μπάντα του Miles Davis, και ακούγεται σε άλμπουμ – σταθμούς όπως τα Filles de Kilimanjaro, In a Silent Way και Bitches Brew. Στα live, η μπάντα συναιρούσε στοιχεία από free jazz αυτοσχεδιασμού και rock επιρροών.

Η βραχύβια μπάντα που έφτιαξε μαζί με το μπασσίστα Dave Holland στα 1970-1971, οι προαναφερθέντες Circle, κινούνταν κι αυτοί στο χώρο της free jazz. Χαρακτηριστικό τους ήταν τα ατονικά solo του Corea, που πολλές φορές ξεκούρδιζε επίτηδες τις χορδές του πιάνου με …απευθείας επέμβαση στο εσωτερικό του για να πετυχαίνει να απομελωδικοποιήσει και να διαστρέψει τον ήχο.

Η Jazz-Fusion Εποχή

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70, ο Corea κάνει μια αποφασιστική στιλιστική στροφή προς το crossover jazz fusion στυλ, με τη δική του latin jazz νοοτροπία. Ιδρύει τους Return to Forever το 1971. Παρά την ηλεκτρική βάση, η μουσική τους βρίσκεται εγγύτερα στη βραζιλιάνικη και ευρύτερα στην λατινοαμερικάνικη μουσική παράδοση, παρά στο rock.

Το 1974, ο κιθαρίστας Al Di Meola μπαίνει στη μπάντα, οπότε και ξεκινάει η δεύτερη, πιο «σκληρή» και ηλεκτρική περίοδος των Return to Forever. Σε αυτήν ο Corea πειραματίζεται περισσότερο με synthesizers, κυρίως με moogs. Το 1978 οι Return to Forever διαλύονται και ο Corea συνεχίζει με σόλο προσπάθειες.

Η σύνθεσή του «Spain», που πρωτοεμφανίστηκε στο άλμπουμ των Return to Forever «Light as a Feather» του 1972, είναι η πιο ευρέως γνωστή και δημοφιλής του, και την έχουν διασκευάσει από τότε δεκάδες καλλιτέχνες. Συνήθως την ερμηνεύει live με μια εισαγωγή βασισμένη στο Concierto de Aranjuez (1940) του Joaquín Rodrigo.

Οι συνεργασίες του Corea

Έχει συνεργαστεί -και συνεργάζεται και σήμερα- σε μορφή ντουέτου με το βιμπραφωνίστα Gary Burton (ηχογράφησαν αρκετούς δίσκους μαζί, με κορυφαίο ίσως το Crystal Silence του 1972). Στα τέλη των 70s, έκανε πολλές κοινές εμφανίσεις και ηχογράφησε δύο άλμπουμ με τον Herbie Hancock.

Το Δεκέμβριο του 2007, ο Corea ηχογράφησε ένα ντούετο άλμπουμ με τον αριστοτέχνη του μπάντζο Bela Fleck, με το όνομα The Enchantment.

Το 2008 συνεργάστηκε για ένα live album με τον Ιάπωνα πιανίστα Hiromi Uehara, ενώ προχώρησε και στην πολυαναμενόμενη συνεργασία του με τον επίσης θρυλικό jazz/fusion κιθαρίστα John McLaughlin στους Five Peace Band.

Άλλες μπάντες στις οποίες έχει συμμετάσχει ο Chick είναι οι the Elektric Band, the Akoustic Band και Origin.

Ο αυτοσχεδιασμός και η κλασική μουσική

Όταν έμαθε πως o Miles Davis ήθελε να τον πάρει για να παίξει με τη μπάντα του, ο Corea του τηλεφώνησε για να μάθει πότε είναι η πρόβα. Ο Davis του είπε μονάχα: «Θα παίζεις ό,τι ακούς». Ο Corea αυτοσχεδίασε από την πρώτη εμφάνιση, χωρίς κανένα πρόβλημα, μιας και οι ερμηνείες των κομματιών ήταν «ελευθεριακές»…

Η Ana Mazzotti, Βραζιλιάνα jazz πιανίστα και τραγουδίστρια, που έχει φύγει από τη ζωή, αφιέρωσε το τελευταίο ηχογραφημένο κομμάτι της καριέρας της στον Chick Corea, με τον εμφατικό τίτλο «Grand Chick». Το κομμάτι βρίσκεται στο «Ao Vivo Guaruja 1982» άλμπουμ της.

Σχετικά πιο πρόσφατα στην καριέρα του, έχει διαφανεί το ενδιαφέρον του για τη σύγχρονη κλασική μουσική. Συνέθεσε το πρώτο του κονσέρτο για πιάνο -μαζί με μια ειδική ενορχήστρωση του «Spain»- για συμφωνική ορχήστρα και το παρουσίασε το 1999 με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου. Το 2004 συνέθεσε το πρώτο έργο του χωρίς καθόλου πλήκτρα: το His String Quartet No. 1, που παρουσιάστηκε από το Orion String Quartet στο Summerfest του 2004.

Το 2008 η κλασική σύνθεση των Return to Forever (Chick Corea, Stanley Clarke, Lenny White, Al Di Meola) επανενώθηκαν για μια παγκόσμια περιοδεία.

O σαϊεντολόγος Chick

Ο Corea ακολουθεί το ημιθρησκευτικό δόγμα της Σαϊεντολογίας, το οποίο δηλώνει πως τον βοήθησε να βαθύνει στις σχέσεις του με τους ανθρώπους.

Στα τελευταία άλμπουμ του, ο Corea αναφέρει τον L. Ron Hubbard, ιδρυτή της Σαϊεντολογίας, σαν μια μόνιμη πηγή έμπνευσης.

Το 1993 του απαγορεύτηκε να παίξει σε συναυλία στη Στουτγκάρδη, λόγω των θρησκευτικών του πεποιθήσεων. Μετά από διαμαρτυρίες του αμερικανικού κογκρέσου και επίκληση στο γερμανικό σύνταγμα, η απαγόρευση άρθηκε και τα επόμενα χρόνια ο Corea έπαιξε πολλές φορές σε jazz φεστιβάλ στη Γερμανία, με τελευταίο το Διεθνές Jazz Festival στο Burghausen, όπου και τιμήθηκε το 2011.

Έχασε πέρσι μέσα σε ένα χρόνο 40 κιλά, όντας 70 ετών (!) ακολουθώντας μία ειδική δίαιτα με βάση τα λαχανικά.

Σε συνέντευξή του το 2011, ξεκαθάρισε ότι η διάλυση των Return to Forever δεν είχε σε τίποτα να κάνει με ιδεολογικές του διαφορές με το Stanley Clarke, όσον αφορά στη σαϊεντολογία, αλλά με τη διάθεση των μελών να εξερευνήσουν νέους μουσικούς δρόμους.

Είναι fan, από τους πιο mainstream ήχους, του Stevie Wonder, του Elton John και του Paul McCartney, στον οποίο δίνει τα εύσημα για το πιάνο του στα τελευταία άλμπουμ των Beatles.

Το 1992, ο Chick Corea ίδρυσε τη δική του δισκογραφική εταιρεία, με το όνομα Stretch Records.

Θεωρείται μια από τις πιο επιδραστικές μορφές της ακουστικής jazz την τελευταία 40ετία.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ