Αναρωτηθήκατε ποτέ αν τα καθημερινά γέλια, οι αναστεναγμοί και το κλάμα, είναι ενστικτώδεις αντιδράσεις ή αν μαθαίνονται από τους γύρω μας; Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, μόνο εκφράσεις όπως το γέλιο και η ανακούφιση είναι ενστικτώδεις, ενώ τα υπόλοιπα συναισθηματικά ξεσπάσματα, μαθαίνονται από άλλους ανθρώπους.

Αναρωτηθήκατε ποτέ αν τα καθημερινά γέλια, οι αναστεναγμοί και το κλάμα, είναι ενστικτώδεις αντιδράσεις ή αν μαθαίνονται από τους γύρω μας; Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, μόνο εκφράσεις όπως το γέλιο και η ανακούφιση είναι ενστικτώδεις, ενώ τα υπόλοιπα συναισθηματικά ξεσπάσματα, μαθαίνονται από άλλους ανθρώπους.

Για την εξαγωγή αυτού του συμπεράσματος, μια ομάδα με επικεφαλής την Disa Sauter, από το ινστιτούτο ψυχογλωσσολογίας Max Planck στην πόλη Nijmegen της Ολλανδίας, ζήτησαν από 7 άτομα με προβλήματα ακοής και 7 άτομα χωρίς παρόμοια προβλήματα, να εκφράσουν με ήχους και χωρίς λόγια, εννέα διαφορετικά συναισθήματα, μεταξύ των οποίων ο φόβος, η ανακούφιση, ο θυμός, η χαρά, ο ενθουσιασμός, η αηδία και η λύπη. Στη συνέχεια η Sauter και οι συνεργάτες της, έβαλαν 25 άτομα να ακούσουν τις καταγεγραμμένες εκφράσεις και τους ζήτησαν να ταιριάξουν κάθε μία από αυτές με ένα συναίσθημα. Αυτό που προέκυψε ήταν ότι οι μόνοι αναγνωρίσιμοι ήχοι ήταν δύο που έκαναν οι συμμετέχοντες με προβλήματα ακοής: το γέλιο και η ανακούφιση. «Φαίνεται πώς είναι οι πιο ισχυροί», λέει η Sauter.

Η ομάδα των 25 βρήκε πιο εύκολο το να αναγνωρίσει όλα τα υπόλοιπα συναισθήματα από τα άτομα χωρίς προβλήματα ακοής. Ακόμη και οι κραυγές φόβου, ήταν δύσκολο να αναγνωριστούν όταν προέρχονταν από άτομα με προβλήματα ακοής.

«Αυτό σημαίνει ότι για πολλά είδη ήχων των συναισθημάτων, ο ήχος των συναισθημάτων των άλλων είναι ιδιαίτερα σημαντικός για να γίνουμε κατανοητοί από τους άλλους», λέει η Sauter, που θα παρουσιάσει τα ευρήματα της ομάδας της σε συνέδριο που διοργανώνεται από της Ακουστική Εταιρεία της Αμερικής, την επόμενη εβδομάδα στο Μεξικό.

Η Sauter υπογραμμίζει ότι το γέλιο και το χαμόγελο, πιθανώς να έχουν εξελιχθεί ως σημαντικά επικοινωνιακά εργαλεία που συμβάλλουν στην αποφυγή αντιπαραθέσεων, αυξάνοντας τα συναισθήματα. «Ακόμη και τα ζώα γελάνε. Αν γαργαλίσεις έναν γορίλα ή έναν ουραγκοτάγκο, θα γελάσει», λέει.

«Θεωρώ ότι πρόκειται για έναν καινοτόμο τρόπο του να εξετάσει κάποιος την έκφραση των συναισθημάτων, ερευνώντας το πώς οι ήχοι εκφράζονται από άτομα με προβλήματα ακοής», λέει η Sophie Scott από το ινστιτούτο νευροεπιστήμης του Λονδίνου. «Τα ευρήματα σχετικά με το γέλιο, είναι τελείως λογικά και το γέλιο θεωρείται περισσότερο σαν τρόπος αναπνοής, παρά σαν τρόπος ομιλίας», συνεχίζει.

Ο David Ostry, που ερευνά την έκφραση ήχων σε άτομα με προβλήματα ακοής στο πανεπιστήμιο McGill του Μόντρεαλ στον Καναδά, λέει ότι τα άτομα αυτά μπορούν να μάθουν να γελάνε, απλά βλέποντας να κάνουν το ίδιο άτομα χωρίς προβλήματα ακοής. Η Sauter συμφωνεί με αυτό το συμπέρασμα και ετοιμάζει ένα πείραμα για να το επιβεβαιώσει.

Ερευνώντας περισσότερο το πότε τα άτομα με προβλήματα ακοής εκφράζονται ενστικτωδώς και πότε μαθαίνουν από άλλους πώς να εκφράζονται, θα μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε καλύτερα τις κλήσεις αγωνίας βρεφών με προβλήματα ακοής, υποστηρίζει η Sauter.