Τι μας είπε ο Brian Eno στη διάλεξή του στην Αθήνα

brian-eno
ΠΕΜΠΤΗ, 06 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016

Την Τρίτη 4 Οκτωβρίου, η Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών γέμισε κόσμο που είχε έρθει για να ακούσει τις απόψεις ενός εμβληματικού ανθρώπου, τόσο για την τέχνη, όσο και για την πολιτική. O Brian Eno ήταν μαγευτικός, προσφέροντας τροφή για σκέψη.

Ξεκινώντας την ομιλία του, ο Eno αναφέρθηκε στο “The Ship”, ένα project που συνδυάζει το installation, την ambient και το τραγούδι, και το οποίο προέκυψε το 2005. Εκείνη την περίοδο διάβαζε πολύ για τον Τιτανικό -το πλοίο που δεν μπορούσε να βυθιστεί- και, παράλληλα, για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και για τον πόλεμο στο Ιράκ, «αυτόν που το 2003 είκαζαν ότι θα είχε τελειώσει σε δύο βδομάδες αλλά συνεχίζεται ακόμα», όπως σχολίασε καυστικά. Με όλα αυτά στο μυαλό του, άρχισε να τραγουδάει και η αίσθηση που τον κατέλαβε ήταν πως βρισκόταν μέσα σε πλοίο όπου τα κύματα ήταν η μουσική. Δεν είναι τυχαίο πως το album και το όλο concept του "The Ship" εκπέμπουν αγωνία με το κεντρικό θέμα να είναι ο θάνατος ως μεταφορά. 

Η κουβέντα με τον Brian Eno προχώρησε στα πολιτικά δρώμενα της εποχής. Δήλωσε σοκαρισμένος από το Brexit, χαρακτηρίζοντας την απόφαση των Βρετανών ως «την επανάσταση ανθρώπων που δεν έχουν κάτι να χάσουν και που οι διάφοροι πολιτικοί απατεώνες καταφέρνουν να εκμεταλλευτούν στρέφοντας το μίσος τους εναντίον των μεταναστών». Οι προβλέψεις του θέλουν τον Trump να εκλέγεται -αποτέλεσμα που το θεωρεί συνέπεια της απώλειας πίστης στο σύστημα. 

Η τέχνη, που ακολούθησε ως θέμα συζήτησης στη Στέγη, είναι για τον Eno ένα παιχνίδι ενηλίκων. «Είναι όλα αυτά που κάνουμε χωρίς να χρειάζεται να τα κάνουμε. Η διαφορά της τέχνης από την επιστήμη είναι ότι οι αξίες της δεύτερης δεν χρειάζεται να λαμβάνουν υπόψιν τους το ποιόν του δέκτη. Αντίθετα, η τέχνη χρειάζεται να αναλύσει το ποιος είναι αυτός που τη δέχεται κάθε φορά». Συνεχίζοντας στο ίδιο εξεταζόμενο πεδίο, αυτό της Τέχνης, εξήρε τη σημασία της απλότητας εξηγώντας πως, από τη θεωρία του Δαρβίνου μέχρι τη μουσική που συνθέτει, η μαγεία βρίσκεται στο απλό. Σε αυτή την πεποίθηση στηρίχτηκε για να δημιουργήσει τον όρο "generative music", και ο οποίος περιγράφει συνθέσεις που, κάθε φορά, αλλάζοντας ένα μικρό κομμάτι, δίνουν ένα τελείως διαφορετικό αποτέλεσμα.

Σε μιάμιση ώρα περίπου, ο Eno ξεδίπλωσε τις απόψεις του για πολλά και σημαντικά θέματα, με το όραμα και το χιούμορ να ξεπηδούν σε κάθε του πρόταση. Μπροστά μας στεκόταν ένας άνθρωπος που δικαίως φέρει τις περγαμηνές που γνωρίζουμε. Δεν μπορεί παρά να θεωρηθούμαστε τυχεροί για την ακρόαση μιας συζήτησης που, και ώρες να μας κρατούσε, δεν θα μας πείραζε καθόλου! 

ΡΟΖΙΝΑ ΑΡΑΠΗ